Roman Pasikowski, znany pod pseudonimem „Wiktor”, urodził się 17 stycznia 1898 roku w Łodzi, a zmarł 13 sierpnia 1944 roku w Żabikowie. Był to polski działacz komunistyczny, który odegrał istotną rolę w historii ruchu komunistycznego w Polsce.
Jego życie nierozerwalnie związane jest z burzliwymi czasami, które kształtowały nie tylko jego osobisty los, ale również losy wielu innych ludzi, którzy dążyli do XX wieku do zmian społecznych i politycznych. Roman Pasikowski to postać, o której pamięć powinna być pielęgnowana, aby zrozumieć zawirowania historii Polski.
Życiorys
Roman Pasikowski był synem Władysława i Anny Ludwiki Dering. W 1912 roku rozpoczął swoją edukację w zawodzie ślusarza, uczęszczając jednocześnie do szkoły dokształcającej. Jego kariera zawodowa rozwinęła się w latach 1916-1939, kiedy to pracował w łódzkich metalurgicznych zakładach Johna oraz Libszyca, początkowo jako czeladnik, a następnie awansując na stanowisko majstra ślusarskiego. Ukończył również wieczorową szkołę średnią.
Od 1919 roku był aktywnym członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej, a potem dołączył do Komunistycznej Partii Polski, gdzie działał w Łodzi. W momencie wybuchu II wojny światowej, w wrześniu 1939 roku, brał czynny udział w obronie Warszawy. W początkach 1940 roku został przymusowo wysłany do Poznania, gdzie znalazł zatrudnienie w fabryce Hipolita Cegielskiego, a później, od połowy 1942 roku, pracował w warsztatach kolejowych jako ślusarz.
W Poznaniu nawiązał współpracę z grupą, która organizowała komunistyczne podziemie. W dniu 23 lutego 1941 roku, podczas spotkania w Luboniu, zainicjowano powstanie organizacji o nazwie Komunistyczna Partia Polski, w której Pasikowski został skarbnikiem Komitetu Okręgowego. Otrzymał on zadanie zorganizowania sieci konspiracyjnej w zakładach imienia Cegielskiego. Od kwietnia 1942 roku, jego rola była kluczowa w kierowaniu życiem podziemnym Polskiej Partii Robotniczej (PPR) w Poznaniu oraz sąsiednich obszarach.
W końcu kwietnia 1943 roku, po aresztowaniu Jakuba Przybylskiego, Pasikowski objął stanowisko sekretarza Komitetu Miejskiego PPR w Poznaniu, który obejmował także powiat poznański. Jego inicjatywy przyczyniły się do zorganizowania aparatu kierowniczego PPR, zwiększenia liczby członków, powstania nowych komitetów partyjnych, a także utworzenia Komitetu Młodzieżowego PPR. Zainicjował on również działania sabotażowe, szkolenia w zakresie dywersji oraz utworzenie dowództwa Gwardii Ludowej na powiat poznański. Dzięki jego staraniom rozpoczęto wydawanie tajnego pisma poznańskiej PPR o tytule „Głos Poznania”.
Prawidłowo utrzymywał łączność z kierownictwem Komitetu Obwodowego w Łodzi oraz Komitetem Centralnym (KC) PPR, podczas częstych wizyt rodziny w Łodzi. Jako autor planu powstania zbrojnego ludności polskiej w Poznaniu, działał zgodnie z uchwałami plenum KC PPR z stycznia 1943 roku. Regularnie dostarczał centralnym władzom PPR informacje dotyczące stanu wojsk niemieckich, lokalizacji obiektów produkcji wojennej oraz położenia niemieckich garnizonów.
Niestety, 5 maja 1944 roku, Pasikowski został aresztowany przez Gestapo. Po brutalnym śledztwie, które zakończyło się w połowie lipca, został przeniesiony do obozu karno-śledczego w Żabikowie. Tam, wobec odniesionych ran, był niezdolny do poruszania się o własnych siłach. Po zakończeniu dochodzenia, 13 sierpnia 1944 roku, został rozstrzelany wraz z grupą kierowniczą poznańskiej PPR. Pozostawił po sobie żonę oraz dwoje dzieci.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Jadwiga Nowakowska (posłanka) | Jacek Kluczkowski | Tekla Borowiak | Sylwester Pawłowski | Katarzyna Lubnauer | Przemysław Staniszewski | Rafał Wiśniewski | Władysław Piątkowski | Tuwia Borzykowski | Andrzej Pęczak | Jacek Lipiński | Wincenty Krawczyk | Franciszek Pudlarz | Zdzisław Barczewski | Bogdan Łukasiewicz | Stanisław Budkiewicz | Radosław Domagalski-Łabędzki | Józef Pluta | Artur Szewczyk | Aleksander LitwinOceń: Roman Pasikowski