Jerzy Skolimowski


Jerzy Skolimowski, urodzony 5 maja 1938 roku w Łodzi, jest jednym z najbardziej wpływowych polskich twórców filmowych. Jego wszechstronność przejawia się nie tylko w roli reżysera, ale także jako scenarzysty, producenta, aktora, a nawet poety i malarza, co czyni go istotną postacią w historii polskiego kina, szczególnie jako przedstawiciel trzeciej fali tegoż ruchu.

Karierę zaczynał jako scenarzysta, tworząc teksty do filmów takich jak Niewinni czarodzieje oraz Nóż w wodzie. Zyskał rozgłos dzięki tetralogii, w której skład wchodzą cztery istotne dla polskiej kinematografii obrazy: Rysopis, Walkower, Bariera i Ręce do góry. W tych filmach Skolimowski eksperymentował z formą oraz przedstawiał duchowy stan młodzieży w Polsce lat 60. XX wieku.

Jego krytyka czasów stalinizmu w filmie Ręce do góry sprowadziła na niego złość komunistycznej cenzury, co zmusiło go do emigracji z kraju. W Wielkiej Brytanii kontynuował swoją karierę, zdobywając uznanie dzięki filmom takim jak Na samym dnie, Wrzask oraz Fucha. Po 1989 roku, w okresie transformacji ustrojowej w Polsce, zrealizował cenione przez krytyków filmy, w tym Cztery noce z Anną oraz Essential Killing. Ten ostatni tytuł przyniósł mu Złote Lwy na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych, co było znaczącym osiągnięciem w jego karierze.

Skolimowski może poszczycić się wieloma prestiżowymi nagrodami, w tym Złotym Niedźwiedziem za belgijski film Start oraz Nagrodą Specjalną Jury na Festiwalu Filmowym w Cannes za filmy Wrzask (1978) i IO (2022). Dodatkowo, zdobył Nagrodę Specjalną Jury na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji za Latarniowiec. W 2016 roku otrzymał także Złotego Lwa w Wenecji za całokształt swojej twórczości.

Oprócz osiągnięć filmowych, Skolimowski został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” oraz Krzyżem Oficerskim Orderu Sztuki i Literatury we Francji, co podkreśla jego ogromny wkład w sztukę i kulturę.

Życiorys

Młodość i wykształcenie

Jerzy Skolimowski przyszedł na świat 5 maja 1938 roku w Łodzi. Jego dziadek, Kazimierz Skolimowski (1862–1923) pełnił rolę architekta miejskiego w Kaliszu. Jego ojciec, aresztowany na skutek działalności w Armii Krajowej, zginął w 1943 roku w obozie koncentracyjnym w Flossenbürgu, co miało ogromny wpływ na rodzinę. Matka Jerzego aktywnie uczestniczyła w organizacji systemu szkolnictwa polskiego po zakończeniu II wojny światowej. W wieku 11 lat, Jerzy wraz z matką przeniósł się do Pragi, gdzie pracowała jako attaché kulturalny.

Młody Skolimowski uczęszczał przez trzy lata do praskiego gimnazjum, w tym czasie nawiązał znajomości z takimi osobistościami jak Miloš Forman, Václav Havel oraz Ivan Passer. Dalszą edukację kontynuował na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie studiował polonistykę oraz etnografię, kończąc studia w 1959 roku. Rok później uzyskał dyplom na Wydziale ReżyseriiPWSTiF w Łodzi, gdzie jego przewodnikiem artystycznym był Andrzej Munk. Pod jego opieką Skolimowski zrealizował pierwsze etiudy, takie jak Oko wykol (1960), Erotyk (1961) oraz Pieniądze albo życie (1961).

