Sława Lisiecka

---

Życiorys

Studiowała filologię germańską naUniwersytecie Łódzkim w latach 1965–1970. Swoją karierę tłumaczeniową rozpoczęła w 1975 roku, a od tego momentu jej dorobek obejmuje ponad 130 przekładów. Do najważniejszych pozycji zalicza się między innymi powieści: Hölderlin autorstwa Petera Härtlinga, Zdarzenia, Suterena, Oddech, Chłód, Przyczyna, Dziecko, Wymazywanie, Zaburzenie autorstwa Thomasa Bernharda, Morbus Kitahara Christopha Ransmayra, Szczęście Suttera Adolfa Muschga oraz Księga obrazów Hermanna Hessego. Dodatkowo przetłumaczyła również Domniemania w sprawie JakubaUwe Johnsona, a także Tarabas Josepha Rotha.

Współpracując z Zdzisławem Jaskułą, przełożyła dzieło To rzekł Zaratustra Friedricha Nietzschego, za co otrzymała roczne stypendium przyznawane przez Deutscher Literaturfond w Darmstadt. W 2010 roku jej przekład Korespondencja 1925–1975 Hannah Arendt z Martinem Heideggerem został opublikowany, co z pewnością zwiększyło jej renomę w świecie literatury.

W latach 90. kierowała własną oficyną wydawniczą Kanon. W 2006 roku zdobyła Austriacką Nagrodę Państwową „Translatio” za wkład w tłumaczenie literatury austriackiej. Jest również honorowym członkiem Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury oraz aktywnym członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. W 2011 roku założyła wydawnictwo „Od Do”, które koncentruje się na publikowaniu książek niskonakładowych. W 2012 roku zdobyła nagrodę dla najlepszej polskiej tłumaczki literatury niemieckojęzycznej przyznawanej przez fundację Kunststiftung Nordrhein-Westfalen.

Jest matką aktorki Mileny Lisieckiej oraz tłumaczki Jagny Jaskuły. Szczęśliwie jest żoną Zdzisława Jaskuły, który jest tłumaczem, poetą oraz dyrektorem Teatru Nowego w Łodzi.

Nagrody i nominacje

Sława Lisiecka zdobyła szereg prestiżowych nagród oraz wyróżnień za swoją twórczość, które potwierdzają jej talent i wkład w kulturę.

• 2018: Nagroda Literacka Gdynia za tłumaczenie opowiadań z książki Chodzenie autorstwa Thomasa Bernharda,
• 2013: Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”,
• 2012: Nagroda Kunststiftung Nordrhein-Westfallen za całość pracy tłumaczeniowej, szczególnie za przekłady dzieł Bernharda,
• 2011: Nagroda Miasta Łodzi przyznana za zasługi dla lokalnej społeczności oraz osiągnięcia profesjonalne,
• 2009: Nagroda „Literatury na świecie” za przekład utworu Domniemań w sprawie Jakuba autorstwa Uwe Johnsona,
• 2007: Austriacka Nagroda Państwowa „Translatio” za przekłady literatury austriackiej z 2006 roku,
• 2007: Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej za wybitne osiągnięcia w zakresie niepodległości Polski w latach 1975-1989, a także za działalność kulturalną i opozycyjną oraz za obecne osiągnięcia zawodowe,
• 1985: Nagroda Fundacji im. Roberta Boscha oraz Instytutu Spraw Polskich w Darmstadt, przyznana dla tłumaczy literatury niemieckiej.

Ważniejsze stypendia

W ciągu swojej kariery, Sława Lisiecka otrzymała szereg istotnych stypendiów, które przyczyniły się do jej sukcesu jako tłumaczka.

• od 2004 coroczne stypendium Translator in Residence w Europäisches Übersetzer-Kollegium w Straelen (Niemcy),
• 1990 – półroczne stypendium Robert Bosch Stiftung na pracę nad przekładem Jahrestage (Dni roku) Uwe Johnsona,
• 1988/89 – roczne stypendium Deutscher Literaturfond w Darmstadt na pracę nad przekładem To rzekł Zaratustra Friedricha Nietzschego.

