Jerzy Desselberger, uznawany za wybitnego polskiego artystę plastyka, przyszedł na świat 16 czerwca 1931 roku w Łodzi, gdzie również spędził część swojego życia. Jego twórczość obejmuje różnorodne aspekty sztuki, w tym projektowanie znaczków pocztowych, co świadczy o jego dużej kreatywności i umiejętności łączenia sztuki z codziennym życiem.
Oprócz działalności artystycznej, Desselberger był również pasjonatem ornitologii, co z pewnością wzbogaciło jego rozumienie natury i inspiracje w twórczości. Działał jako członek Straży Ochrony Przyrody, co pokazuje jego zaangażowanie w ochronę środowiska i ptaków. Jego życie, zakończone 6 sierpnia 2013 roku, pozostawiło po sobie nie tylko dzieła sztuki, ale także wdzięczną pamięć o jego pasjach i działaniach na rzecz przyrody.
Życiorys
Jerzy Desselberger urodził się w Łodzi, jednak młodzieńcze lata spędził w Włocławku. Jest absolwentem Wydziału Malarstwa i Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, gdzie ukończył studia w 1957 roku. Po ich zakończeniu przeniósł się do Warszawy.
Artysta plastyk
Jako utalentowany twórca, Desselberger stworzył ilustracje do wielu publikacji, w tym do Gniazd naszych ptaków (1972) autorstwa J. Gotzmana oraz B. Jabłońskiego. Jego prace można również znaleźć w Encyklopedii PWN oraz w Małym Słowniku Zoologicznym pod redakcją P. Bussego. Inne znane tytuły, które zawierały jego ilustracje to Z lornetką wśród ptaków J. Gotzmana oraz Zwierzęta i kontynenty autorstwa T. Umińskiego.
Styl jego prac cechował się ascezą oraz ograniczoną ilością detali, co pozwalało na wyraźne odwzorowanie sylwetek i barw różnych gatunków ptaków. Jerzy Desselberger był również autorem logotypu Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków (OTOP) oraz projektował wiele znaków graficznych. Jego twórczość obejmowała także 178 znaczków pocztowych z motywami ptaków i innych zwierząt, które powstały na zlecenie Poczty Polskiej i ukazywały bogactwo polskiej fauny. Desselberger sam znalazł się na jednej z okolicznościowych kart pocztowych.
Oprócz tego, zaprojektował szereg okładek do czasopism, w tym do „Acta Ornithologica” oraz „Notatki Ornitologiczne”, które później zostały przekształcone w „Ornis Polonica”. Ponadto, jako wolontariusz, zaangażował się w korektę techniczną oraz dbałość o szatę graficzną drugiego z wymienionych wydawnictw. W 1970 roku stworzył krój pisma inspirowany antykwą, nazywany „Alauda”, a także wykreował elegancki krój „Akantis”, utrzymany w stylistyce art déco.
Oto kilka przykładów znaczków pocztowych projektu Jerzego Desselbergera:
- Medycyna polska (seria), 1957,
- VII Szybowcowe Mistrzostwa Świata (seria), 1958,
- V Naukowy Zjazd Farmaceutyczny, 1960,
- I. Paderewski 1860–1969, 1960,
- Ptaki chronione (seria), 1960,
- Polski przemysł okrętowy (seria), 1961,
- 40 rocznica III Powstania Śląskiego (seria), 1961,
- Owady chronione (seria, nry kat. 1132–1137), 1961,
- XX–lecie PPR (seria), 1962,
- Dzień Międzynarodowej Federacji Filatelistyki • FIP 1962, 1962,
- I zespołowy lot kosmiczny (seria), 1962,
- Gady i płazy chronione (seria), 1963,
- Zdobywanie Kosmosu (seria), 1963,
- Ptaki wodne (seria), 1964,
- I Międzynarodówka 1864–1964, 1964,
- VI Konferencja Ministrów Łączności • Pekin 1965, 1965,
- Zwierzęta leśne (seria), 1965,
- Ryby egzotyczne (seria), 1967,
- Motyle (seria), 1967,
- 50–lecie Międzynarodowej Organizacji Pracy, 1969,
- Ptaki łowne (seria), 1970,
- 100. rocznica śmierci Stanisława Moniuszki (seria), 1972,
- Sokoły (seria) oraz koperty FDC, 1975,
- 40 lat Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej • Międzynarodowa Wystawa Filatelistyczna „Socphilex 84” we Wrocławiu (seria) oraz koperty FDC, 1984,
- Dzikie kaczki (seria) oraz koperty FDC, 1985,
- Sowy (seria) oraz koperty FDC, 1990,
- Pisklęta ptaków śpiewających (seria) oraz koperty FDC, 1995.
Ornitolog
Wraz z żoną, Krystyną Rogaczewską, będącą również graficzką, Jerzy Desselberger odegrał kluczową rolę w tworzeniu ośrodka rehabilitacji dla ptaków, który funkcjonował przez niemal 25 lat w ich warszawskim mieszkaniu. Działalność ta przyczyniła się do powstania Ptasiego Azylu w warszawskim Ogrodzie Zoologicznym. Wspólnie z żoną opracowali mieszankę nabiałową dedykowaną ptakom. Desselberger był także współzałożycielem oraz sekretarzem Komisji Faunistycznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego.
Upamiętnienie
W hołdzie dla osiągnięć uznanego artysty, Poczta Polska w roku 2007 wprowadziła do obiegu kartkę pocztową (Cp 1443) z serii „Polscy projektanci znaczków pocztowych”. Na tej unikatowej karcie wydanej w limitowanej edycji, o wartości 1,35 zł, znajduje się wizerunek artysty. Co więcej, na kartce zamieszczono również reprodukcje znaczków, które są jego autorstwa.
Przypisy
- Polscy projektanci znaczków pocztowych. kzp.pl. [dostęp 29.01.2024 r.]
- LucL. Devroye, Jerzy Desselberger [online], luc.devroye.org [dostęp 01.03.2016 r.]
- TadeuszT. Stawarczyk, Wspomnienie – Jerzy Desselberger (1931–2013), „Ornis Polonica”, 54, 2013, s.297–298.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Czesław Czapliński (fotograf) | Zysze Kac | Piotr Rogucki | Sara Zyskind | Janusz Kłosiński | Tomek Rygalik | Kiejstut Bacewicz | Barbara Hesse-Bukowska | Eugeniusz Banaszczyk | Marian Glinkowski | Konrad Boniński | Iza Norska | Ilona Stawińska | Zula Pacanowska | Piotr Sobociński | Sławomir Wysocki | Elżbieta Doryń | Ryszard Hunger | Zbigniew Hałatek | Irena TuwimOceń: Jerzy Desselberger