Kariera literacka

Na początku swojej drogi artystycznej, Jerzy Skolimowski spróbował swoich sił jako poeta. Aktywnie uczestniczył w I Kongresie Młodej Poezji Polskiej, debiutując wierszem Moje rundy, który pojawił się w 1957 roku na łamach „Nowej Kultury”. Jego twórczość obejmowała również dwa zbiory poetyckie, Gdzieś blisko siebie (1958) oraz Siekierę i niebo (1959). Jak wskazywała Iwona Grodź, autor w swoich tomikach posługiwał się mową potoczną, nawiązując do stylu zarówno Ernesta Hemingwaya, jak i polskich twórców takich jak Marek Hłasko, Andrzej Bursa oraz Stanisław Grochowiak. W jego poezji często występują motywy związane z twarzą i lustrem, charakteryzujące się bezpośredniością oraz antyestetyzmem. W 1961 roku w Warszawie wystawiona została jego sztuka Ktoś się utopi, która ukazała się w „Dialogu” dwa lata wcześniej.

Kariera filmowa

1958–1961: Pierwsze scenariusze

W 1958 roku Skolimowski został zaproszony przez Andrzeja Wajdę oraz Jerzego Andrzejewskiego do współpracy nad scenariuszem filmu przedstawiającego problemy współczesnej młodzieży. Skolimowski, krytycznie oceniając przedstawionych w filmie bohaterów, argumentował, że fabuła jest nietrafna. Uważał, iż film musi zawierać elementy boksu i jazzu oraz przedstawiać młodego faceta z pięknym skuterem, który spotyka interesujące dziewczyny i przeżywa różnorodne emocje:

„Musi być boks, musi być jazz, musi być fajny facet, który ma skuter i spotyka fajne dziewczyny, udaje mu się albo nie i do tego ma czasem refleksje.”

Efektem tych konsultacji była współpraca Skolimowskiego przy projekcie Niewinnymi czarodziejami (1960), gdzie wystąpił u boku Tadeusza Łomnickiego oraz Krystyny Stypułkowskiej. W tej produkcji zagrał młodego boksera, który, z powodu kontuzji, zostaje odsunięty od zawodów, ale w mściwy sposób wdaje się w bójkę z lekarzem, rozlewając krew. Mimo pierwszych mieszanych ocen krytyków, film uchodził za zapowiedź jego przyszłej kariery. Kolejnym dziełem Skolimowskiego był scenariusz do filmu Nóż w wodzie (1961) w reżyserii Romana Polańskiego, który bada psychologiczną dynamikę między parą a tajemniczym młodym mężczyzną. Zmiany, które Skolimowski zasugerował były kluczowe w sukcesie tego tytułu, który zdobył wiele nagród międzynarodowych, mimo że w Polsce napotykał ostrą krytykę ze względu na jego zawartość.

1964–1967: Pierwsze cztery filmy polskie reżysera

Debiutem reżyserskim Skolimowskiego był film Rysopis (1964), który powstał z etiud realizowanych podczas studiów w łódzkiej szkole filmowej. Film ukazuje zmagania młodego mężczyzny, Andrzeja Leszczyca (role zagrał sam Skolimowski), który staje przed dylematem porzucenia studiów i możliwości ucieczki przed służbą wojskową. Nowatorskie podejście w ukazaniu rzeczywistości w Rysopisie wzbudziło emocje i uznanie, co zaowocowało nagrodą Syrenki Warszawskiej oraz Grand Prix na Festiwalu Filmowym w Arnhem. Drugim pełnometrażowym dziełem reżysera był film Walkower (1965), kontynuujący losy Leszczyca, który staje przed decyzją o walce, mając na uwadze strach przed silniejszym przeciwnikiem. Pomimo krytycznych głosów na temat Walkowera, zyskał uznanie na międzynarodowej scenie filmowej.

Film Bariera (1966) również wzbudził kontrowersje, gdyż musiał zrezygnować z zagrania tytułowej roli. Scenariusz bazował na wcześniejszym projekcie Kazimierza Karabasza, a temat obrazu dotykał tradycji romantycznej w kontekście II wojny światowej. W końcu, w 1967 roku zrealizował film Ręce do góry, będący dobitnym obrazem młodego pokolenia, które nie czuje już traumy wynikającej z przeszłości. Film był tak kontrowersyjny, że jego dystrybucja została wstrzymana aż do 1985 roku, co nie zatrzymało Skolimowskiego w jego artystycznym rozwoju.

