Mary Berg, znana również jako Miriam Wattenberg, urodziła się 10 października 1924 roku w Łodzi. Była to postać o niezwykłych przeżyciach, która pozostawiła po sobie ważny ślad w historii literatury.
Najwybitniejszym dziełem Mary Berg jest Dziennik z getta warszawskiego, który stanowi świadectwo tragicznych wydarzeń związanych z II wojną światową oraz dramatem Żydów w okupowanej Polsce. Zmarła w kwietniu 2013 roku w Yorku, pozostawiając po sobie dziedzictwo literackie i pamięć o trudnych czasach, które przeszła.
Życiorys
Mary Berg była córką Szaji, łódzkiego artysty, a także handlarza antykami. Jej matka, Lena, pochodziła z Nowego Jorku i posiadała amerykańskie obywatelstwo.
Podczas kampanii wrześniowej udało jej się z rodziną przedostać do Warszawy. Po znaczącej chwili powróciła do Łodzi 15 października 1939 roku, a już pod koniec grudnia tego samego roku ponownie odwiedziła Warszawę. Od 10 października 1939 roku zaczęła prowadzić dziennik, w którym dokumentowała codzienne życie w okupowanej Warszawie, a następnie w warszawskim getcie.
Rodzina Bergów mieszkała przy ul. Siennej 41, a od grudnia 1941 roku przeniosła się na ul. Chłodną 10.
17 lipca 1942 roku, krótko przed rozpoczęciem wielkiej akcji deportacyjnej, Mary razem z innymi Żydami posiadającymi obywatelstwo amerykańskie i brytyjskie została internowana w Pawiaku. 18 stycznia 1943 roku wyjechała z Warszawy do obozu Vittel we Francji.
W marcu 1944 roku, jej rodzina została zakwalifikowana do grupy osób, które Niemcy przeznaczyli na wymianę z jeńcami niemieckimi przetrzymywanymi przez aliantów. 14 marca 1944 roku dotarła do Nowego Jorku na statku parowym s/s „Gripsholm”.
Jej dziennik, który ukazał się w pełnej wersji w formie książkowej w Stanach Zjednoczonych w 1945 roku, stanowił pierwszą anglojęzyczną relację o życiu w warszawskim getcie. W Polsce publikacja miała miejsce po raz pierwszy w 1983 roku pod tytułem Dziennik z getta warszawskiego.
Przypisy
- Mary Berg: Pamiętnik Mary Berg. Relacja o dorastaniu w warszawskim getcie. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2016, s. 389.
- Mary Berg: Pamiętnik Mary Berg. Relacja o dorastaniu w warszawskim getcie. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2016, s. 343, 346.
- Mary Berg: Pamiętnik Mary Berg. Relacja o dorastaniu w warszawskim getcie. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2016, s. 268, 270.
- Mary Berg: Pamiętnik Mary Berg. Relacja o dorastaniu w warszawskim getcie. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2016, s. 63, 66.
- Mary Berg: Pamiętnik Mary Berg. Relacja o dorastaniu w warszawskim getcie. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2016, s. 53.
- Mary Berg: Pamiętnik Mary Berg. Relacja o dorastaniu w warszawskim getcie. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2016, s. 28–29.
- Susan Pentlin: Wstęp [w:] Pamiętnik Mary Berg. Relacja o dorastaniu w warszawskim getcie. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2016, s. 47–342.
- Susan Pentlin: Wstęp [w:] Pamiętnik Mary Berg. Relacja o dorastaniu w warszawskim getcie. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2016, s. 28–29.
- Susan Pentlin: Wstęp [w:] Pamiętnik Mary Berg. Relacja o dorastaniu w warszawskim getcie. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2016, s. 24.
- a b c Barbara Engelking, Jacek Leociak: Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście. Warszawa: Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, 2013, s. 842.
- Berg Mary. [w:] Wirtualny Sztetl [on-line]. sztetl.org.pl. [dostęp 21.06.2021 r.]
- Biogramy | Wirtualny Sztetl [online], sztetl.org.pl [dostęp 28.08.2021 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Roberto Skolmowski | Ludwik Starski | Arnold Mostowicz | Kazimierz Krukowski | Zofia Szletyńska | Jacek Raginis-Królikiewicz | Bronisław Maj | Tadeusz Piechura | Tadeusz Starostecki | Mateusz Winkiel | Paweł Nowicki (reżyser) | Konstanty Dobrzyński | Andrzej Adamiak | Joanna Wiszniewska-Domańska | Wiesław Majchrzak | Stefan Śródka | Ewa Józefczyk | Ireneusz Jakubowski | Kazimierz Jurdziński | Jan MachulskiOceń: Mary Berg