Jadwiga Szmidt

---

Życiorys

Jadwiga Szmidt przyszła na świat w 1889 roku w Łodzi, w rodzinie Ryszarda Szmidta. W pierwszych latach swojego życia rozwijała edukację w Warszawie, a w 1905 roku rozpoczęła studia w Żeńskim Instytucie Pedagogicznym w Petersburgu. Po ich ukończeniu pełniła funkcję nauczycielki fizyki w Żeńskim Gimnazjum Tagancewa w Sankt Petersburgu. Warto zaznaczyć, że Szmidt aktywnie uczestniczyła w spotkaniach z grupą fizyków, do której należeli m.in. Paul Ehrenfest, Abram Ioffe oraz Dmitrij Rożdiestwienski.

W 1911 roku wyjechała na sześciomiesięczne szkolenie do paryskiej Sorbony. Dzięki wsparciu fizyka Jana Kazimierza Danysza, mimo braku licencjatu, mogła rozpocząć pracę w laboratorium Marii Skłodowskiej-Curie, gdzie współpracowała z tak uznanymi postaciami, jak Ellen Gleditsch, May Sybil Leslie oraz Eva Ramstedt.

Po powrocie do Petersburga ponownie zaangażowała się w nauczanie fizyki, jednak z równoległymi badaniami w dziedzinie optotechniki pod kierunkiem profesora Aleksandra Griszuna. W latach 1913–1914 kontynuowała edukację na Uniwersytecie Manchesterskim, gdzie równolegle pracowała w laboratorium Ernesta Rutherforda. Jej badania nad radioaktywnością zaowocowały publikacją dwóch artykułów w „Philosophical Magazine”, w których porównywała promieniowanie gamma emitowane przez różne pierwiastki promieniotwórcze oraz analizowała absorpcję tego promieniowania przez gazy.

Podczas jednej z prac w laboratorium, Szmidt uległa poważnemu wypadkowi, który ocierał się o śmierć. Próbując otworzyć pojemnik z dwutlenkiem siarki, prawie dusiła się tą niebezpieczną substancją. W latach 1915–1916 kontynuowała swoje studia na Petersburskim Uniwersytecie Państwowym. W trakcie I wojny światowej angażowała się w pomoc uchodźcom, organizując dla nich naukę języka polskiego w szkole, co dowodzi jej zaangażowania społecznego.

Następnym krokiem w jej karierze zawodowej było zatrudnienie w nowo powstałym Petersburskim Uniwersytecie Politechnicznym. W 1918 roku, w ramach organizowania uniwersytetu, założono Instytut Rentgenowski i Radiologiczny, który został stworzony przez Joffego i jego współpracowników. Joffe przez wiele lat pełnił funkcję kierownika tego instytutu, który po jego śmierci przekształcono na Instytut Fizyki i Techniki im. Ioffego.

Jadwiga Szmidt miała decydujący wpływ na rozwój tej instytucji. Zajmowała się organizacją zajęć studenckich w laboratoriach radiologicznych, nadzorując przeprowadzane przez studentów eksperymenty oraz prowadząc wykłady z zakresu radioaktywności. W szczególności interesowała się promieniowaniem rentgenowskim, co doprowadziło do opracowania filtra monochromatycznego używanego w medycznych metodach obrazowania wykorzystujących to promieniowanie.

W 1923 roku poślubiła Aleksandra Czernyszewa, który był również jej kolegą oraz zastępcą dyrektora Instytutu. Razem rozpoczęli pracę w dziedzinie elektrotechniki, a także zostali prekursorami technologii telewizyjnej, uzyskując patent na oscyloskop. W późniejszych latach Szmidt przetłumaczyła szereg prac naukowych. W 1938 roku Czernyszew musiał przenieść się do Moskwy, podczas gdy Szmidt pozostała w Leningradzie, więc utrzymywali ze sobą kontakt jedynie listownie.

Jadwiga Szmidt zmarła w kwietniu 1940 roku w Leningradzie, pozostawiając po sobie znaczący dorobek naukowy oraz pamięć jako wybitna postać w dziedzinie fizyki.

---

Oceń: Jadwiga Szmidt

---