1967–1991: Na emigracji

Po wyjeździe z kraju, podczas pracy nad filmem Ręce do góry, Skolimowski zrealizował w Belgii obraz Start (Le Départ, 1967). Film ten skupia się na dylematach młodego fryzjera (Jean-Pierre Léaud), który marzy o udziale w rajdzie. Odniósł on międzynarodowy sukces, zdobywając Grand Prix Złotego Niedźwiedzia na 17. MFF w Berlinie, ale w Polsce pozostał mało znany. W 1968 roku Skolimowski nakręcił w Czechosłowacji odcinek nowelowy Dialog 20-40-60, a dwa lata później, już jako reżyser w Wielkiej Brytanii, podjął się realizacji Na samym dnie (Deep End, 1970). Film ten poruszał wątki międzyludzkich relacji, ponownie jednak nie doczekał się uznania widowni. Równocześnie ukazały się Przygody Gerarda (1970), które również zderzyły się z krytyką i przegranym polem do walki z ustalonymi normami kinematograficznymi.

Pojawiły się jednak także pozytywne reakcje na nowatorską produkcję Wrzask (1978), której kluczowa scena sprawiła, iż film został pozytywnie odebrany przez krytyków, w tym Rogera Eberta, który zaznaczył jakość wykonania tej produkcji. Skolimowski zrealizował również Fuchę (Moonlighting, 1982), będącą obrazem kondycji polskich emigrantów w Londynie, co przyniosło mu uznanie oraz nagrodę za scenariusz na festiwalu w Cannes. W 1984 roku wyreżyserował film Najlepszą zemstą jest sukces, a w 1985 roku powstał Latarniowiec (The Light Ship), natomiast Wiosenne wody (Torrents of Spring, 1987) oraz Ferdydurke (30 Door Key, 1991) również spotkały się z mieszanymi recenzjami.

Od 2008: Powrót do Polski

Pierwszym projektem po długiej przerwie był film Cztery noce z Anną (2008), inspirowany japońskim opowiadaniem Yasunariego Kawabaty. Sukces tego obrazu otworzył nowe drzwi w jego karierze. Kolejno, w Essential Killing (2010) zrealizował historię afgańskiego taliba, który staje w walce o przetrwanie. Film zdobył na 67. MFF w Wenecji Grand Prix Jury oraz Puchar Volpiego. W następnych latach zrealizował jeszcze 11 minut (2015), ukazując mozaikowe życie wielkomiejskich postaci. Jego ostatni film IO (2022) spotkał się z dużym uznaniem i został doceniony przez krytyków, a także był polskim kandydatem do Oscara.

Rola w filmie The Palace (2023) Romana Polańskiego, za którą Skolimowski wraz z Ewą Piaskowską odpowiadał jako autorzy scenariusza, spotkała się z kiepskim odbiorem krytyków, co przyczyniło się do bojkotu tej produkcji przez krytyków anglosaskich.

Występy aktorskie

Jerzy Skolimowski zadebiutował jako aktor w swoim własnym filmie Niewinni czarodzieje, natomiast w Rysopisie, Walkowerze oraz Rękach do góry odgrywał główne role. Pojawiał się także jako aktor w innych produkcjach, takich jak Sposób bycia (1966) Jana Rybkowskiego, Poślizg (1972) Jana Łomnickiego, Fałszerstwo (1981) Volkera Schlöndorffa oraz wiele innych, w tym w Marsjanie atakują! (1996) Tima Burtona. Również wystąpił w teledysku do utworu Dawida Podsiadły, którego premiera miała miejsce 7 lutego 2023 roku.

Kariera malarska

Pod koniec lat 70. XX wieku Skolimowski podjął wyzwanie malarskie, realizując prace różnorodne, od plakatów po abstrakcyjny ekspresjonizm. Jego pierwsza profesjonalna wystawa miała miejsce w Los Angeles w 1998 roku, a w Polsce zadebiutował w 2002 roku w Muzeum Narodowym we Wrocławiu. Jego dzieła były także prezentowane w kopalni soli w Wieliczce (2004), w Pałacu w Wilanowie (2004) oraz na Międzynarodowym Festiwalu Nowe Horyzonty (2007) w Wrocławiu.

