Stanisław Ochmański

Kultura i sztuka

Stanisław Ochmański (25 lipca 1929 – 22 czerwca 2023) był niezwykle wpływowym polskim reżyserem teatrów lalkowych, który na stałe wpisał się w historię polskiego teatru. Urodził się w Łodzi, gdzie rozpoczął swoją artystyczną podróż, od której oczekiwania były naprawdę wysokie. Po ukończeniu eksternistycznych studiów aktorskich, uzyskał potrzebne kwalifikacje, zdając państwowy egzamin reżyserski.

W latach 1976–1983 pełnił rolę wykładowcy na wydziale lalkarskim PWST Kraków we Wrocławiu, gdzie przekazywał swoje bogate doświadczenia młodym adeptom sztuki teatralnej. W kolejnej dekadzie, w latach 80. XX wieku, pełnił funkcję prodziekana wydziału reżyserii teatru lalek, filii warszawskiej PWST w Białymstoku, co świadczy o jego zaangażowaniu w rozwój polskiego teatru lalkowego.

Stanisław Ochmański zadebiutował jako reżyser w Teatrze Arlekin w Łodzi, gdzie zaprezentował sztukę pt. "Awantura w Pacynkowie". Warto podkreślić, że już wcześniej, w amatorskim teatrze przy liceum pedagogicznym w Łowiczu, zrealizował swoje pierwsze przedstawienie, którymi była "Szewczyk Dratewka". Do września 2010 roku, jego dorobek artystyczny obejmował około 170 przedstawień, które zrealizował na krajowych scenach oraz za granicą.

W latach 1958–1975 Stanisław był także dyrektorem Teatru Lalkowego w Lublinie, a następnie sprawował tę samą funkcję w Teatrze Arlekin w Łodzi, prowadząc go aż do 1993 roku. Jego pasja do teatru lalkowego przejawiała się również w życiu prywatnym, gdyż jego żoną była Liliana Ochmańska (1933–1996), również związana z tą dziedziną, jako aktorka i reżyserka. Para wzięła ślub w 1952 roku, a w 1953 roku powitali na świecie swoją córkę, Magdalenę.

Ostatnie lata życia spędził intensywnie, aż do momentu, kiedy w 2023 roku opuścił nas na zawsze. Zmarł 22 czerwca, a jego ciało spoczęło w części prawosławnej Starego Cmentarza w Łodzi, co stanowi smutny, ale również godny finał jego bogatej drogi artystycznej.

Wybrane realizacje reżyserskie

W dorobku reżyserskim Stanisława Ochmańskiego można znaleźć szereg interesujących i kultowych realizacji, które odzwierciedlają jego talent oraz kreatywność w pracy twórczej. Poniżej przedstawiamy wybrane z nich:

  • Mały książę, Antoine de Saint-Exupéry,
  • Alicja w krainie czarów, Lewis Carroll,
  • Baśń o pięknej Parysadzie, Bolesław Leśmian,
  • Ludowa szopka polska, zebrał i opracował Henryk Jurkowski,
  • Tryptyk Staropolski, zebrał i opracował Henryk Jurkowski,
  • O zwyrtale muzykańcie, Jan Wilkowski,
  • Żywot Wowry wśród żywotów świętych,
  • Faust, Don Juand, teksty ludowe,
  • Don Kichot, Cervantes, adaptacja Jan Dorman.

Nagrody i wyróżnienia

Stanisław Ochmański zdobył wiele wyróżnień i nagród w trakcie swojej kariery artystycznej, co świadczy o jego niezwykłym talencie oraz wkładzie w kulturę.

  • 1966: Złoty Krzyż Zasługi,
  • 1973: Grand Prix na festiwalu w Opolu,
  • 1974: Złota Odznaka Honorowa Zasłużonego dla Lublina,
  • 1976: Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
  • 1982: Nagroda Prezesa Rady Ministrów za całokształt twórczości reżyserskiej w teatrze lalek,
  • 1984: Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
  • 1995: II Toruńskie Spotkania Teatrów Lalek: nagroda za reżyserię w kategorii „Przedstawienia dla dorosłych”,
  • 2008: Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”,
  • 2010: Henryk, nagroda Sekcji Teatrów Lalkowych Związku Artystów Scen Polskich,
  • 2016: Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

Przypisy

  1. Wspomnienie | Waldemar Wolański. teatrlalek-pismo.pl. [dostęp 28.04.2024 r.]
  2. Stanisław Ochmański nie żyje. Aktor i reżyser był "oddany lalkarstwu" [online], plejadapl, 23.06.2023 r. [dostęp 24.06.2023 r.]
  3. Lista laureatów medalu Zasłużony Kulturze - Gloria Artis. www.gov.pl. [dostęp 24.06.2023 r.]
  4. Stanisław Ochmański nie żyje. Całe życie był "oddany lalkarstwu". plejada.pl, 23.06.2023 r. [dostęp 23.06.2023 r.]
  5. Historia, Teatr Lalek Arlekin [zarchiwizowane 27.11.2014 r.]
  6. Grzegorz Józefczuk: 55-lecie Teatru Lalki i Aktora. Porozmawiaj z lalkami. lublin.gazeta.pl, 18.11.2009 r. [dostęp 05.09.2010 r.]
  7. Bartłomiej Major: Stanisław Ochmański: Pasja. lalkarz.prv.pl, 2008 r. [dostęp 05.09.2010 r.]
  8. Leszek Karczewski: Teatr Lalek „Arlekin” w Łodzi: OPERA ZA TRZY GROSZE. Gazeta Wyborcza Łódź, 30.12.2008 r. [dostęp 05.09.2010 r.]
  9. Bartłomiej Major: Dorobek. lalkarz.prv.pl, 2008 r. [dostęp 05.09.2010 r.]
  10. Historia. Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie. [dostęp 05.09.2010 r.]
  11. Stanisław Ochmański, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 05.09.2010 r.]
  12. a b c Informacje uzyskano podczas wywiadu ze Stanisławem Ochmańskim przeprowadzonego 04.09.2010 r. w Łomży.

Oceń: Stanisław Ochmański

★★★★★
Średnia ocena:4.54 Liczba ocen:24