Marian Piechal

---

Życiorys

Marian Piechal, wybitny przedstawiciel polskiej literatury, kształcił się w III Liceum Ogólnokształcącym im. Tadeusza Kościuszki w Łodzi. Następnie kontynuował naukę na kierunku filologia polska na Uniwersytecie Warszawskim. Był współzałożycielem grupy literackiej Meteor, gdzie publikował pod pseudonimem Wiesław Drzewicz. W latach 1929-1931 zaangażował się w działalność warszawskiej grupy Kwadryga.

W 1929 roku zadebiutował swoim zbiorem wierszy pt. Krzyk z miasta. Rok później, w 1930, ukazały się Rozmowy o pacyfizmie – tom wywiadów, w którym wystąpili Władysław Broniewski, Paweł Hulka-Laskowski, Antoni Słonimski oraz Józef Wittlin. W trakcie II wojny światowej, Piechal walczył w kampanii wrześniowej, po której został wzięty do niewoli. Osadzony w obozie jenieckim w Altengrabow, zdołał uciec z przymusowych robót i przez wiele lat ukrywał się w majątku rodziny Morstinów w Pławowicach, koło Miechowa.

W okresie okupacji hitlerowskiej był aktywnym członkiem Armii Krajowej oraz uczestniczył w tajnych kompletach. Po wojnie pełnił funkcję redaktora naczelnego pisma „Kronika” oraz przewodniczącego łódzkiego oddziału Związku Literatów Polskich. W latach 1946-1948 należał do Partii Postępowego Socjalizmu, a później do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR).

Począwszy od 1945 roku, Piechal współpracował z „Dziennikiem Łódzkim”, a w latach 1947-1948 publikował w „Nowinach Literackich”. Kolejne lata to jego obecność na łamach „Odrodzenia” (1948-1950) oraz „Wsi” (1948-1953). W „Nowej Kulturze” od 1952 do 1962 publikował nie tylko wiersze, ale także recenzje literackie oraz felietony. W 1958 roku nawiązał współpracę z czasopismem „Odgłosy”, w którym w latach 1960-1966 był członkiem zespołu redakcyjnego i prowadził rubrykę „Sedno rzeczy”. Po przeprowadzce do Warszawy w 1969 roku, objął stanowisko zastępcy redaktora naczelnego pisma „Poezja”.

Od 1973 roku Piechal był związany z „Miesięcznikiem Literackim”, redagując dział poezji. Jego twórczość obejmuje również różnorodne prace dla dzieci, takie jak Raj na ziemi (1947), Telefon bez drutu (1986) oraz Trudne słowa (1989). W 1986 roku opublikował wybór swoich wierszy pod tytułem Wiek trzech epok, a w 1987 otrzymał nagrodę miesięcznika „Poezja” za całokształt twórczości literackiej.

Wśród wielu dzieł, określanych jako wartościowe, znalazły się również redakcyjnie opracowane zbiory, takie jak Poezje wybrane Charlesa Baudelaire’a (1970) czy Poezje wybrane Mikołaja Reja (1971), Poezje wybraneArtura Oppmana (1979), oraz wybory wierszy innych autorów. Jego monumentalnym dziełem jest blisko osiemsetstronicowy wybór utworów Cypriana Kamila Norwida, opublikowany w 1977 roku i wznawiany w latach 1981 oraz 1983.

Piechal zdobył wiele prestiżowych odznaczeń, w tym Krzyż Komandorski, Oficerski i Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski. Uhonorowany był także Medalem 10-lecia i Medalem 30-lecia Polski Ludowej. Swoje osiągnięcia literackie świętował, otrzymując Nagrodę im. Juliana Tuwima (1955) oraz Nagrodę im. Włodzimierza Pietrzaka (1983).

Po 1998 roku, Piechal stał się patronem Szkoły Podstawowej nr 35 przy ul. gen. Tadeusza Kutrzeby 4 w Łodzi, w Żubardzi. Zmarł i spoczął na cmentarzu katolickim św. Anny w Zarzewie w Łodzi przy ul. Lodowej 78.

W 1992 roku pod redakcją Ziemowita Skibińskiego opublikowano Wiersze ostatnie, a w 1994 roku Liryki.

Twórczość

Dzieła

Marian Piechal, jako twórca literacki, pozostawił po sobie niezwykle bogaty dorobek. W 1929 roku opublikował dzieło Krzyk z miasta, które zainicjowało jego twórczą karierę. Kolejnym ważnym utworem były Elegie całopalne z 1931 roku, które zwróciły uwagę krytyków.

W 1932 roku powstał Garść popiołu, reprezentujący gatunek poematu, a w 1936 roku wydano Srebrną wagę. W 1937 roku ukazały się O Norwidzie, które stały się szkicami literackimi, poświęconymi temu wyjątkowemu poecie. Niezwykle istotnym momentem w jego karierze był rok 1954, kiedy to zrealizował dzieło Nowa wiosna.

Dalsze lata przyniosły wiele znakomitych książek, takich jak Szkice węgierskie z 1956 roku oraz Ognie z 1957. W 1959 roku swoją premierę miały Wiersze satyryczne zatytułowane Diabeł za skórą. Pozostałe majorowe prace to Miasto nadziei z 1964 oraz Punkt oparcia i Miara ostateczna z 1965 roku.

W 1969 roku Piechal zaprezentował Być, a dwa lata później Sokrates, indyk i żołądek. Jego twórczość nieprzerwanie rozwijała się w 1972 roku poprzez Żywe źródła, a także w 1974 roku z dziełem Mit Pigmaliona. W 1975 roku ukazują się Poezja i coś więcej, które zawierały zarówno szkice literackie, jak i propozycje poetyckie.

Kolejne ważne publikacje to Moje imperium z 1976 oraz Wiatr od Wisły, poemat z 1978 roku. W 1982 roku powstały Góra Ocalenia, zbiór wierszy i poematów, a trzy lata później Cztery poematy oraz Światło wewnętrzne. Z 1986 roku pochodzi Wiek trzech epok, będący wyborem wierszy z lat 1927–1983 oraz Słowne istnienie.

Ostatnim dziełem, które warto wymienić, jest O poezji i czymś więcej, publikacja zawierająca szkice literackie, wydana w 1988 roku.

Przekłady

Marian Piechal był również utalentowanym tłumaczem, którego prace miały znaczący wpływ na polską kulturę literacką. W 1928 roku zrealizował przekład Zmartwychwstania Lwa Tołstoja, przybliżając polskiemu czytelnikowi dzieło jednego z najwybitniejszych rosyjskich autorów. Jego umiejętności przekładowe kontynuowane były w 1951 roku, kiedy to przetłumaczył Ja, syn ludu pracującego Walentina Katajewa.

W 1965 roku przyszedł czas na Izmaił-Bej Michaiła Lermontowa, a w 1988 roku Piechal dokonał wyboru i układu Carmina Burana. W ten sposób jego wkład w literaturę światową oraz polską nabrał jeszcze większej wartości.

---

Oceń: Marian Piechal

---