Poglądy polityczne

Skolimowski włączył się aktywnie w życie polityczne, zostając członkiem honorowego komitetu wspierającego Bronisława Komorowskiego przed wyborami prezydenckimi w 2010 oraz 2015 roku.

Życie prywatne

W latach 1959–1965 Jerzy Skolimowski tworzył związek z utalentowaną aktorką Elżbietą Czyżewską. Po ich rozstaniu postanowił ułożyć sobie życie na nowo i ożenił się z Joanną Szczerbic, która przyszła na świat w 1941 roku, a zmarła w 2014 roku. Para doczekała się dwóch synów: Michała, urodzonego w 1968 roku, oraz Józefa, który przyszedł na świat w 1970 roku i zmarł w 2012 roku.

Obaj synowie Skolimowskiego, idąc w ślady ojca, zaangażowali się w pisanie scenariuszy oraz oferowanie wsparcia przy jego projektach filmowych. Niestety, odszedł nieoczekiwanie Józef, kiedy przebywał z Michałem w Indiach, co na pewno było dla rodziny ogromnym szokiem.

Po stracie ukochanej żony, Jerzy związał się ze swoją długoletnią współpracowniczką, Ewą Piaskowską, która przyszła na świat w 1973 roku. To nowa relacja pokazuje, jak Skolimowski potrafił odnaleźć się w trudnych momentach życia, budując nowe więzi i kontynuując swoją artystyczną drogę.

Styl filmowy

Jerzy Skolimowski, twórca filmowy, często określany jest w polskiej literaturze filmoznawczej jako outsider. Jednak, według Ewy Mazierskiej, taka etykieta może być myląca. Mazierska zauważa, że Skolimowski nie był izolowany, ponieważ regularnie podejmował współpracę z innymi uznawanymi reżyserami, takimi jak Andrzej Wajda czy Roman Polański. W latach 60. XX wieku, jego twórczość była wręcz uważana za głos pokolenia, co sprawia, że trudno mówić o jego odosobnieniu od szerszego kontekstu społecznego. W konsekwencji, Mazierska klasyfikuje go jako „nonkonformistę”, podkreślając również stylistyczne powiązania między jego filmami a dziełami Polańskiego oraz Jean-Luca Godarda. Twórczość Skolimowskiego często wpisuje się w zjawisko określane jako „trzecia fala” polskiego kina.

Tadeusz Lubelski interpretuje cztery pierwsze filmy pełnometrażowe Skolimowskiego jako jednorodną całość, szczególnie uwzględniając jedność czasu i miejsca. Na przykład, akcja „Rysopisu” rozgrywa się 1 września, co stanowi aluzję do wybuchu II wojny światowej, w czasie od 4:45 do 15:10, momentu odjazdu pociągu, który zabiera Andrzeja Leszczyca do jednostki wojskowej. Natomiast „Walkower” odbywa się w przeciągu dwóch dni; Leszczyc najpierw instynktownie opuszcza pociąg, aby ostatecznie wrócić, konfrontując się z własnym lękiem. Film „Bariera” rozgrywa się od Wielkiej Soboty do poranka wielkanocnego, a z kolei „Ręce do góry” toczy się w czasie jednej nocy. Warto podkreślić, że „akcja jego filmów ma charakter umowny, kolażowy, można ją postrzegać jako zapis świadomości autora”.

Mariola Jankun-Dopartowa dostrzegała w wczesnych filmach Skolimowskiego potencjalne inspiracje groteską związaną z Witoldem Gombrowiczem oraz Tadeuszem Różewiczem. W szczególności, „Rysopis” jest interpretowany jako przykład misternej autokreacji:

Bohater Skolimowskiego dokonuje aktu autokreacji w rzeczywistości rozproszonej i rozbitej, w zgodzie z materią tej rzeczywistości. Nie próbuje niczego rekonstruować, naprawiać, rehabilitować, lecz burzy wszystko, co nosi choćby pozory stabilizacji, ładu, czystości. Jednak celem tej destrukcji jest próba przekroczenia granicy, poza którą może się znajdować jakiś inny porządek rzeczywistości.

