Zofia Szletyńska

---

Życiorys

Ukończenie Gimnazjum F. Pruszyńskiej w Łodzi oraz Szkoły Dramatycznej przy łódzkim Teatrze Miejskim to kluczowe momenty w życiu Zofii Szletyńskiej. Jej kariera aktorska rozpoczęła się od występów w teatrach objazdowych, podczas których w lutym 1924 miała przyjemność występować w Kaliszu i Radomiu. W latach 1925–1926 kontynuowała naukę gry aktorskiej, uczęszczając na lekcje prowadzone przez J. Kochanowicza, co zaowocowało zdaniem egzaminu aktorskiego ZASPu w 1926 roku.

Na początku jej kariery aktorskiej można było zobaczyć ją w Teatrze Polskim w Kaliszu, gdzie występowała w latach 1926–1927. Następnie, w 1927 roku, pracowała w Teatrze Praskim, a później w Miejskim w Warszawie do 1928 roku. Po dwuletnim okresie występów w Teatrze Miejskim w Wilnie, Zofia przeniosła się na dłużej do Łodzi, gdzie spędziła siedem sezonów w Teatrze Miejskim od sezonu 1930/1931 do końca sezonu 1936/1937, a później związała się z Teatrem Wielkim we Lwowie (1937–1938) oraz teatrem Buffo w Warszawie w latach 1938–1939.

Okres II wojny światowej wymusił na niej zmianę sposobu życia. Pracowała jako kelnerka w kawiarni artystów i filmu, mieszczącej się przy ul. Złotej w Warszawie, a również jako ekspedientka w sklepie odzieżowym. Zofia nie zrezygnowała z działalności artystycznej, uczestnicząc w tajnym zespole studyjnym, który pracował nad _Antygoną_.

Po zakończeniu wojny powróciła do aktorstwa na deskach Teatru Wojska Polskiego w Łodzi w latach 1945–1949. Była również związana z Państwową Wyższą Szkołą Teatralną, gdzie początkowo pracowała jako asystent, a później jako wykładowca (1946–1949). Po zakończeniu pracy w ludziach młodych wróciła na deski Teatrów Dramatycznych, gdzie działała we Wrocławiu (1949–1959) oraz Krakowie (1950–1954), wykładając równocześnie w Państwowej Wyższej Szkole Aktorskiej. W latach 1954–1955 grała w Teatrze im. J. Słowackiego w Krakowie.

W 1955 roku Zofia osiedliła się w Warszawie, gdzie występowała w Teatrze Powszechnym do 1959 roku, a następnie w Teatrze Narodowym aż do 1974. W międzyczasie wykładała w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej, przyjmując pozycję starszego wykładowcy w latach 1962–1963, a potem docenta (1963–1975).

Oprócz swojej działalności aktorskiej, Zofia była także aktorką głosową, biorąc udział w nagraniach w 10 filmach oraz posiadając role w 2 produkcjach. Należała do organizacji SPATiF-ZASP i była jednym z założycieli Stowarzyszenia Terapeutów Mowy.

Życie prywatne

Jej rodzicami byli Zygmunt Julian Tymowski (1853–1910) oraz Marianna z domu Pruszyńska. Zofia była żoną aktora i reżysera Henryka Szletyńskiego (1903–1996). Jej brat, Stefan Tymowski (1889–1943), był blisko związany z łódzkim życiem teatralnym jako dyrektor Teatru Miejskiego.

Aktorka spoczywa, obok męża, na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (A3 tuje-2-19).

Filmografia

Zofia Szletyńska ma bogaty dorobek filmowy, obejmujący wiele ról, zarówno jako aktorka, jak i w produkcjach z dubbingiem. Oto zbiór wybranych pozycji z jej filmografii:

• 1942: Morderca mieszka pod 21-szym – pani Point (dubbing),
• 1953: Jegor Bułyczow i inni – Ksjenia (dubbing),
• 1953: Teresa Raquin (dubbing),
• 1955: Kochanek Lady Chatterley – pani Bolton (dubbing),
• 1955: Pamiętnik majora Thompsona – panna Ffyth (dubbing),
• 1958: Wyzwanie – matka Vita (dubbing),
• 1959: Królewna ze złotą gwiazdą – piastunka (dubbing),
• 1960: Kto sieje wiatr – Sara Brady (dubbing),
• 1961: Niemcy – Berta (aktorka),
• 1962: Elektra – Klitemnestra (dubbing),
• 1965: Pieją koguty – Rukienie (aktorka),
• 1966: Czarodziejska lampa Aladyna – matka Aladyna (dubbing).

W filmach, w których wystąpiła, Zofia Szletyńska pokazała swój niezwykły talent, zarówno w rolach głównych, jak i w dubbingu, co czyni ją ważną postacią w polskiej kinematografii.

Publikacje

Wielką wartością dorobku Zofii Szletyńskiej są jej publikacje, które wyznaczają drogę w zakresie właściwego mówienia. W szczególności książka „Prawidłowe mówienie. Ćwiczenia i wskazówki”, współautorstwa z H. Szletyńskim, stała się istotnym źródłem wiedzy w dziedzinie logopedii oraz komunikacji. Pierwsze wydanie ukazało się w Warszawie w 1975 roku, a następnie zaktualizowane w 1982 roku.

---

Oceń: Zofia Szletyńska

---