Janusz Rosiak

---

Życiorys

Janusz Rosiak przyszedł na świat w 1946 roku w Łodzi. W 1964 roku, z osiągnięciem pierwszej lokaty, zdał maturę w III LO im. T. Kościuszki. Następnie, w 1969 roku, uzyskał dyplom magistra inżyniera po ukończeniu studiów na Wydziale Chemicznym PŁ. Po ukończeniu studiów przeszedł roczne asystenckie studia przygotowawcze w Katedrze Chemii Fizycznej na tym samym wydziale, a następnie przez dwa lata pracował w Wolskich Zakładach Przemysłu Barwników w Woli Krzysztoporskiej.

W 1972 roku rozpoczął swoją karierę zawodową w Międzyresortowym Instytucie Techniki Radiacyjnej PŁ (w Zespole Chemii Radiacyjnej Polimerów) i kontynuuje ją do dziś. W 1986 roku objął kierownictwo Grupy Badawczej Biomateriałów, a po uzyskaniu habilitacji oraz tytułu profesora, stał na czele Zespołu Chemii Radiacyjnej Stosowanej MITR PŁ.

Stopień naukowy doktora uzyskał w 1981 roku, a doktora habilitowanego w 1992 roku. W 1997 roku został profesorem nauk chemicznych. Janusz Rosiak odbył długoterminowe staże naukowe w Hahn-Meitner Institut w Berlinie Zachodnim oraz w Takasaki Radiation Chemistry Research Establishment w Japonii. Od 2002 roku pracuje jako profesor zwyczajny w PŁ.

Jego działalność naukowa koncentrowała się głównie na chemii radiacyjnej polimerów, szczególnie na wykorzystaniu promieniowania jonizującego do wytwarzania oraz modyfikacji biomateriałów. W swoim dorobku posiada ponad 150 publikacji w międzynarodowych czasopismach (indeks Hirscha 35), liczne doniesienia konferencyjne oraz ponad 30 patentów, zarówno krajowych, jak i zagranicznych. Jest uznawany za głównego twórcę metody radiacyjnej wytwarzania opatrunków hydrożelowych, znanej jako metoda Rosiaka.

W zakresie osiągnięć aplikacyjnych, stworzył technologie produkcji:

• hydrożelowych systemów indukcji porodów,
• chitozanowych preparatów jako dodatku do diety,
• hydrożelowych substytutów dysków kręgowych,
• dozymetru żelowego do radioterapii,
• powierzchni termoczułych.

Do ważnych osiągnięć naukowych należy opracowanie uniwersalnego równania sieciowania polimerów (w kooperacji z prof. A. Charlesby) oraz radiacyjna metoda produkcji nanożeli polimerowych, wyróżniona nagrodą Łódzka Eureka w 2006 roku. Jego publikacje zostały cytowane w literaturze światowej ponad 4100 razy, a najbardziej popularne dotyczą radiacyjnej syntezy hydrożeli oraz kinetyki reakcji rodnikowych.

Janusz Rosiak wypromował 12 doktorów, z których Piotr Ulański (dziś profesor zwyczajny) zdobył nagrodę Prezesa Rady Ministrów RP za najlepszą pracę doktorską w 1996 roku. Sześciu spośród jego doktorantów jest obecnie zatrudnionych na stanowiskach profesorskich. W latach 1994-2000 kierował pracami stworzonym przez siebie Zespołem Chemii Radiacyjnej Stosowanej MITR, a także Centrum Doskonałości „Zastosowanie Laserów i Biomateriałów w Medycynie”.

Od 1991 roku działał jako ekspert Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej, gdzie zrealizował ponad 30 misji technicznych w różnych krajach, w tym w Indonezji, Malezji, Chinach czy Iranie. Był także visiting professor w wielu zagranicznych ośrodkach naukowych i kierował siedmioma projektami Unii Europejskiej w ramach V, VI i VII Programu Ramowego, jak również współfinansowanymi przez organizacje międzynarodowe (UE, MAEA, NATO).

Janusz Rosiak pełnił rolę przewodniczącego Komitetów Organizacyjnych 10. Konferencji Międzynarodowej „Ionizing Radiation and Polymers” (IRaP2012) oraz 52. Zjazdu Polskiego Towarzystwa Chemicznego w Łodzi w 2009 roku. Był również współzałożycielem Fundacji Badań Radiacyjnych i od 2008 roku przewodniczył jej Radzie.

Jego osiągnięcia zostały docenione poprzez różnorodne nagrody, w tym Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2013), Złoty Krzyż Zasługi (2000), Medal Komisji Edukacji Narodowej (2009), Medal Marii Skłodowskiej-Curie (PTCh – 2010) oraz Nagrodę Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za Całokształt Dorobku (2017).

Janusz Rosiak zmarł 21 maja 2024 roku i został pochowany na Cmentarzu rzymskokatolickim pw. Św. Anny w Łodzi – Zarzew.

---

Oceń: Janusz Rosiak

---