Podążając za myślą Gombrowicza, Jacek Nowakowski podkreśla, że Skolimowski, podobnie jak Gombrowicz, stosuje symbole i metafory, „aby za pomocą groteskowej stylizacji zburzyć ich (sakralną nieraz) formę”. Jego celem jest także odzwierciedlenie dylematów generacji, próbującej znaleźć swoje miejsce w kontekście pokolenia Kolumbów.

Iwona Grodź zaznacza, że filmy Skolimowskiego kręcone na emigracji często koncentrują się na motywie inicjacji, zazwyczaj miłosnej, lub dojrzewania. W przeciwieństwie do jego wcześniejszych dzieł, w których reżyser z powodzeniem łączył perspektywę kamery z punktu widzenia protagonisty (jak w „Rysopisie”), filmy realizowane na obczyźnie charakteryzują się bezosobową narracją. Bruce Hodsdon z australijskiego czasopisma „Senses of Cinema” opisał twórczość reżysera w sposób następujący:

Z niepokojem i pomysłowością przypadkowego turysty, który przywodzi na myśl Raúla Ruiza, Skolimowski stworzył prace rozpięte między surrealizmem a absurdem. […] Jego kino to kino ironii, niejednoznacznie rozgrywające się, często w symulowanych przestrzeniach performatywnych – opuszczonym ringu bokserskim, pustej ciężarówce do przewozu bydła, opróżnionym basenie, londyńskim autobusie, klaustrofobicznym latarniowcu i barokowej Wenecji – umiejscowionych pomiędzy rzeczywistością a fantazją, gdzie to, co realne, przechodzi w metaforę.

Na koniec, Konrad Klejsa zwraca uwagę, że istnieją cztery istotne wymiary interpretacji dzieł Skolimowskiego:

  • poziom prywatny, związany z biograficzną legendą Skolimowskiego jako nonkonformisty,
  • poziom społeczno-polityczny, związany z dziedzictwem października 1956 roku oraz okresem małej stabilizacji,
  • poziom kultury europejskiej, przypominający francuską Nową Falę oraz ogólną diagnozę stanu młodzieży sprzed roku 1968,
  • poziom kultury polskiej, w odwołaniach do polskiej tradycji romantycznej oraz dziedzictwa gombrowiczowskiego.

Filmografia

Filmografia Jerzego Skolimowskiego to fascynujący temat, w którym można dostrzec niezwykłą ewolucję jego kariery na przestrzeni lat. Poniższa tabela przedstawia kluczowe dzieła artysty, ukazując różnorodność ról oraz obowiązków, jakie podejmował w swoich produkcjach.

