Wiesław Leon Brudziński, znany również pod pseudonimem Antoni Nurski, to postać niezwykle interesująca w historii polskiej kultury. Urodził się 20 lutego 1920 roku w Łodzi i pozostawił po sobie trwały ślad w dziedzinie satyry, aforyzmów oraz dziennikarstwa.
Brudziński był nie tylko utalentowanym satyrykiem, ale również cenionym aforystą, co czyniło go istotnym głosem w polskiej rzeczywistości społecznej i politycznej. Zmarly 20 marca 1996 roku, pozostawił po sobie dziedzictwo, które wciąż inspiruje kolejne pokolenia twórców i miłośników literatury.
W jego twórczości można dostrzec nie tylko humor, lecz także głęboką refleksję nad ludzką naturą i otaczającym światem. Jako dziennikarz, podejmował się zgłębiania tematów ważnych dla społeczeństwa polskiego, co przyczyniło się do jego popularności i uznania w szerokich kręgach czytelniczych.
Życiorys
Wiesław Brudziński, syn farmaceuty Aleksandra Kupke oraz nauczycielki Pelagii, z domu Brudzińskiej, dołączył do grona wybitnych postaci literackich. Jego kariera rozpoczęła się w 1938 roku, kiedy to zakończył edukację w Gimnazjum im. M. Kopernika w Łodzi, uzyskując maturę. Zaledwie dwa lata wcześniej, w 1936 roku, zadebiutował na łamach poznańskiej „Kultury” z felietonem satyrycznym „A bliźniego swego jak siebie samego…”. Współpraca z tym czasopismem trwała aż do września 1939 roku, kiedy to równocześnie publikował artykuły w miesięczniku „Wymiary” (1938–1939), prowadząc dział zatytułowany „Trybuna młodych”. Jego twórczość była również obecna na łamach „Wróbli na Dachu”, a w czerwcu 1938 roku podjął nowe życie w Wieluniu.
W okresie II wojny światowej Brudziński pracował jako pomocnik biurowy, a po zakończeniu konfliktu zbrojnego na nowo osiedlił się w Łodzi. W marcu 1945 roku rozpoczął karierę jako sekretarz redakcji w tygodniku „Szpilki”, a od 1952 roku stał się członkiem kolegium redakcyjnego. Jego publikacje obejmowały szereg form literackich: satyry, fraszki, humorystyczną prozę oraz przekłady z języka niemieckiego, w tym cykl „Miniatury” opublikowany w 1952 roku. Dodatkowo, jego prace satyryczne pojawiały się w rubryce „Na marginesie” w „Rzeczypospolitej” (1945), w „Dzienniku Łódzkim” (1945–1946) oraz w „Kocyndrze” (1946).
W latach 1946–1949 Brudziński był redaktorem „Muchy”, gdzie publikował do 1951 roku. Jego twórczość zyskała również uznanie wśród teatru satyrycznego, kabaretów literackich takich jak Stańczyk i Szpak, a także na estradzie i w radiu. W latach 1956–1980 pełnił funkcję zastępcy redaktora naczelnego „Szpilek”, gdzie też prezentował swoje utwory. W 1946 roku przystąpił do Związku Zawodowego Literatów Polskich, co podkreślało jego zaangażowanie w środowisko literackie.
Po zakończeniu swej aktywności literackiej, niegdyś bliski związkowi ze słowem pisanym artysta, pożegnał się z życiem i został pochowany na cmentarzu komunalnym Północnym w Warszawie (Kwatera: W-XIX-3, Rząd: 2, Grób: 9).
Publikacje
Wiesław Brudziński, wybitny twórca literacki, zasłynął swoją różnorodną działalnością pisarską, w ramach której stworzył wiele cenionych dzieł. Oto wybrane publikacje, które pochodzą z jego bogatego dorobku:
- Herod i spółka. Szopka polityczna. Warszawa: Wydawnictwo ZG ZMP Dział Oświatowo-Szkoleniowy 1949 (współautor: T. Polanowski),
- Zaczepki. Warszawa: KiW 1949 (satyry),
- Zatrute strzały. Humoreski. Warszawa: KiW 1949,
- Dobroczyńca ludzkości. Komedia satyryczna w 3 aktach. Warszawa 1951 (współautor: A. Marianowicz),
- Małe pranie. Warszawa: Czytelnik 1951, s. 88 (humoreski),
- Głos Ameryki. Dom Słowa Polskiego. 1952 (współautor: A. Marianowicz),
- Nie rób na próżniaka! Warszawa: Czytelnik 1953 (opowiadanie satyryczne),
- Po nosie. Warszawa: Czytelnik 1953 (humoreski),
- Humoreski i fraszki. Warszawa: PIW 1955,
- Miniatury. Warszawa: Czytelnik 1958,
- Zmyślenia. Warszawa: Iskry 1964 (aforyzmy),
- Nowe zmyślenia. Czterysta aforyzmów. Warszawa: Iskry 1967,
- Zmyślenia III. Warszawa: Iskry 1973 (aforyzmy).
Każde z tych dzieł przyczyniło się do wzbogacenia polskiej literatury, a różnorodność formy odzwierciedla szeroki zakres tematyczny oraz umiejętności Brudzińskiego jako pisarza.
Odznaczenia
Wspaniałe osiągnięcia Wiesława Brudzińskiego są widoczne w przyznanych mu odznaczeniach, które odzwierciedlają jego zasługi i wkład w życie publiczne.
- krzyż kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1961),
- krzyż oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1976).
Nagrody
W ciągu swojej kariery Wiesław Brudziński otrzymał szereg prestiżowych wyróżnień, które podkreślają jego osiągnięcia artystyczne oraz wkład w rozwój kultury. Do najważniejszych nagród, które zdobył, należą:
- nagroda w konkursie Ministra Kultury i Sztuki oraz Związku Literatów Polskich w 1951 roku za komedię Dobroczyńca ludzkości,
- jubileuszowa nagroda dla dziennikarzy przyznana w 1964 roku,
- nagroda Polskiego Radia w konkursie na małe formy rozrywkowe w 1976 roku.
Przypisy
- a b Wiesław Brudziński, [w:] Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze, cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 17.12.2023 r.]
- a b c d e f g Alicja A. Szałagan, Jadwiga J. Czachowska, Współcześni polscy pisarze i badacze literatury, t. 1, A – B, Warszawa 1994, s. 298–299 [dostęp 16.12.2023 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Włodzimierz Rudnicki (grafik) | Anna Zagórska | Ewa Effenberg-Kaja | Zofia Uzelac | Izabela Łapińska | Jan Hencz | Piotr Grajter | Wiesława Kosmalska | Andrzej Bartkowiak (filmowiec) | Włodzimierz Gołaszewski | Renata Jabłońska | Tadeusz Minc | Tomasz Kozłowicz | Ryszard Dominiak | Izrael Lejzerowicz | Katarzyna Turaj-Kalińska | Andrzej Lipiński (reżyser dźwięku) | Łukasz Klaus | Aleksander Kraśniański | Marzena BomanowskaOceń: Wiesław Brudziński