Marian Świderek to postać, która odegrała ważną rolę w historii polskiej chemii. Urodził się 25 sierpnia 1897 roku w Łodzi, a życie zakończył 18 października 1949 roku w Warszawie. Był nie tylko wybitnym chemikiem, ale również organizatorem, który pełnił funkcję pierwszego dyrektora Głównego Instytutu Chemii Przemysłowej.
Świderek to także porucznik Armii Krajowej, co podkreśla jego zaangażowanie w działalność na rzecz kraju w trudnych czasach II wojny światowej.
Biografia
Marian Świderek przyszedł na świat w Łodzi 25 sierpnia 1897 roku. Jego rodzicami byli Konstanty oraz Helena, z domu Tomaszewska. Uczył się na Politechnice Warszawskiej, gdzie zaczęła się jego droga naukowa. W 1926 roku obronił doktorat, a swoją habilitację uzyskał w 1935 roku, specjalizując się w chemicznej technologii organicznej.
W 1927 roku podjął pracę w Wojskowym Instytucie Przeciwgazowym, jednocześnie pełniąc rolę wykładowcy w zakresie technologii mas chłonnych. Nastał jednak mroczny czas, gdy Niemcy zaatakowali Polskę w 1939 roku. W obawie przed przejęciem swoich badań przez okupanta, był zmuszony do zniszczenia wyników swojej pracy. Wkrótce znalazł się na celowniku Gestapo, co doprowadziło do jego aresztowania w 1940 roku, a następnie osadzenia najpierw w więzieniu w Sanoku, a później w obozie koncentracyjnym w Buchenwaldzie, gdzie przebywał do jesieni 1943 roku.
Po powrocie do Warszawy, Świderek zaangażował się w tajne nauczanie oraz organizację struktury politechniki. W czasie powstania warszawskiego działając w Komendzie Głównej Armii Krajowej, brał udział w Kierownictwie Produkcji Uzbrojenia, wytwarzając granaty ręczne na ulicy Kruczej 11. Niestety, odniósł ciężkie rany i po powstaniu trafił do niewoli, gdzie otrzymał numer jeniecki 305225.
W 1945 roku został mianowany dyrektorem Instytutu Przemysłu Chemicznego, którego organizację musiał powołać do życia od podstaw. W 1946 roku objął Katedrę Technologii Organicznej na Politechnice Warszawskiej. Rok później wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie sprowadził potrzebny sprzęt oraz biblioteki dla swojego instytutu. Po powrocie zrealizował wizję utworzenia oddziału instytutu w Gliwicach.
Profesor Marian Świderek zmarł w Warszawie 18 października 1949 roku i został pochowany na Starych Powązkach. Za swoją działalność został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi, co miało miejsce 16 kwietnia 1947 roku.
Marian Świderek był żonaty z Haliną, która również pracowała jako inżynier chemik. Obecnie ich córką jest Anna Świderkówna.
Przypisy
- Odznaczenie za wybitne zasługi położone w obronie ładu i bezpieczeństwa w kraju. prawo.pl. [dostęp 25.12.2021 r.]
- Oblaci – wspomnienia. opactwotynieckie.pl. [dostęp 25.12.2021 r.]
- Cmentarz Stare Powązki: MARIAN ŚWIDEREK, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 25.12.2021 r.]
- Świderek Marian, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 25.12.2021 r.]
- a b Powstańcze biogramy. Marian Świderek. 1944.pl. [dostęp 25.12.2021 r.]
- a b Stanisław Porejko. Marian Świderek (1897–1949). „Przemysł Chemiczny”. 37 (4), s. 292, 1958. ISSN 0033-2496.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Witold Filipczak | Ewelina Nurczyńska-Fidelska | Teresa Tomaszkiewicz | Maria Szapiro | Andrzej Krzysztof Łuczak | Andrzej Gałęski | Witold Tarczyński | Włodzimierz Tadeusz Kowalski | Ryszard Wyrzykowski | Danuta Jędrzejczak | Jadwiga Szmidt | Władysława Matuszewska | Tadeusz Pakuła | Mariusz Zubert | Zdzisław Spieralski | Tadeusz Markowski (ekonomista) | Mirosław Cygański | Sławosz Uznański | Teresa Kukołowicz | Mieczysław Wroński (chemik)Oceń: Marian Świderek