RokTytułReżyserScenarzystaProducentAktor (rola)Uwagi
1960Oko wykol____etiuda szkolna
1960Hamleś____etiuda szkolna
1960Niewinni czarodzieje___bokserreż. Andrzej Wajda
1961Pieniądze albo życie____etiuda szkolna
1961Rzeźba____etiuda szkolna
1961Nóż w wodzie____reż. Roman Polański
1961Erotyk____etiuda szkolna
1962Druga taryfa____etiuda szkolna
1964Rysopis___Andrzej Leszczycfilm fabularny
1965Walkower___Andrzej Leszczycfilm fabularny
1965Sposób życia___Leopoldreż. Jan Rybkowski
1966Bariera___kelner-konferansjerfilm fabularny
1967Ręce do góry___Andrzej Leszczycfilm fabularny
1967Start____film fabularny
1968Dialog 20-40-60____segment Dwudziestolatkowie
1970Przygody Gerarda____film fabularny, adaptacja powieści Arthura Conana Doyle’a
1970Na samym dnie___pasażer w metrzefilm fabularny
1971Król, dama, walet____film fabularny, adaptacja powieści Vladimira Nabokova
1972Poślizg___właściciel warsztatu samochodowegoreż. Jan Łomnicki
1978Wrzask___pacjent szpitala psychiatrycznegofilm fabularny, adaptacja opowiadania Roberta Gravesa
1981Fałszerstwo___Hoffmannreż. Volker Schlöndorff
1982Fucha____film fabularny
1984Najlepszą zemstą jest sukces____film fabularny
1985Białe noce___pułkownik Czajkoreż. Taylor Hackford
1985Latarniowiec____film fabularny, adaptacja powieści Siegfrieda Lenza
1987Big Shots___Docreż. Robert Mandel
1989Wiosenne wody___Wiktor Wiktorowiczfilm fabularny, adaptacja powieści Iwana Turgieniewa
1991Ferdydurke___dyrektor szkołyfilm fabularny, adaptacja powieści Witolda Gombrowicza
1993Motyw cienia____reż. Józef Skolimowski, Michał Skolimowski
1996Marsjanie atakują!___doktor Zeiglerreż. Tim Burton
1998Los Angeles bez mapy___ministerreż. Mika Kaurismäki
1999Operacja Samum___Hayes, szef CIAreż. Władysław Pasikowski
2000Zanim zapadnie noc___profesorreż. Julian Schnabel
2007Wschodnie obietnice___Stiepan Chitrowreż. David Cronenberg
2008Cztery noce z Anną____film fabularny
2009Naznaczony___Wojciech Radlerserial fabularny
2010Essential Killing____film fabularny
2012Bitwa pod Wiedniem___król Jan III Sobieskireż. Renzo Martinelli
2012Ixjana____reż. Józef Skolimowski, Michał Skolimowski
2012Avengers___Gieorgij Łuczkowreż. Joss Whedon
201511 minut____film fabularny
2018Juliusz___Olgierd Szybenikreż. Aleksander Pietrzak
2020To nie my____film krótkometrażowy z cyklu W domu
2022IO____film fabularny
2022The Palace____reż. Roman Polański
2022Warszawianka___Stanisław Czułkowskiserial fabularny
2024Porządny człowiek___profesorserial fabularny

Nagrody

W dorobku Jerzego Skolimowskiego znajduje się szereg znakomicie ocenianych filmów, które przyniosły mu liczne nagrody. Poniżej przedstawiamy zestawienie najważniejszych wyróżnień, które artysta zdobył w ciągu swojej kariery.