Przekłady (wybór)

Książki

Oto wybór publikacji przetłumaczonych przez Lisiecką, który odzwierciedla jej twórczość oraz wpływ na literaturę. Wśród nich znajdują się:

• Peter Härtling, Hölderlin (Czytelnik, Warszawa 1982, Od Do, Łódź 2013),
• Thomas Bernhard, Zdarzenia (Correspondance des arts, Łódź 1982),
• Thomas Bernhard, Suterena (Czytelnik, Warszawa 1983),
• Thomas Bernhard, Oddech (Czytelnik, Warszawa 1983),
• Thomas Bernhard, Chłód (Czytelnik, Warszawa 1985),
• Stefan Heym, Collin pod wspólnym pseudonimem ze Zdzisławem Jaskułą: Mira i Grzegorz Landmannowie (Veto-Verlag, Berlin 1986),
• Günther de Bruyn, Poszukiwania brandenburskie (Czytelnik, Warszawa 1986),
• Friedrich Schlette, Celtowie (współtłumaczka: Bożena Wierzbicka; Wydawnictwo Łódzkie, Łódź 1987),
• Victor Chu, Psychoterapia Gestalt (współtłumaczka: Alicja Wilkołazka; Kanon, Łódź 1993; Od Do, Łódź 2013),
• Holger Kersten, Elmar R. Gruber, Jezus ofiarą spisku (Uraeus, Gdynia 1995),
• Hubertus Młynarek, Zakaz myślenia (Uraeus, Gdynia 1996),
• Hans Hellmut Kirst, Owca w wilczej skórze (Interart, Warszawa 1996),
• Karl Dönitz, Dziesięć lat i dwadzieścia dni (Finna, Gdańsk 1997),
• Sten Nadolny, Odkrywanie powolności (Wydawnictwo Literackie, Kraków 1999),
• Thomas Bernhard, Przyczyna (Wydawnictwo Literackie, Kraków 1999),
• Thomas Bernhard, Dziecko (Wydawnictwo Literackie, Kraków 1999),
• Friedrich Nietzsche, To rzekł Zaratustra (współtłumacz: Zdzisław Jaskuła; PIW, Warszawa 1999; Od Do, Łódź 2012),
• Ludwig Wittgenstein, Kartki (Spacja, Warszawa 1999),
• Franzobel, Kafka (Księgarnia Akademicka, Kraków 2000),
• Elfriede Jelinek, Clara S. (Księgarnia Akademicka, Kraków 2001),
• Hermann Hesse, Baśnie (PIW, Warszawa 2002),
• Roma Ligocka, Kobieta w podróży (Wydawnictwo Literackie, Kraków 2002),
• Klaus-Ove Karmann i Niels Reise, Inne historie (Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2003),
• Christoph Ransmayr, Morbus Kitahara (PIW, Warszawa 2003),
• Adolf Muschg, Szczęście Suttera (Czytelnik, Warszawa 2003),
• Otto Rank, Postać Don Juana (dla Teatru Wielkiego w Warszawie, 2003),
• Radek Knapp, Lekcje pana Kuki (Wydawnictwo Literackie, Kraków 2003, Sonia Draga, Katowice 2009),
• Martin Heidegger, Objaśnienia do poezji Hölderlina (Wydawnictwo “KR”, Warszawa 2004),
• Juli Zeh, Orły i anioły (W.A.B., Warszawa 2004),
• Juli Zeh, Cisza jest dźwiękiem (Znak, Kraków 2004),
• Roma Ligocka, Tylko ja sama (Wydawnictwo Literackie, Kraków 2004),
• Thomas Bernhard, Wymazywanie (W.A.B., Warszawa 2005),
• Dirk Kaesler, Max Weber – „Życie i dzieło” (Oficyna Naukowa, Warszawa, 2005, II wydanie 2010),
• Ingeborg Bachmann, Wyjaśnij mi, miłości. Wybór wierszy (współtłumacz: Zdzisław Jaskuła; Wydawnictwo Antykwa, Kraków 2005),
• Hermann Hesse, Księga obrazów (PIW, Warszawa 2005),
