Zbigniew Jasiński, znany pod pseudonimami „Rudy” oraz „Zbigniew Rudy”, to postać o niezwykle bogatym życiorysie. Urodził się 12 listopada 1908 roku w Łodzi, a swoją drogę życiową zakończył 5 lutego 1984 roku w Bermagui w Australii. W trakcie swojego życia Jasiński był nie tylko polskim dziennikarzem i poetą-marynista, ale również aktywnym uczestnikiem wojny obronnej Polski w 1939 roku. Pełnił zaszczytną funkcję podporucznika oraz pracował na rzecz radiostacji AK „Błyskawica”.
W prywatnym życiu związany był z Wandą Karczewską, co również podkreśla jego osobiste wartości i zaangażowanie w życie społeczne i patriotyczne.
Życiorys
W czasie I wojny światowej Zbigniew Jasiński przebywał na terenach Rosji. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości rozpoczął naukę w Szkole Morskiej, a także podjął studia dziennikarskie w Wyższej Szkole Dziennikarskiej. W latach 1929–32 pełnił służbę w Marynarce Wojennej, a swoje życie zawodowe związał z Ligą Morską i Kolonialną oraz Instytutem Bałtyckim w Gdyni. W 1938 roku uczestniczył w rejsie jachtu Poleszuk, który dotarł do Afryki.
W okresie międzywojennym Jasiński zdobył uznanie jako dziennikarz i poeta. W latach trzydziestych XX wieku współpracował z Polskim Radiem, publikując utwory poetyckie związane z tematyką marynistyczną. Wśród jego dokonań wymienia się tomiki takie jak Rejs do Rygi (Poznań 1931) oraz Papierowym okrętem. Jego powieść Biczmen ukazywała się w odcinkach w Ilustrowanym Kurierze Codziennym.
W czasie kampanii wrześniowej walczył w obronie Polski, jednak wkrótce został wzięty do niewoli przez Sowietów i przewieziony do obozu w łagru Tetkino pod Kurskiem. Został później przeniesiony do Lublina w wyniku wymiany jeńców, z której udało mu się uciec w 1940 roku. Z kolei w 1941 roku przystąpił do ZWZ-AK, a w 1943 roku brał udział w tajnej misji kurierskiej do Jugosławii.
Podczas niemieckiej okupacji Warszawy Jasiński aktywnie angażował się w działania Biura Informacji i Propagandy ZWZ-AK. W czasie powstania warszawskiego przygotowywał reportaże i sprawozdania dla radiostacji AK Błyskawica, tworząc również wiersze odzwierciedlające nastroje i emocje powstańców. Andrzej Pomian określił go mianem „poety powstania warszawskiego”.
Jednym z jego najbardziej znanych utworów jest wiersz Żądamy amunicji, który nadano z radiostacji Błyskawica 24 sierpnia 1944 roku. Inne jego znaczące utwory to Odmawiamy! (znany także jako Odpowiedź gazowni przed 10 sierpnia), Sierpień (napisany przed 23 sierpnia), Pieśń Warszawy, Pieśń o Powstaniu, a także Sumienie świata. Ponadto wiersze Maszerowali i Poprzez druty stworzył już w oflagu, w październiku 1944. Po wojnie opublikował tomik poezji pod tytułem Krwią i rymem.
Po zakończeniu powstania Zbigniew Jasiński trafił do oflagu XB Sandbostel, a po jego wyzwoleniu pozostał na Zachodzie. Służył w brytyjskiej marynarce handlowej, a od 1952 osiedlił się w Australii, gdzie podejmował różne prace. Choć zrezygnował z publicznego pisania, publikował swoje prace w polskich czasopismach emigracyjnych i należał do Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie. Jego pisarskie osiągnięcia nie przeszły bez echa; rząd londyński uhonorował go Krzyżem Walecznych oraz srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami.
Pochowany jest na cmentarzu w Rookwood w Sydney.
Jasiński w utworach muzycznych
W twórczości muzycznej Zbigniewa Jasińskiego dostrzegamy wyjątkowe wystąpienia jego poezji. Fragmenty jego wierszy przyczyniły się do powstania interesujących projektów muzycznych.
- W 2005 roku fragmenty jego tekstów znalazły się na albumie zatytułowanym „Powstanie Warszawskie” grupy Lao Che,
- Natomiast w 2016 roku na płycie „sierpień” zespołu rockowego Fabryka, wydanej przez Narodowe Centrum Kultury, została zamieszczona kompozycja oparta na wierszu Jasińskiego pt. „Żądamy amunicji”.
Przypisy
- Nowa płyta Fabryki "sierpień", „Do Rzeczy”, 03.11.2016 r. [dostęp 16.01.2017 r.]
- Przegląd Australijski / australink.pl [online], przeglad.australink.pl [dostęp 27.11.2017 r.]
- Karol Samsel: Wanda Karczewska, Listy do Seweryna. 29.09.2012 r. [dostęp 03.01.2013 r.]
- M.Wasiak, Najsłynniejszy wiersz Powstania Warszawskiego. "Ratusz" 1996 r. nr 10/11, s. 7
- Mieczysław Sprengel: Emigracja polska w Australii w latach 1980-2000. Toruń: Adam Marszałek, 2004 r. s. 187. ISBN 83-7322-865-9.
Pozostali ludzie w kategorii "Media i komunikacja":
Marian Miszalski | Sławomir Jastrzębowski | Andrzej Królikowski (dziennikarz) | Jan Płócienniczak | Piotr Słowikowski (dziennikarz) | Paweł Wieczorek | Leszek Głowiński | Wiktor Świetlik | Emanuel Hamburski | Felicja Maria Przedborska | Anita Werner | Aleksander Milker | Johannes Renner | Jacek Łęski | Ewa Heine | Johannes Danielewski | Wacław Bierkowski | Andrzej Bińkowski | Marzanna Zielińska | Michał SieczkoOceń: Zbigniew Jasiński