Kazimierz Jurdziński, urodzony 13 lipca 1894 roku w Łodzi, był znanym polskim kompozytorem, organistą oraz pedagogiem, który wpłynął na rozwój muzyki w Polsce. Jego działalność artystyczna oraz edukacyjna trwała do jego śmierci, która miała miejsce 17 kwietnia 1960 roku, również w Łodzi.
W trakcie swojej kariery Jurdziński przyczynił się do wielu projektów muzycznych, pozostawiając po sobie dorobek, który jest ogromnie doceniany w polskim świecie muzycznym.
Życiorys
Kazimierz Jurdziński zdobył wykształcenie muzyczne w 1914 roku, ukończając Konserwatorium Muzyczne w Warszawie. Jego edukację na organach prowadził znany nauczyciel Mieczysław Surzyński. W latach 1914-1921 Jurdziński został internowany w Rosji z powodu swojego pochodzenia, jako syn obywatela pruskiego. W tym czasie mieszkał w Kazaniu, gdzie angażował się w prywatne lekcje gry na fortepianie i prowadzenie chóru. Dodatkowo kontynuował naukę w Moskwie, ucząc się kompozycji oraz kontrapunktu u Michaiła Ippolitowa-Iwanowa. Dalszym jego nauczycielem był Aleksander Goldenweiser, który przekazał mu wiedzę z zakresu gry na fortepianie.
Po powrocie do kraju w 1921 roku, Jurdziński kontynuował naukę w Konserwatorium Muzycznym w Warszawie, gdzie uczył się kompozycji u Romana Statkowskiego oraz gry na fortepianie pod okiem Henryka Melcera. W 1932 roku osiągnął sukces, zdobywając dyplom z kompozycji w klasie Karola Szymanowskiego.
W okresie międzywojennym, w latach 1926-1939 pracował jako dyrygent chóru „Lutnia” oraz był nauczycielem w Warszawskim Studium Operowym, gdzie w latach 1932-1934 uczył solfeżu i teorii muzyki, ponadto kierując chórem. W latach 1934-1939 nauczał także gry na fortepianie i organach w Szkole Muzycznej im. Fryderyka Chopina.
Podczas II wojny światowej zamieszkiwał Warszawę, gdzie pracował jako nauczyciel muzyki i organista w kościele Pallotynów. Po wojnie, w 1946 roku, przeniósł się do Łodzi, gdzie rozpoczął pracę w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej. W tej instytucji nauczał gry na organach oraz przedmiotów teoretycznych. W latach 1946-1949 pełnił także funkcję dziekana Wydziału Kompozycji i Teorii Muzyki.
W 1957 roku został kierownikiem Katedry Teorii Muzyki i uzyskał tytuł profesora w 1958 roku. Równocześnie, w 1948 roku, rozpoczął pracę w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Łodzi, a w 1955 roku również w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie.
Kazimierz Jurdziński został uhonorowany Nagrodą Muzyczną miasta Łodzi w 1957 roku za swoje osiągnięcia w działalności twórczej i pedagogicznej w dziedzinie muzyki. Po jego śmierci został pochowany na Starym Cmentarzu w Łodzi w części rzymskokatolickiej.
Akademia Muzyczna im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi wydała w 2012 roku biografię Kazimierza Jurdzińskiego autorstwa Krystyny Juszyńskiej zatytułowaną „Kazimierz Jurdziński (1894–1960)”.
Kompozycje
Kazimierz Jurdziński pozostawił po sobie liczne kompozycje, które zasługują na szczegółowe omówienie.
- „Salve Regina” na chór męski z 1914 roku,
- „Ave Maria” na chór mieszany z 1914 roku,
- „Ballada” na skrzypce i fortepian z 1915 roku,
- „Poemat” na skrzypce i fortepian, również z 1915 roku,
- „Nocturne” na fortepian z 1916 roku,
- „Trois impromptus” przeznaczone na fortepian z lat 1916–1921,
- „Dlaczegóż teraz” na głos z fortepianem z 1917 roku,
- „Valse fantaisie” na fortepian z 1918 roku,
- „Prosti” na głos z fortepianem z 1918 roku,
- „Niszczij” na głos z fortepianem z 1918 roku,
- „Elegia” na skrzypce i fortepian z 1921 roku,
- „Tajemnica” na głos z fortepianem z 1921 roku,
- „Fuga C-dur” na organy z 1922 roku,
- „Ave Maria” na chór mieszany z 1922 roku,
- „Komar” na chór mieszany z 1922 roku,
- „O słodkie usta” na głos z fortepianem z 1922 roku,
- „Sonata na organy” z 1927 roku,
- „O głosie w martwej puszczy” na głos z fortepianem z lat 1927–1928,
- „O Jerusalem” na głos z fortepianem z lat 1927–1928,
- „Chorał organowy nr 1” z 1928 roku,
- „Cztery szkice” na kwartet smyczkowy z 1930 roku,
- „Allegro symfoniczne” z 1931 roku,
- „Fuga podwójna” na orkiestrę z 1931 roku,
- „Białe róże” na chór mieszany z 1931 roku,
- „Sześć pieśni kurpiowskich” na chór mieszany z 1931 roku,