• Efrat Gal-Ed, Księga świąt żydowskich (Cyklady, Warszawa 2005),
• Tina Stroheker, Słownik łódzki (Biblioteka „Tygla Kultury”, Łódź 2005),
• Siegfried Lenz, Biuro rzeczy znalezionych (Czytelnik, Warszawa 2006),
• Birgit Vanderbeke, Małże na kolację (Wydawnictwo SIC, Warszawa 2006),
• Georges Arthur Goldschmidt, Odosobnienie (Obraz, Słowo, Terytoria, Gdańsk 2006),
• Juli Zeh, Instynkt gry (W.A.B., Warszawa 2007),
• Julius H. Schoeps, Nowy leksykon judaizmu (Cyklady, Warszawa, 2007),
• Philipp Vandenberg, Zapomniany pergamin (Wydawnictwo Sonia Draga, Katowice 2007),
• Philipp Vandenberg, Spisek sykstyński (Wydawnictwo Sonia Draga, Katowice 2007),
• Phillip Vandenberg, Piąta ewangelia (Wydawnictwo Sonia Draga, Katowice 2008),
• Daniel Cohn-Bendit i Rüdiger Damann (red.), Maj 1968. Rewolta (współtłumacz: Zdzisław Jaskuła; Krytyka Polityczna, Warszawa 2008),
• Peter Henisch, Brzemienna Madonna (PIW, Warszawa 2008),
• Karl-Markus Gauß, Niemcy na peryferiach Europy (Czarne, Wołowiec, 2008),
• Karl Dedecius, Europejczyk z Łodzi. Wspomnienia (Wydawnictwo Literackie, Kraków 2008),
• Uwe Johnson, Domniemania w sprawie Jakuba (Czytelnik, Warszawa 2008),
• Guido Knopp, Dzieci Hitlera (Bertelsmann, Warszawa 2008),
• Alexander Pechmann, Biblioteka dzieł utraconych (Świat Książki, Warszawa 2009),
• Gert Jonke, Insektarium (Wydawnictwo Panga Pank, Kraków 2009),
• Leo Trepp, Żydzi (Cyklady, Warszawa 2009),
• Charlotte Link, Przerwane milczenie (Wydawnictwo Sonia Draga, Katowice 2009),
• Thomas Bernhard, Zaburzenie (Czytelnik, Warszawa 2009),
• Juli Zeh, Ciemna materia (WAB, Warszawa 2009),
• Hannah Arendt, Martin Heidegger, Korespondencja 1925-1975 (PAX, Warszawa, 2010),
• Krista Fleischmann, Spotkanie. Rozmowy z Thomasem Bernhardem (PIW, Warszawa, 2010),
• Bernd Ingmar Gutberlet, 50 największych kłamstw i legend w dziejach świata (Wydawnictwo Sonia Draga, Katowice 2010),
• Karl-Markus Gauß, Mieszkańcy Roany odchodzą pogodnie. Podróże do Asyryjczyków, Cymbrów i Karaimów (Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2010),
• Gottfried Benn, Nigdy samotniej i inne wiersze (Biuro Literackie, Seria „Kroki”, Wrocław 2011),
• Uwe Johnson, Dziś mija dziewięćdziesiąt lat (Od Do, Łódź 2013),
• Gottfried Benn, Mózgi (PIW, Warszawa, 2011),
• Marianne Gruber, Stacja pośrednia (PIW, Warszawa 2013),
• Juli Zeh, Corpus delicti (WAB, Warszawa, 2011),
• Joseph Roth, Tarabas (PIW, Warszawa, 2011),
• Karl-Markus Gauss, W gąszczu metropolii (Czarne, Wołowiec 2012),
• Hans Magnus Enzensberger, Hammerstein, czyli upór (Świat Książki, Warszawa 2012),
• Esther Kinsky, Nad rzeką (Biuro literackie, Stronie Śląskie 2017),
• Thomas Bernhard, Chodzenie. Amras (Od Do, Łódź 2018),
• Leszek Libera (inne języki), Utopek (Od Do, Łódź 2018).

