Tekla Borowiak, znana również jako Tekla Borowiakowa z domu Wojtczak, a także funkcjonująca pod pseudonimem „Ciotka”, urodziła się 24 września 1894 roku w Widzewie. Jest postacią ważną w historii Polski, która poświęciła swoje życie dla ruchu robotniczego.
W trakcie swojego życia aktywnie uczestniczyła w działalności socjalistycznej i politycznej, pełniąc funkcję sekretarza Komitetu dzielnicowego Polskiej Partii Robotniczej (PPR) w Łodzi. Jej praca na rzecz społeczności lokalnych i dążenie do poprawy warunków życia robotników miały duże znaczenie w obliczu trudnych czasów, jakie nastały w Polsce.
Warto podkreślić, że Tekla Borowiak zmarła tragicznie 22 grudnia 1943 roku w Auschwitz-Birkenau, co stanowi smutny symbol losów wielu działaczy, którzy walczyli o społeczne i polityczne prawa w obliczu brutalności II wojny światowej.
Życiorys
Tekla Borowiak była działaczką społeczną oraz polityczną, która w swojej karierze zawodowej wywarła znaczący wpływ na otaczającą ją rzeczywistość. Swoją pracę rozpoczęła w Widzewskiej Manufakturze (WI-MA), gdzie pracowała u znanego fabrykanta Oskara Kona. W tych czasach wzięła aktywny udział w klasowym związku zawodowym włókniarzy, pełniąc również funkcję jego delegatki fabrycznej od roku 1926. W obliczu trudnych warunków pracy, Tekla była zobowiązana do realizacji 300% normy produkcyjnej.
W latach dwudziestych XX wieku, wstąpiła do Komunistycznej Partii Polski, gdzie zaczęła angażować się w różnorodne inicjatywy. W 1925 roku odegrała istotną rolę jako inicjatorka powołania Michaliny Tatarkówny-Majkowskiej na delegatkę fabryczną, co dowodziło jej aktywności i determinacji w dążeniu do poprawy sytuacji robotników.
W 1929 roku, działając w konspiracji, Tekla przeniosła się do Związku Sowieckiego, gdzie miała szansę spotkać się z Władysławem Gomułką oraz Marią Koszutską. Po powrocie do Polski została aresztowana i skazana na 4 lata więzienia za swoją działalność komunistyczną, współdzieląc los z innymi działaczami. Przez rok odbywała karę, a w tym czasie aktywnie współorganizowała strajki w WI-MA, domagając się praw pracowniczych. Niestety, w 1933 roku stała się ofiarą brutalnych represji ze strony policji, co zaowocowało kolejnym aresztowaniem, a tym razem spędziła kilka miesięcy w więzieniu.
Po wybuchu II wojny światowej, Tekla Borowiak była członkinią organizacji Frontu Walki o Naszą i Waszą Wolność, a z czasem dołączyła do Polskiej Partii Robotniczej. Tam, współpracując z Mieczysławem Moczarem, stała się sekretarzem Komitetu Dzielnicowego oraz członkinią Komitetu Okręgowego, wpływając w ten sposób na ruch oporu.
W sierpniu 1943 roku, Tekla została aresztowana przez Niemców i deportowana do obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. Jej życie zakończyło się tragicznie 22 grudnia 1943 roku, kiedy to została zamordowana przez oprawców, którzy oblanie benzyną i podpalenie jej przed szeregiem innych więźniarek uczynili przestrogą, mając na celu zniechęcenie ich do organizowania ruchu oporu.
Życie prywatne
Tekla Borowiak to postać o bogatej historii osobistej. Była córką Józefa Wojtczaka oraz Joanny z domu Klimkowskiej. W okresie międzywojennym, zawarła związek małżeński z Józefem Borowiakiem, telefoniarzem o polsko-niemieckich korzeniach. Para zamieszkała w Łodzi, przy ul. Częstochowskiej 22.
W ich życiu pojawiła się córka, Henryka Wanda, urodzona w 1920 roku. Rodzina przetrwała trudności, jakie przyniosła II wojna światowa, zarówno mąż Tekli, jak i ich córka, wyszli z niej bez szwanku.
