Kazimierz Krukowski

---

Kariera zawodowa

Młodość

W latach 1920–1923 młody Kazimierz Krukowski ukończył swoje studia na Wydziale Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego, a także na Wydziale Dramatycznym Konserwatorium Muzycznego w Warszawie, gdzie kształcił się w klasie śpiewu. Jego pierwsza szansa na scenie kabaretowej nadeszła dzięki kuzynowi, Julianowi Tuwimowi, który zarekomendował go dyrektorowi kabaretu Qui Pro Quo, Jerzemu Boczkowskiemu.

W 1923 roku zadebiutował na scenie z piosenką Puchowy śniegu tren, którą nagrał w Studiu Nagrań Bronisława Rudzkiego, przyjmując pseudonim Kazimierz Zawisza.

Występy w kabaretach

W latach dwudziestolecia międzywojennego Krukowski zdobył uznanie jako artysta kabaretowy, występując w wielu warszawskich teatrach i kabaretach, takich jak Qui Pro Quo (1924–1930), Banda (1931–1932), a także Morskie Oko (1933), Cyganeria, Cyrulik Warszawski oraz Wielka Rewia. W 1939 roku podjął decyzję o założeniu własnego teatru, który nazwał Ali Baba.

Debiut na srebrnym ekranie

Kazimierz zadebiutował na ekranie w 1927 roku, gdzie stworzył niezapomnianą parę komików z Adolfem Dymszą, znaną jako Lopek i Florek. Ich duet zdobył popularność występując w filmach takich jak Janko muzykant (1930) oraz Ułani, ułani, chłopcy malowani (1932). Dodatkowo zagrał także w takich produkcjach jak 10% dla mnie (1933), Co mój mąż robi w nocy… (1934) oraz legendarne Ada, to nie wypada (1936).

II wojna światowa

Po wybuchu II wojny światowej Krukowski początkowo występował na terenach okupowanych przez Związek Radziecki, jednak z czasem wstąpił do armii gen. Władysława Andersa. W czasie wojny prowadził teatr wojskowy oraz współpracował z zespołami teatralnymi Polskich Sił Zbrojnych, które działały w Iraku, Palestynie, Egipcie i we Włoszech.

Działalność po wojnie

Po zakończeniu wojny Kazimierz Krukowski pozostał na emigracji, żyjąc w Wielkiej Brytanii, Stanach Zjednoczonych oraz Argentynie. Tam prowadził teatr El Nacional wspólnie z Jerzym Petersburskim, gdzie wystawili musical Blue Sky Milonga.

Powrót do kraju

28 września 1956 roku Krukowski powrócił do Polski, gdzie objął stanowisko dyrektora oraz kierownika artystycznego w warszawskich teatrach, takich jak Syrena oraz Buffo. W latach 1962–1969 pełnił również rolę kierownika artystycznego autorskiego kabaretu satyryczno-literackiego U Lopka, który działał na tak zwanym półpięterku w kawiarni Bristol. W 1978 roku Krukowski w telewizji zrealizował cykl przedwojennych programów kabaretowych zarejestrowanych archiwalnie w cyklu Mała Antologia Kabaretów Krukowskiego. Rok później, w 1979, został uhonorowany Nagrodą Przewodniczącego Komitetu ds. Radia i Telewizji za całokształt pracy artystycznej oraz za osiągnięcia w produkcji programów rozrywkowych dla TVP.

W swojej karierze Krukowski przewodniczył Państwowej Komisji Egzaminacyjnej dla Artystów Estrady oraz był członkiem Związku Artystów Scen Polskich (1924–1950), SPATiF-ZASP (1950–1982) oraz ZAiKS (1928–1984).

Życie prywatne

Kazimierz Krukowski był kuzynemIreny oraz Juliana Tuwimów. Jego pasja do piłki nożnej była niezaprzeczalna. W 1982 roku, w niecodziennym geście, ufundował nagrodę dla zawodnika, który zdobędzie pierwszą bramkę dla reprezentacji Polski podczas mundialu w Hiszpanii. Bramka ta została zdobyta przez Włodzimierza Smolarka.

Władysława Krukowska, aktorka znana z roli w filmie Rok 1914, była żoną Kazimierza Krukowskiego. Para ta spoczywa w rodzinnym grobowcu zlokalizowanym na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 225-1-20).

Ordery i odznaczenia

Kazimierz Krukowski był osobą o znaczących osiągnięciach, docenianych poprzez różnorodne odznaczenia i ordery. Oto lista jego najważniejszych wyróżnień:

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1974),
• Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami,
• Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino,
• Medal 40-lecia Polski Ludowej (1984),
• Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”,
• Złota Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1965).

Filmografia

Filmy (lata 1927–1939)

Filmografia Kazimierza Krukowskiego w pierwszym okresie jego kariery obejmuje szereg interesujących ról. W roku 1927 zadebiutował w filmie Ziemia obiecana w roli agenta giełdowego, a już rok później wystąpił w Tajemnicy starego rodu, gdzie wcielił się w postać Rekruta Moryca.

