Leon Koczaski


Leon Koczaski, znany również pod pseudonimami „Bolek” oraz „Półinteligent”, był osobą o znaczącym znaczeniu w historii ruchu komunistycznego w Polsce. Urodził się 24 maja 1913 roku w Łodzi, gdzie spędził swoje wczesne lata.

Jako działacz komunistyczny, Koczaski miał istotny wpływ na organizację i działalność Polskiej Partii Robotniczej (PPR) w latach 40-tych XX wieku. Zmarł 2 grudnia 1943 roku w Opatowie, pozostawiając po sobie ślady w historii regionu jako członek Komitetu Centralnego oraz sekretarz Radomsko-Kieleckiego Obwodu PPR.

Życiorys

Leon Koczaski przyszedł na świat w rodzinie, której korzenie sięgają pracy na kolei. Ukończył w 1933 roku Miejską Szkołę Handlową w Łodzi, a już w czasie nauki aktywnie uczestniczył w działalności Związku Niezależnej Młodzieży Socialistycznej „Życie” oraz klubu robotniczego „Orkan”. W ramach tych organizacji współpracował z Komunistycznym Związkiem Młodzieży Polskiej. W czerwcu 1933 roku Koczaski podjął nieudaną próbę nielegalnego przekroczenia granicy do ZSRR, co zakończyło się aresztowaniem przez Korpus Ochrony Pogranicza na Wołyniu. W wyniku tego incydentu spędził 3 miesiące w areszcie. Tam po raz pierwszy zetknął się z komunizmem i wstąpił do Komunistycznej Partii Polski, co miało istotne znaczenie dla jego dalszej działalności politycznej.

W końcu 1934 roku został powołany do służby wojskowej, gdzie wśród żołnierzy będących członkami KPP prowadził polityczną agitację, apelując do nich o solidarność z robotnikami strajkującymi w Łodzi. Został jednak oskarżony przez Oddział II Sztabu Głównego o działalność komunistyczną i w dniu 18 grudnia 1935 roku Wojskowy Sąd Okręgowy Nr IV w Łodzi skazał go na 4 lata więzienia oraz pozbawienie praw obywatelskich na 6 lat. Swoją karę odbywał m.in. w Łęczycy.

Wrzesień 1939 roku przyniósł kolejne dramatyczne wydarzenia. Koczaski został zatrzymany przez Niemców w trakcie podróży do Warszawy, w pobliżu Rawy Mazowieckiej, gdzie spędził 3 miesiące w obozie jenieckim. Po powrocie do Łodzi podjął pracę w Powszechnej Spółdzielni Spożywców „Społem”, a także zorganizował grupy sabotażowe w dzielnicach Retkinia oraz Karolew.

W końcu 1941 roku Koczaski współtworzył organizację konspiracyjną „Front Walki za Naszą i Waszą Wolność”, w której działał z Mieczysławem Moczarem i Ignacym Logą-Sowińskim. W maju 1942 organizacja połączyła się z Polską Partią Robotniczą. Leon stał się członkiem Komitetu Łódzkiego PPR i pełnił rolę szefa sztabu GL w Łodzi. Po dekonspiracji z konieczności opuścił Łódź, najpierw udając się do Poznania, a później do Warszawy jako sekretarz KC PPR.

W sierpniu 1943 roku Koczaski został sekretarzem okręgowym PPR w Radomiu oraz sekretarzem Radomsko-Kieleckiego Obwodu PPR. 30 listopada 1943 roku wziął udział w spotkaniu z lokalnym oddziałem polskiego podziemia (NSZ lub AK) w Słabuszewicach, a po jego zakończeniu doszło do tragicznego incydentu, w którym żołnierze podziemia otworzyli ogień do odjeżdżających komunistów. W wyniku tego ataku Koczaski został ciężko ranny i zmarł dwa dni później w szpitalu w Opatowie.

Uchwałą Prezydium Krajowej Rady Narodowej z 6 września 1946 roku, pośmiertnie otrzymał Order Krzyża Grunwaldu II klasy. Jego życie prywatne wciąż pozostaje owiane tajemnicą, jedynie wiadomo o żonie i córce, Magdalenie.

Upamiętnienie

W hołdzie dla jego zasług, nazwano jego imieniem fabrykę, w której pracował, mianowicie Królewską Manufakturę Kroeninga, a także kilka ulic, m.in. w Świdnicy. Był również patronem Zespołu Szkół Administracyjno – Ekonomicznych w Łodzi, który obecnie nosi imię Zespołu Szkół Ekonomiczno – Turystyczno – Hotelarskich im. Władysława Grabskiego. W latach 1964–1975 imię Leona Koczaskiego nosił Kielecki Pułk Obrony Terytorialnej.

Przypisy

  1. Leszkowicz 2022 r., s. 750.
  2. Rozkaz Ministra Obrony Narodowej Nr 42/MON z dnia 12.10.1964 r. w sprawie nadania Kieleckiemu Pułkowi OT imienia Leona Koczaskiego.
  3. M.P. z 1947 r. nr 25, poz. 173 „za zasługi położone w walce z okupantem i udział w pracach konspiracyjnych na terenie całego kraju”.

Oceń: Leon Koczaski

Średnia ocena:4.94 Liczba ocen:13