Sara Zyskind, znana również jako Sara Plager, przyszła na świat 26 marca 1927 roku w Łodzi. Jej życie naznaczone było tragicznymi doświadczeniami, gdyż stała się więźniarką Ghetto Litzmannstadt podczas II wojny światowej. Zyskind zdołała przetrwać Holocaust, co uczyniło ją nie tylko świadkiem historii, ale również osobą, która podjęła się obowiązku dokumentowania swoich przeżyć.
Po zakończeniu wojny, Sara Zyskind zamieszkała w Izraelu, gdzie kontynuowała swoją twórczość jako autorka dwóch książek autobiograficznych, w których dzieliła się swoimi wspomnieniami i refleksjami na temat trudnych czasów, które przeszła. Zmarła w 1994 roku w Tel Awiwie, pozostawiając po sobie nie tylko literackie dziedzictwo, ale także ważny głos w dyskusji o pamięci i historii żydowskiej.
Życiorys
Sara Zyskind przyszła na świat w Łodzi, w dobrze sytuowanej rodzinie Plagerów. Jej ojcem był Anszel Kalman (1897 – 1943), który pochodził z Drohobycza, a matką Mindla Biederman (1900 – 1940). Oboje rodzice zmarli tragicznie w getcie łódzkim, a ich miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu przy ul. Brackiej.
Od najmłodszych lat doświadczała trudów i okrucieństw codziennego życia w łódzkim getcie. To tragiczne miejsce zostało utworzone przez hitlerowców w 1940 roku w Łodzi, w obrębie jednej z najuboższych dzielnic – Bałut. Było to ogromne miejsce przymusowej pracy, gdzie najmłodsze dzieci oraz „nieproduktywni” członkowie społeczności byli eliminowani przez okupanta. Ci, którzy byli zdolni do pracy, byli zatrudniani w mniejszych lub większych przedsiębiorstwach, znanych jako „resorty”, skąd tylko oni mieli dostęp do żywności.
W 1942 roku Sara rozpoczęła pracę w resorcie bieliźniarskim, szyjąc gorsety i biustonosze. Niestety, w sierpniu 1944 roku, w trakcie likwidacji getta, została deportowana do obozu koncentracyjnego w Auschwitz-Birkenau, a następnie trafiła do innych obozów.
Po wojnie, wróciła do Łodzi, jednak z ogromnym bólem odkryła, że cała jej rodzina została zamordowana. W związku z tą tragiczną sytuacją, podjęła decyzję o emigracji z Polski. W 1948 roku, wraz z grupą członków łódzkiego kibucu, nielegalnie przekroczyła granicę, kierując się w stronę Palestyny. W trakcie rejsu została jednak zatrzymana przez Anglików i internowana w obozie dla uchodźców na Cyprze.
Po kilku miesiącach pobytu na wyspie, dotarła do Izraela, wędrując z grupą imigracyjną „Alumim” (dzisiaj znanym jako kibuc Saad). W obliczu konfliktu izraelsko-arabskiego (1948-1949) walczyła z bronią w ręku, broniąc niepodległości swojego nowego państwa. Po zakończeniu służby wojskowej osiedliła się w Tel-Awiwie, gdzie wkrótce wyszła za mąż.
Zaangażowała się w edukację i wychowanie w instytucjach izraelskich, organizując spotkania i prelekcje poświęcone holokaustowi. Sara była również jednym z założycieli Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Izraelskiej i aktywnie działała w Związku Byłych Mieszkańców Łodzi w Izraelu. Swoje doświadczenia okupacyjne, zarówno swoje, jak i męża Eliezera, zrelacjonowała w autobiograficznych książkach „Skradzione lata” oraz „Światło w dolinie łez”, które zostały wydane zarówno w Izraelu, jak i Polsce oraz Stanach Zjednoczonych.
Po długim i pełnym wrażeń życiu, Sara Zyskind zmarła w Tel-Awiwie w 1994 roku.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Janusz Kłosiński | Tomek Rygalik | Kiejstut Bacewicz | Barbara Hesse-Bukowska | Eugeniusz Banaszczyk | Marian Glinkowski | Zeus (raper) | Kazimierz Wiśniak | Grażyna Posmykiewicz | Ewa Miśkiewicz-Żebrowska | Piotr Rogucki | Zysze Kac | Czesław Czapliński (fotograf) | Jerzy Desselberger | Konrad Boniński | Iza Norska | Ilona Stawińska | Zula Pacanowska | Piotr Sobociński | Sławomir WysockiOceń: Sara Zyskind