Iza Norska

Kultura i sztuka

Iza Norska, znana również jako Izabela Balbina Bialer, to postać o wyjątkowym dorobku artystycznym w polskiej kinematografii. Urodziła się 8 kwietnia 1899 roku w Łodzi, co stanowi początek jej fascynującej kariery w świecie filmu.

W ciągu swojego życia Iza Norska związała swoje imię z wieloma niezapomnianymi rolami, zdobywając uznanie zarówno w kraju, jak i za granicą. Zmarła w marcu 1984 roku w Henley-on-Thames, pozostawiając po sobie trwały ślad w historii polskiego teatru i kina.

Życiorys

Urodziny Izy Norskiej miały miejsce w zamożnej rodzinie łódzkich przemysłowców oraz filantropów. Jej ojciec, Bialer Icchak Meir, pełnił przez wiele lat funkcję członka Rady Miejskiej Łodzi, należąc do środowiska syjonistycznego, w którym zasłynął jako wiceprezes lokalnego Komitetu Miejskiego oraz jako członek Komitetu Centralnego polskich syjonistów. Właściciel fabryki taśm i koronek z siedzibą przy ul. Wólczańskiej 128 w Łodzi.

Iza, wraz z siostrą Pauliną, miała szansę rozwijać swoje umiejętności muzyczne w berlińskim konserwatorium. W tym czasie zdobyły uznanie wśród berlińskiej bohemy, gdzie znane były jako „Blondynki z Łodzi”, prowadząc niezwykle aktywne życie towarzyskie. To właśnie tam, pod pseudonimem „Iza Norska”, zadebiutowała w niemieckim filmie, wcielając się w postać femme fatale. Jak zaznaczył syn Norskiej w swojej biografii, „It was not a success”. Gdy ojciec, zgorszony wieściami o ich swobodnym stylu życia, zechciał je sprowadzić do domu, obie siostry uległy jego prośbie.

Iza Norska wystąpiła w dwóch filmach po powrocie do Polski, w których ponownie przyjęła swój berliński pseudonim. Po swoim debiucie w filmie „9.25 Przygoda jednej nocy” w 1929 roku oraz w „Karuzeli życia” z 1930 roku, zagrała jedne z kluczowych ról, a następnie zakończyła swoją karierę w przemyśle filmowym. Nigdy nie spróbowała swoich sił na scenie teatralnej.

W 1931 roku wyszła za mąż za Henryka Kronmana, dziennikarza oraz współwłaściciela łódzkiego dziennika „Głos Poranny”. Niestety, jej mąż zmarł nagle w październiku 1937 roku w Paryżu, wskutek zawału serca. Iza mieszkała wspólnie z synem Michałem w kamienicy przy ul. H. Sienkiewicza 33 w Łodzi.

Po wybuchu II wojny światowej, w wrześniu 1939 roku, Iza wraz z Michałem udała się do Iraku, przejeżdżając przez Wiedeń. Tam mieszkała już jej siostra Paulina, dama dworu królowej Iraku oraz doradczyni w sprawach europejskiej mody, zamężna z Maxem Makowskim, który był nadwornym lekarzem irackiego dworu.

Niedługo po zakończeniu wojny Iza zeszła się z Ronni’em Arnoldem, za którego wyszła po raz drugi.

Filmografia

Filmografia Izy Norskiej jest ciekawym zbiorem jej osiągnięć w świecie kina. W roku 1929 wystąpiła w filmie zatytułowanym 9.25. Przygoda jednej nocy, gdzie zagrała postać Krysi.

W następnych latach, w 1930 roku, zagrała w produkcji Karuzela życia, w której odegrała rolę córki milionera.

Przypisy

  1. a b c d e Iza Norska w bazie filmpolski.pl
  2. England & Wales Deaths, 1837-2006. Family Search. [dostęp 11.02.2019 r.]
  3. Nekrologi w: „Głos Poranny” z 29.10.1937 r.
  4. Michael Arnold, A Game with Dice, s. 1. Jego ciało sprowadzono do Łodzi i pochowano na cm. przy ul. Brackiej („Ilustrowana Republika”, 30.10.1938 r.)
  5. Michael Arnold, A Game with Dice, s. 3.
  6. Michael Arnold, A Game with Dice, s. 14–15. Zdołała wyjechać, gdyż wśród członków niemieckiej wojskowej administracji Łodzi znalazł się oficer, który znał ją z pobytu w Berlinie.
  7. Michael Arnold, A Game with Dice, s. 1–33.
  8. Kempa Andrzej, Szukalak Marek, Żydzi dawnej Łodzi, Słownik biograficzny; tom I, s. 29 (hasło „Bialer Icchak Meir”). Autorzy podają, że data i miejsce jego śmierci jest nieznane, że prawdopodobnie przed wojną wyjechał do Palestyny. Według autobiografii wnuka (Michael Arnold, A Game with Dice, s. 13) został zamordowany przez żołnierzy niemieckich w holu swojego mieszkania przy ul. Piotrkowskiej 166, broniąc go przed ich próbą jego ograbienia.

Oceń: Iza Norska

★★★★★
Średnia ocena:4.86 Liczba ocen:14