- „Św. Katarzyna Genueńska” na dwa głosy solowe, chór i orkiestrę z 1932 roku,
- „Pieśń tułacza” na chór męski z 1932 roku,
- „Dziesięć pieśni mazowieckich” na chór mieszany z 1932 roku,
- „Pieśń strzelców” na chór męski z 1934 roku,
- „Hymn strzelców” na chór męski z 1934 roku,
- „Pięć pieśni śląskich” na chór mieszany z 1934 roku,
- „Chorał organowy nr 2” z 1935 roku,
- „Pięć pieśni ludowych białoruskich” na fortepian z 1935 roku,
- „Sześć motetów i psalm” na chór męski z 1935 roku,
- „Ojczyzno” na chór męski z 1935 roku,
- „Sonata na fortepian nr 2” z 1936 roku,
- „Modlitwa” na głos i organy z 1936 roku,
- „Trzy pieśni kujawskie” na chór mieszany z 1937 roku,
- „Msza ku czci św. Andrzeja Boboli” na chór męski i organy z 1938 roku,
- „Passacaglia” na organy solo z 1939 roku,
- „Sześć utworów na organy opartych na motywach pieśni przygodnych” z 1939 roku,
- „Legenda” na organy z 1940 roku,
- „Wariacje” na organy bez pedału z 1940 roku,
- „Chorał organowy nr 3” z 1942 roku,
- „Berceuse i Prélude” na organy z 1943 roku,
- „Elegia” na organy z 1943 roku,
- „Błogosławiony”, psalm na dwa głosy solowe, chór i orkiestrę z 1943 roku,
- „Trzy tria” na organy z lat 1943-45,
- „Intermezzov” na skrzypce, organy i fortepian z 1945 roku,
- „Offertorium” na skrzypce, organy i fortepian z 1945 roku,
- „Trzy utwory” na skrzypce i organy z 1945 roku,
- „Poemat” na skrzypce i fortepian z 1945 roku,
- „Medytacje” na organy z 1945 roku,
- „Preludium” na organy z 1945 roku,
- „Nokturn” na altówkę i fortepian z 1946 roku,
- „Tryptyk” na altówkę i fortepian z 1946 roku,
- „Wariacje” na organy z 1946 roku,
- „Toccata” na organy z 1947 roku,
- „Tryptyk kurpiowski” na fortepian z 1948 roku,
- „Koncert organowy” z 1949 roku,
- „Melodia” na skrzypce i fortepian z 1950 roku,
- „Sześć preludiów” na fortepian z 1951 roku,
- „Dwie etiudy” na fortepian z 1951 roku,
- „Kwartet smyczkowy nr 2” z 1952 roku,
- „Dwie etiudy” na fortepian z 1952 roku,
- „Nokturn” na głos z fortepianem z 1952 roku,
- „Gość” na głos z fortepianem z 1952 roku,
- „Chwila” na głos z fortepianem z 1952 roku,
- „Trącam o ciebie struno” na głos z fortepianem z 1952 roku,
- „Zdrada” na głos z fortepianem z 1952 roku,
- „Marsz młodych” na chór i orkiestrę z 1953 roku,
- „Suita pieśni” na trzy głosy solowe, chór i orkiestrę z 1954 roku,
- „Cztery pieśni kurpiowskie” na chór mieszany z 1954 roku,
- „Sonata na klarnet i fortepian” z 1955 roku,
- „Kłócili się hrabia z popem” na chór mieszany z 1956 roku,
- „Divertimento” na dwa klarnety i fagot z 1957 roku,
- „Suita tatarska” na fortepian z lat 1957-58,
- „Sonata na dwa fortepiany” z 1958 roku,
- „Koncert na sopran i orkiestrę” z 1958 roku,
- „Sonata per viola e pianoforte” z 1959 roku,
- „Trzy pieśni” na głos z fortepianem do słów Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego z 1959 roku,
- „Pięć pieśni” na sopran, alt i fortepian z 1959 roku.
Źródło: Culture.pl
Przypisy
- Kazimierz Jurdziński , Prof. Muzyk 13.07.1894 r. - 17.04.1960 r. w BillionGraves GPS Headstones | BillionGraves [dostęp 05.11.2023 r.]
- ElżbietaE. Jasińska-Jędrosz, Kazimierz Jurdziński In Memoriam, „Maj 2011 w Bibliotece”, crispa.uw.edu.pl, Warszawa 2011 [dostęp 05.11.2023 r.]
- KrystynaK. Juszyńska, Kazimierz Jurdziński (1894-1960), Łódź: Akademia Muzyczna im. G. i K. Bacewiczów, 2012 [dostęp 10.04.2022 r.]
- - Wolters KluwerW.K., Lista osób odznaczonych „Medalem 10-lecia Polski Ludowej”. – M.P.1955.103.1410 [online], OpenLEX [dostęp 10.04.2022 r.]
- Nagrody Miasta Łodzi [online], Urząd Miasta Łodzi [dostęp 13.10.2017 r.]
- a b c d e Kazimierz Jurdziński | Życie i twórczość | Artysta [online], Culture.pl [dostęp 10.04.2022 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Ireneusz Jakubowski | Ewa Józefczyk | Stefan Śródka | Wiesław Majchrzak | Joanna Wiszniewska-Domańska | Andrzej Adamiak | Konstanty Dobrzyński | Paweł Nowicki (reżyser) | Mary Berg | Roberto Skolmowski | Jan Machulski | Peter Paul Koprowski | Jan Jaśkiewicz (fotograf) | Bronisław Król | Aneta Łastik | Stanisław Ochmański | Monika Alwasiak | Wojciech Marczewski | Alina Świdowska | Jacek Różański (artysta)Oceń: Kazimierz Jurdziński