Władysław Grabowski (fotograf)

---

Nauka, praca zawodowa, udział w wojnach

Po zakończeniu edukacji, Władysław Grabowski rozpoczął naukę fotografii w Wiedniu oraz Krakowie. W trakcie I wojny światowej zaciągnął się do Legionów, gdzie walczył w „Kompanii Śmierci”. Około roku 1918 osiedlił się w Łodzi, a jego zaangażowanie w działalność wojenną kontynuowane było również podczas wojny 1920, w wyniku której doświadczył kontuzji ręki.

Po dłuższym okresie rekonwalescencji, Grabowski powrócił do Łodzi, gdzie otworzył własny zakład fotograficzny. W około 1921 roku zdobył rzemieślnicze uprawnienia czeladnicze w dziedzinie fotografii, a 10 maja 1937 roku otrzymał mistrzowskie uprawnienia, które zostały wydane przez Izbę Rzemieślniczą w Łodzi. Dnia 16 lipca 1934 roku, podczas walnego zebrania członków, został wybrany na Starszego Cechu Fotografów Województwa Łódzkiego. Jego wkład w działalność cechu był znaczący, gdyż potrafił zintegrować skłócone i nieaktywne środowisko. Jednak 14 marca 1939 roku złożył rezygnację z tej funkcji.

Równolegle z prowadzeniem zakładu fotograficznego, którym zarządzała jego żona Helena, Grabowski pracował również w straży pożarnej. Poza tym uprawiał kolarstwo, będąc członkiem Towarzystwa Sportowego „Aurora”. W 1939 roku, mimo niepełnosprawności, wstąpił do wojska podczas II wojny światowej. Jego zakład przejął jego uczeń – Waldemar Rode, który prowadził go przez cały okres wojny, przenosząc go jeszcze w 1939 roku do większych lokali przy ul. J. Kilińskiego 151.

Po zakończeniu działań wojennych Grabowski został aresztowany przez Niemców i trafił do obozu koncentracyjnego Auschwitz. Udało mu się jednak uciec z transportu i osiedlił się z żoną w Warszawie, gdzie pracował w straży pożarnej oraz sprzedawał materiały fotograficzne. W lutym 1945 roku powrócił do Łodzi, gdzie objął swój zakład, który następnie, po rozwodzie, przekazał drugiej żonie. Otworzył nowy zakład fotograficzny przy ul. Piotrkowskiej 182 i podejmował się również nauczania fotografii w Technikum Fotograficznym, które funkcjonowało od 1946 roku, a także na Wydziale Budownictwa Politechniki Łódzkiej.

Osiągnięcia edytorskie i autorskie w fotografii

Władysław Grabowski to postać, która w znaczący sposób wpisała się w historię fotografii. Jego pasje i osiągnięcia ukazują się w licznych działalnościach dokumentacyjnych i artystycznych.

Grabowski zbierał materiały dotyczące historii fotografii, tworząc w ten sposób obszerną i wartościową biblioteczkę fachowych publikacji. Posiadał ceniony zbiór migawek, obiektywów oraz aparatów fotograficznych, które pozwalały mu na uchwycenie w kadrze najważniejszych momentów i miejsc. Znany jest również z wykonania dużej dokumentacji, która liczyła około 1000 zdjęć, dotyczących „Zjednoczonych Zakładów Scheibler i Grohman”. W ramach tego projektu stworzył album zatytułowany „United Industrial Works K. Scheibler & L. Grohmann. Etablissements Industriels Société Anonym Lodz Poland – Pologne”.

W okresie dwudziestolecia międzywojennego, jego twórczość rozwijała się dynamicznie. Grabowski zrealizował ponad 150 zdjęć przedstawiających najważniejsze budynki użyteczności publicznej w Łodzi. Dokumentował architekturę oraz zmieniające się miasto, co stanowi cenny wkład w historię lokalną.

Jego talent do fotografii zaowocował również albumem, który zawierał 145 pocztówkowych zdjęć obiektów miasta, z lat 1930-1939, opublikowanym w 1939 roku. To dzieło nie tylko ukazuje piękno Łodzi, ale także stanowi cenny dokument historyczny.

---

Oceń: Władysław Grabowski (fotograf)

---