Zbigniew Jasiński


Zbigniew Jasiński, znany pod pseudonimami „Rudy” oraz „Zbigniew Rudy”, to postać o niezwykle bogatym życiorysie. Urodził się 12 listopada 1908 roku w Łodzi, a swoją drogę życiową zakończył 5 lutego 1984 roku w Bermagui w Australii. W trakcie swojego życia Jasiński był nie tylko polskim dziennikarzem i poetą-marynista, ale również aktywnym uczestnikiem wojny obronnej Polski w 1939 roku. Pełnił zaszczytną funkcję podporucznika oraz pracował na rzecz radiostacji AK „Błyskawica”.

W prywatnym życiu związany był z Wandą Karczewską, co również podkreśla jego osobiste wartości i zaangażowanie w życie społeczne i patriotyczne.

Życiorys

W czasie I wojny światowej Zbigniew Jasiński przebywał na terenach Rosji. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości rozpoczął naukę w Szkole Morskiej, a także podjął studia dziennikarskie w Wyższej Szkole Dziennikarskiej. W latach 1929–32 pełnił służbę w Marynarce Wojennej, a swoje życie zawodowe związał z Ligą Morską i Kolonialną oraz Instytutem Bałtyckim w Gdyni. W 1938 roku uczestniczył w rejsie jachtu Poleszuk, który dotarł do Afryki.

W okresie międzywojennym Jasiński zdobył uznanie jako dziennikarz i poeta. W latach trzydziestych XX wieku współpracował z Polskim Radiem, publikując utwory poetyckie związane z tematyką marynistyczną. Wśród jego dokonań wymienia się tomiki takie jak Rejs do Rygi (Poznań 1931) oraz Papierowym okrętem. Jego powieść Biczmen ukazywała się w odcinkach w Ilustrowanym Kurierze Codziennym.

W czasie kampanii wrześniowej walczył w obronie Polski, jednak wkrótce został wzięty do niewoli przez Sowietów i przewieziony do obozu w łagru Tetkino pod Kurskiem. Został później przeniesiony do Lublina w wyniku wymiany jeńców, z której udało mu się uciec w 1940 roku. Z kolei w 1941 roku przystąpił do ZWZ-AK, a w 1943 roku brał udział w tajnej misji kurierskiej do Jugosławii.

Podczas niemieckiej okupacji Warszawy Jasiński aktywnie angażował się w działania Biura Informacji i Propagandy ZWZ-AK. W czasie powstania warszawskiego przygotowywał reportaże i sprawozdania dla radiostacji AK Błyskawica, tworząc również wiersze odzwierciedlające nastroje i emocje powstańców. Andrzej Pomian określił go mianem „poety powstania warszawskiego”.

Jednym z jego najbardziej znanych utworów jest wiersz Żądamy amunicji, który nadano z radiostacji Błyskawica 24 sierpnia 1944 roku. Inne jego znaczące utwory to Odmawiamy! (znany także jako Odpowiedź gazowni przed 10 sierpnia), Sierpień (napisany przed 23 sierpnia), Pieśń Warszawy, Pieśń o Powstaniu, a także Sumienie świata. Ponadto wiersze Maszerowali i Poprzez druty stworzył już w oflagu, w październiku 1944. Po wojnie opublikował tomik poezji pod tytułem Krwią i rymem.

Po zakończeniu powstania Zbigniew Jasiński trafił do oflagu XB Sandbostel, a po jego wyzwoleniu pozostał na Zachodzie. Służył w brytyjskiej marynarce handlowej, a od 1952 osiedlił się w Australii, gdzie podejmował różne prace. Choć zrezygnował z publicznego pisania, publikował swoje prace w polskich czasopismach emigracyjnych i należał do Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie. Jego pisarskie osiągnięcia nie przeszły bez echa; rząd londyński uhonorował go Krzyżem Walecznych oraz srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami.

Pochowany jest na cmentarzu w Rookwood w Sydney.

Jasiński w utworach muzycznych

W twórczości muzycznej Zbigniewa Jasińskiego dostrzegamy wyjątkowe wystąpienia jego poezji. Fragmenty jego wierszy przyczyniły się do powstania interesujących projektów muzycznych.

  • W 2005 roku fragmenty jego tekstów znalazły się na albumie zatytułowanym „Powstanie Warszawskie” grupy Lao Che,
  • Natomiast w 2016 roku na płycie „sierpień” zespołu rockowego Fabryka, wydanej przez Narodowe Centrum Kultury, została zamieszczona kompozycja oparta na wierszu Jasińskiego pt. „Żądamy amunicji”.

Przypisy

  1. Nowa płyta Fabryki "sierpień", „Do Rzeczy”, 03.11.2016 r. [dostęp 16.01.2017 r.]
  2. Przegląd Australijski / australink.pl [online], przeglad.australink.pl [dostęp 27.11.2017 r.]
  3. Karol Samsel: Wanda Karczewska, Listy do Seweryna. 29.09.2012 r. [dostęp 03.01.2013 r.]
  4. M.Wasiak, Najsłynniejszy wiersz Powstania Warszawskiego. "Ratusz" 1996 r. nr 10/11, s. 7
  5. Mieczysław Sprengel: Emigracja polska w Australii w latach 1980-2000. Toruń: Adam Marszałek, 2004 r. s. 187. ISBN 83-7322-865-9.

Oceń: Zbigniew Jasiński

Średnia ocena:4.49 Liczba ocen:20