RokTytułFestiwalNagrodaWynik
1964RysopisFestiwal Filmowy Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej i FilmowejNagroda za reżyserięWygrana
1965RysopisKlub Krytyki Filmowej Stowarzyszenia Dziennikarzy PolskichSyrenka Warszawska w kategorii filmu fabularnegoWygrana
1965RysopisFestiwal Filmowy w ArnhemGrand Prix za reżyserięWygrana
1965WalkowerFestiwal Filmowy w ArnhemGrand Prix za reżyserięWygrana
1965WalkowerMiędzynarodowe Targi Filmowe w MannheimWyróżnienieWygrana
1965WalkowerPaństwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i TeatralnaNagroda im. Andrzeja MunkaWygrana
1966Walkower„Cahiers du Cinéma”Nagroda pismaWygrana
1966BarieraFestiwal Filmów Autorskich w BergamoGrand PrixWygrana
1966BarieraKlub Krytyki Filmowej Stowarzyszenia Dziennikarzy PolskichSyrenka Warszawska w kategorii filmu fabularnegoWygrana
1967StartMiędzynarodowy Festiwal Filmowy w BerlinieZłoty NiedźwiedźWygrana
1967StartMiędzynarodowy Festiwal Filmowy w BerlinieNagroda FIPRESCiWygrana
1968BarieraMiędzynarodowy Festiwal Filmowy w ValladolidNagroda Specjalna JuryWygrana
1978WrzaskFestiwal Filmowy w CannesNagroda JuryWygrana
1981Ręce do góryFestiwal Polskich Filmów FabularnychNagroda DziennikarzyWygrana
1981Ręce do góryMiędzynarodowy Festiwal Filmowy w BarcelonieWyróżnienie SpecjalneWygrana
1982FuchaFestiwal Filmowy w CannesNagroda Jury za scenariuszWygrana
1985LatarniowiecMiędzynarodowy Festiwal Filmowy w WenecjiNagroda Specjalna JuryWygrana
1985LatarniowiecMiędzynarodowy Festiwal Filmowy w WenecjiNagroda Związku Włoskich Dziennikarzy Filmowych dla filmu zagranicznegoWygrana
2008Cztery noce z AnnąFestiwal Polskich Filmów FabularnychWyróżnienie JuryWygrana
2008Cztery noce z AnnąFestiwal Polskich Filmów FabularnychNagroda Festiwali i Przeglądów Filmu Polskiego za GranicąWygrana
2008Cztery noce z AnnąMiędzynarodowy Festiwal Filmowy w TokioNagroda Specjalna JuryWygrana
2009Cztery noce z AnnąThe New York Polish Film FestivalNagroda „Ponad Granicami” im. Krzysztofa KieślowskiegoWygrana
2009Cztery noce z AnnąPolskie Nagrody FilmoweOrzeł za najlepszą reżyserięWygrana
2009Cztery noce z AnnąPolskie Nagrody FilmoweOrzeł za najlepszy filmNominacja
2009Cztery noce z AnnąPolskie Nagrody FilmoweOrzeł za najlepszy scenariuszNominacja
2009Cztery noce z AnnąFestiwal Reżyserii Filmowej w ŚwidnicyZłoty DzikWygrana
2009Cztery noce z AnnąOgólnopolski Festiwal Sztuki Filmowej „Prowincjonalia”Nagroda DziennikarzyNominacja
2009Nóż w wodzieFestiwal Filmowy i Artystyczny „Lato Filmów”Nagroda za najlepszy scenariusz w historii polskiego kinaWygrana
2010Essential KillingMiędzynarodowy Festiwal Filmowy w WenecjiNagroda Specjalna JuryWygrana
2010Essential KillingMiędzynarodowy Festiwal Filmowy w Mar del PlataNagroda DziennikarzyWygrana
2010Essential KillingMiędzynarodowy Festiwal Filmowy w Mar del PlataNagroda Główna „Złote Ombu”Wygrana
2011Essential KillingFestiwal Polskich Filmów FabularnychZłote LwyWygrana
2011Essential KillingFestiwal Polskich Filmów FabularnychNagroda za reżyserięWygrana
2011Essential KillingPolskie Nagrody FilmoweOrzeł za najlepszy filmWygrana
2011Essential KillingPolskie Nagrody FilmoweOrzeł za najlepszą reżyserięWygrana
2011Essential KillingPolskie Nagrody FilmoweOrzeł za najlepszy scenariuszNominacja
2011Essential KillingSopot Film Festival„Parasolnik” dla najlepszego filmu festiwaluWygrana
201511 minutFestiwal Polskich Filmów FabularnychNagroda Specjalna JuryWygrana
201511 minutLisbon & Estoril Film FestivalNagroda “Jaeger-LeCoultre” dla najlepszego filmuWygrana
201611 minutCentral and Eastern European Film Festival „CinEast”Nagroda KrytykówWygrana
201611 minutGolden Rooster and Hundred Flowers Film FestivalNagroda za reżyserięWygrana
201611 minutThe New York Polish Film FestivalNagroda SpecjalnaWygrana
201611 minutPolskie Nagrody FilmoweOrzeł za najlepszą reżyserięNominacja
201611 minutPolskie Nagrody FilmoweOrzeł za najlepszy scenariuszNominacja
2022IOFestiwal Filmowy w CannesNagroda JuryWygrana
2022IOFestiwal Filmu Polskiego w AmeryceNagroda Specjalna JuryWygrana
2022IOFestiwal Filmu Polskiego w AmeryceNagroda Krytyków ChicagowskichWygrana
2022IOStowarzyszenie Filmowe Krytyków NowojorskichNajlepszy film międzynarodowyWygrana
2022IOStowarzyszenie Filmowe Krytyków w Los AngelesNajlepszy film obcojęzycznyWygrana
2022IOMiędzynarodowy Festiwal Filmowy w ValladolidNagroda za reżyserięWygrana
2023IONagrody Akademii FilmowejOscar dla najlepszego filmu międzynarodowegoNominacja

Wyróżnienia honorowe i odznaczenia

Wyróżnienia, które otrzymał Jerzy Skolimowski, są świadectwem jego wybitnej pracy i znaczenia w przemyśle filmowym. Jego osiągnięcia są doceniane zarówno w kraju, jak i za granicą.