Rok 1930 przyniósł mu kolejny sukces w filmie Niebezpieczny romans, gdzie zagrał Paser. Tej samej roku wystąpił również w Janku Muzykancie, odgrywając postać Lopka. W 1932 roku Krukowski zagrał w Pałacu na kółkach jako Ajzyk Rozkosznik oraz ponownie wcielił się w Lopka w filmie Ułani, ułani, chłopcy malowani.

W 1933 roku zagrał w Dziesięciu procentach dla mnie, także jako Lopek. W następnym roku wystąpił w produkcji Co mój mąż robi w nocy…, w której jego postać, Baron Lolo Carolescu, wzbudziła duże zainteresowanie. Rok 1935 przyniósł mu rolę Krupkowskiego, aktora rewiowego, w filmie ABC miłości. W 1936 roku Krukowski zagrał Bemola, nauczyciela muzyki w Ada! To nie wypada!, a w 1937 roku wziął udział w Paradzie Warszawy.

Filmy (po 1945)

Po zakończeniu II wojny światowej, Krukowski kontynuował swoją karierę filmową. W 1970 roku zasiadł na fotelu reżysera w filmie Pan Dodek. Jego ostatnia rola miała miejsce w 1981 roku, gdy wystąpił jako widz w producenckiej produkcji Miłość ci wszystko wybaczy.

Spektakle teatralne

Przedstawiamy pełną listę spektakli teatralnych, które wyreżyserował Kazimierz Krukowski, obejmującą kluczowe wydarzenia z lat 1924-1939. Oto zestawienie:

• 1924 – 1, Qui Pro Quo,
• 1924 – Skandal na scenie, „Stańczyk”,
• 1925 – Pomalutku aż do skutku, „Qui Pro Quo”,
• 1927 – CDP, czyli Centrala Dowcipu Polskiego, „Qui Pro Quo”,
• 1927 – Na wesoło, „Perskie Oko”,
• 1928 – Jubileusz Qui Pro Quo, „Qui Pro Quo”,
• 1929 – Budżet wiosenny, „Qui Pro Quo”,
• 1930 – Parada gwiazd, „Morskie Oko”,
• 1931 – Ta Banda pięknie gra, „Banda”,
• 1931 – Halo, Malicka i Sawan, „Morskie Oko”,
• 1931 – Przebój Warszawy, „Morskie Oko”,
• 1933 – Lopek na LOPP, „Morskie Oko”,
• 1934 – Kobieta nr 5012, „Cyganeria”,
• 1935 – Kawiarenka, „Wielka Rewia”,
• 1936 – Potarz i Perlmutter, „Wielka Rewia”,
• 1936 – Całus i nic więcej, „Wielka Rewia”,
• 1936 – Jutro będzie lepiej, „Wielka Rewia”,
• 1937 – Frontem do radości, „Cyrulik Warszawski”,
• 1937 – Całus i nic więcej, „Bagatela”,
• 1937 – Wiosenna parada gwiazd, „Wielka Rewia”,
• 1937 – Jaś u raju bram, „Cyrulik Warszawski”,
• 1937 – Co wolno wojewodzie, „13 rzędów”,
• 1937 – Dla ciebie, Warszawo, „Wielka Rewia”,
• 1939 – Szukamy gwiazd, „Wielka Rewia”.

Dyskografia

Oto dyskografia Kazimierza Krukowskiego, będącego wybitnym artystą teatru, który zapisał się na kartach polskiej muzyki.

• 1926 – występ w teatrze „Oui Pro Quo”, nagranie dla Syrena Rekord,
• 1927 – występ w teatrze „Oui Pro Quo”, nagranie dla Syrena Rekord,
• 1927 – kolejny występ w teatrze „Oui Pro Quo”, nagranie dla Syrena Rekord,
• 1929 – śpiew z towarzyszeniem fortepianu w teatrze „Oui Pro Quo”, nagranie dla Syrena Rekord,
• 1930 – występ w teatrze „Oui Pro Quo”, nagranie dla Syrena Rekord,
• 1930 – współpraca z teatrem „Morskie Oko”, nagranie dla Syrena Rekord,
• 1931 – śpiew z repertuaru rewii „Złote szaleństwo” z teatru „Morskie Oko”, nagranie dla Syrena Rekord,
• 1931 – wykonanie Piosenki z rewii „Hallo! Malicka i Sawan!” z teatru „Morskie Oko”, nagranie dla Syrena Rekord,
• 1932 – występ w teatrze „Banda”, nagranie dla Syrena Rekord,
• 1934 – śpiew z akompaniamentem fortepianu, nagranie dla Syrena Rekord.

Publikacje

Kazimierz Krukowski zasłynął jako twórca, który pozostawił po sobie bogaty dorobek literacki. Jego prace obejmują nie tylko książki, ale także różnorodne teksty, które ugruntowały jego pozycję w świecie kabaretu i satyry. Był autorem piosenek kabaretowych, a także felietonów, które zyskały uznanie wśród czytelników.

• Moja Warszawka, 1968,
• Antologia Kabaretów, 1979,
• Z Melpomeną na emigracji.

---

Oceń: Kazimierz Krukowski

---