Sztuki teatralne

W obszarze sztuki teatralnej, Lisiecka również ma na swoim koncie znaczące przekłady:

• Rainer Werner Fassbinder, Gorzkie łzy Petry von Kant, Teatr im. Jaracza, Łódź, październik 1985, prapremiera polska,
• Friedrich Schiller, Zbójcy – wersja mannheimska (współtłumacz: Zdzisław Jaskuła, Teatr Studyjny, Łódź, marzec 1988 – premiera),
• Günter Grass, Próba powstania plebejuszy („Dialog”, lipiec 1992),
• Rainer Werner Fassbinder, Preparadise sorry now (Teatr Studyjny, Łódź, luty 1993 – prapremiera polska),
• Elfriede Jelinek, Clara S. (Teatr Lubuski, Zielona Góra, wrzesień 1997 – prapremiera polska),
• Friedrich Hölderlin, Śmierć Empedoklesa (dla Teatru Studyjnego w Łodzi),
• Johann Wolfgang Goethe, Faust – adaptacja i spolszczenie wspólnie ze Zdzisławem Jaskułą (Teatr Nowy, Łódź, październik 1998 – premiera),
• Moritz Rinke, Szary anioł (Teatr „Atelier”, Sopot, sierpień 2001 – prapremiera polska),
• Franzobel, Kafka (Teatr Ludowy, Kraków, marzec 2001 – prapremiera polska),
• Georg Tabori, Przedwczesna śmierć (dla Agencji „ADiT”),
• Esther Vilar, Plan zemsty (dla Agencji „ADiT”),
• Dariusz Bazaczek, Pokoje do wynajęcia (na j. niemiecki, współtłumaczka: Karolina Bikont, dla Agencji „ADiT”),
• Peter Turrini, Ja kocham ten kraj (dla Agencji „ADiT”),
• Doris Dörrie, Happy (dla Agencji “ADiT”),
• Lutz Hübner, Małgorzata 89 ff (dla Agencji “Interia”),
• Bernhard Studlar/Juli Zeh, Instynkt gry (premiera w Teatrze Jaracza w Łodzi, październik 2012).

Publikacje w czasopismach

Warto również zwrócić uwagę na artykuły i opowiadania zamieszczane w wybranych czasopismach, do których przyczyniła się Lisiecka:

• Ingeborg Bachmann, Wiersze (współtłumacz: Zdzisław Jaskuła, „Student”, 6.09.1975),
• Ingeborg Bachmann, Wiersze (współtłumacz: Zdzisław Jaskuła, „Literatura na Świecie”, nr 12/1976),
• Elias Canetti, Wołania ślepców – opowiadanie; Radość osła – opowiadanie („Odgłosy”, 1977),
• Martin Walser, Choroba Gallistla – fragment powieści („Literatura”, 23.03.1978),
• Peter Handke, Godzina prawdziwych doznań – fragment powieści („Literatura”, 6.07.1978),
• Thomas Bernhard, Na granicy lasów („Literatura”, 11.01.1979),
• Hansjoachim Bleyl, Gdańska alchemia Güntera Grassa („Literatura na Świecie”, nr 1/1979),
• Rolf Michaelis, Oświecić umysł i podniebienie. O władzy mężczyzn i wolności kobiet. Historia ludzkości od kuchni („Literatura na Świecie”, nr 1/1979),
• Bracia Grimm, O rybaku i jego żonie („Literatura na Świecie”, nr 1/1979),
• Zbigniew Dominiak, Narodziny krzyża samorodnego („Literatur und Kritik”, nr 9/1979),
• Hans Magnus Enzensberger, Wiersze z tomu „Mausoleum” i inne („Literatura na Świecie”, nr 3/1981),
• Günter de Bruyn, Poszukiwania brandenburskie – fragment powieści („Literatura na Świecie”, nr 4/1985),
• Thomas Bernhard, Przyczyna – fragment powieści, Dziecko – fragment powieści („Teatr”, 1997),
• Robert Musil, Komentarz do występów Mchat-u („Teatr”, 1997),
• Peter Handke, Ponad wsiami – fragment poematu dramatycznego („Teatr”, 1998),
• Ludwig Harig, Rousseau – fragment powieści („Literatura na Świecie”, 2000),
• Franz Hessel, Flaneur w Berlinie – fragment powieści („Literatura na Świecie”, Nr 1/2002),
• Peter Turrini, Ja kocham ten kraj – fragment dramatu („Teatr”, Nr 1/2002).

---

Oceń: Sława Lisiecka

---