RokInstytucjaWyróżnienie
2003Polska Akademia FilmowaNagroda Specjalna „Orzeł”
2005Festiwal Gwiazd w Międzyzdrojachodciśnięcie dłoni na Promenadzie Gwiazd
2010CamerimageNagroda za całokształt twórczości dla polskiego reżysera ze szczególną wrażliwością wizualną
2011Prezydent RPKrzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
2011Prezydent FrancjiKrzyż Oficerski Orderu Sztuki i Literatury
2011„Polish Market”Perła Honorowa Polskiej Gospodarki
2011Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztyniedoktorat honoris causa
2015Motovun Film FestivalNagroda „Maverick” za całokształt twórczości
2015Akademia Sztuk Pięknych w Łodzidoktorat honoris causa
2016Międzynarodowy Festiwal Filmowy w WenecjiZłoty Lew za całokształt twórczości
2016Forum Kina Europejskiego „Cinergia” w ŁodziZłoty Glan
2018Festiwal Polskich Filmów FabularnychPlatynowe Lwy za całokształt twórczości
2018Fundacja Polskiego Godła PromocyjnegoWybitny Polak
2018Festiwal Filmów-Spotkań NieZwykłych w SandomierzuKorona Sandomierska dla Reżysera NieZwykłego
2019Stowarzyszenie Autorów ZAiKSHonorowe członkostwo
2020Stowarzyszenie Filmowców PolskichNagroda za wybitne osiągnięcia artystyczne
2022Polskie Nagrody FilmoweOrzeł za osiągnięcia życia
2022CamerimageNagroda Filmowa Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego za osiągnięcia życia
2024Miasto ŁódźGwiazda w Łódzkiej Alei Gwiazd

Przypisy

  1. Jerzy Skolimowski odsłonił setną gwiazdę w Łódzkiej Alei Gwiazd [online], dzieje.pl [dostęp 14.05.2024 r.]
  2. Semlyen 2023 ↓, akap. 3.
  3. Piskadło 2022 ↓.
  4. Solomons 2022 ↓.
  5. MarcinM. Michałowski MarcinM., Film Jerzego Skolimowskiego polskim kandydatem do Oscara [online], Radio Złote Przeboje, 31.08.2022 r.
  6. Tatarska 2022 ↓.
  7. Kalendarium Południowej Wielkopolski – 28 grudnia 1923. d-w.pl. [dostęp 14.02.2022 r.]
  8. Joanna Szczerbic: Przerwana kariera [online], Interia, 10.06.2021 r. [dostęp 01.02.2022 r.]
  9. Gdynia 2011: Essential Killing otrzymał Złote Lwy [online], Rzeczpospolita [dostęp 31.01.2022 r.]
  10. Sofia Coppola Takes Golden Lion in Venice, „The New York Times”, 12.09.2010 r. [dostęp 31.01.2022 r.]
  11. Gdynia 2008 – melodramat najlepszym filmem festiwalu [online], Onet Kultura, 20.09.2008 r. [dostęp 31.01.2022 r.]
  12. Rose 2011 ↓, s. 11.
  13. Anna Tabaka, Maciej Błachowicz: Kłopoty z ratuszem (2). Życie Kalisza, 25.03.2011 r. [dostęp 14.02.2022 r.]
  14. Grody 2010 ↓, s. 132–133.
  15. Lubelski 2015 ↓, s. 699-700.
  16. Grodź 2010 ↓, s. 125-126.
  17. Ręce do góry w bazie filmpolski.pl
  18. Bariera w bazie filmpolski.pl
  19. Skolimowski i Blum 1968 ↓, s. 13.
  20. Klejsa 2004 ↓, s. 92.
  21. Hodsdon 2003 ↓.
  22. Jakielski 2015 ↓, s. 1179–1183.
  23. Subbotko 2018 ↓.
  24. Niemojewska 2019 ↓.
  25. Dzięglewski 2002 ↓, s. 167.

Oceń: Jerzy Skolimowski

Średnia ocena:4.71 Liczba ocen:15