Interesującym faktem jest, że wnukiem Tekli Borowiak jest Andrzej Krakowski, który jest uznawanym reżyserem oraz scenarzystą, działającym zarówno w Polsce, jak i w Stanach Zjednoczonych.
Upamiętnienie
W historii Łodzi znajduje się wiele interesujących wydarzeń związanych z Teklą Borowiak, które oddają jej znaczenie w lokalnej społeczności.
- W 1951 roku nazwa ul. Pińskiej w Łodzi została zmieniona na ul. Tekli Borowiak. Zmiana ta obowiązywała aż do roku 2018, kiedy to, w wyniku dekomunizacji, ulicę przemianowano na ul. Johna Wayne’a.
- W dniu 13 grudnia 1958 roku odsłonięto tablicę pamiątkową, która miała upamiętnić Teklę Borowiak. Tablica została umieszczona przy alei marsz. Józefa Piłsudskiego 135 w Łodzi, a jej projekt wykonał Eugeniusz Rogalski. Niestety, również ta tablica została usunięta w wyniku dekomunizacji w 2018 roku.
- 1 września 1961 roku utworzono Widzewskie Szkoły im. Tekli Borowiak, które znajdują się przy Alei marsz. J. Piłsudskiego 159. Obecnie w tych obiektach mieszczą się XXIII Liceum Ogólnokształcące im. Ks. J. Tischnera oraz Szkoła Policealna nr 1 Samorządu Woj. Łódzkiego.
Każda z tych inicjatyw pokazuje zaangażowanie społeczności w upamiętnienie osiągnięć Tekli Borowiak oraz jej wkład w życie regionalne.
Przypisy
- ul. Borowiakowej Tekli [online], Instytut Pamięci Narodowej [dostęp 06.03.2023 r.]
- a b c d e f g h i MKKrM. BBŁd MKKrM., ul. Borowiakowej Tekli, [w:] ipn.gov.pl [online], 06.03.2022 r.
- a b Tekla Borowiakowa [online], W poszukiwaniu alei Włókniarek, 23.06.2016 r. [dostęp 06.03.2022 r.]
- KatarzynaK. Bielas, Andrzej Krakowski: Ja uciekłem, Spielberg wytrzymał, „Duży Format”, 06.11.2017 r. [dostęp 06.03.2022 r.]
- MarekM. Zieleniewski, Niebo dupochronów [online], Wprost, 31.03.2002 r. [dostęp 06.03.2022 r.]
- DanutaD. Bieńkowska, ElżbietaE. Umińska-Tytoń, Słownik Nazewnictwa Miejskiego Łodzi, Łódź 2012 r.
- Plac Kaczyńskiego zamiast Zwycięstwa i uhonorowanie rasisty. Czy tak wygląda dekomunizacja w Łodzi? [online], TwojaHistoria.pl [dostęp 06.03.2022 r.]
- BartłomiejB. Czyżewski, al. Józefa Piłsudskiego 135 [online], Tablice miasta Łodzi, 24.02.2020 r. [dostęp 06.03.2022 r.]
- Stare zdjęcia Łodzi. Łódź w latach sześćdziesiątych XX wieku [online], Express Ilustrowany [dostęp 06.03.2022 r.]
- Łódź – XXIII Liceum Ogólnokształcące im. Ks. J. Tischnera i Szkoła Policealna nr 1 Samorządu Woj. Łódzkiego – stare zdjęcia, mapa [online], fotopolska.eu [dostęp 06.03.2022 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Sylwester Pawłowski | Katarzyna Lubnauer | Przemysław Staniszewski | Rafał Wiśniewski | Władysław Piątkowski | Tuwia Borzykowski | Andrzej Pęczak | Lew Holenderski | Stanisław Trepczyński | Oskar Friese | Jacek Kluczkowski | Jadwiga Nowakowska (posłanka) | Roman Pasikowski | Jacek Lipiński | Wincenty Krawczyk | Franciszek Pudlarz | Zdzisław Barczewski | Bogdan Łukasiewicz | Stanisław Budkiewicz | Radosław Domagalski-ŁabędzkiOceń: Tekla Borowiak