Zenia Larsson


Zenia Szajna Larsson to postać niezwykle inspirująca, której życiorys łączy w sobie bogatą historię i nieprzeciętne osiągnięcia. Urodziła się 2 kwietnia 1922 roku w Łodzi, w Polsce, a zmarła 4 września 2007 roku w Sztokholmie. Była nie tylko utalentowaną pisarką, ale również uznaną rzeźbiarką, której dziedzictwo artystyczne i literackie pozostaje aktualne do dziś.

Zenia Larsson miała żydowski rodowód, co w czasach II wojny światowej czyniło jej życie szczególnie trudnym i niebezpiecznym. Ona sama ocalała z Zagłady, co niewątpliwie wpłynęło na jej twórczość oraz sposób postrzegania świata. Jej doświadczenia życiowe, w połączeniu z artystycznym talentem, tworzą ciekawy kontekst dla analizy jej dzieł i ich znaczenia w Polsce oraz Szwecji.

Życiorys

Zenia Larsson, znana również jako Zenia Marcinkowska, przyszedł na świat 2 kwietnia 1922 roku w Łodzi. Wczesne lata spędziła w robotniczej dzielnicy, gdzie nawiązała przyjaźń z Chavą Rosenfarb. Ich relacja utrzymywała się przez wiele lat za pośrednictwem korespondencji.

W latach 1940–1944 Zenia mieszkała w łódzkim getcie. To tam, tragicznie, jej ojciec zdecydował się na samobójstwo, aby zapewnić żonie i córce dostęp do jego przydziału żywności. Ciało ojca odkryła właśnie Chava. Po likwidacji getta Zenia została deportowana do obozu Auschwitz-Birkenau, a następnie trafiła do Bergen-Belsen, gdzie przeżyła oswobodzenie w kwietniu 1945 roku. W sierpniu tego samego roku, dzięki pomocy Czerwonego Krzyża, emigrowała do Szwecji.

Zenia rozpoczęła studia rzeźbiarskie na akademii sztuk pięknych, gdzie kształciła się pod okiem Erica Grateʼa. Jej prace obejmowały różne materiały, takie jak drewno, terakota, gips oraz marmur, a jej twórczość koncentrowała się głównie na studiach postaci oraz portretach. Wśród jej znanych dzieł znajduje się rzeźba Vandraren, zrealizowana w Falun.

W 1960 roku Zenia zadebiutowała jako pisarka, publikując autobiograficzną powieść Skuggorna vid träbron, w której ukazała wydarzenia II wojny światowej z perspektywy swojego alter ego, dziewczynki o imieniu Paula Levin. Książka ta rozpoczynała trzytomowy cykl wojenny, na który składają się również Lang är gryningen (1961) i Livet till mötes (1962). Larsson była jedną z pierwszych osób w Szwecji, które tak otwarcie opisały doświadczenia związane z obozami koncentracyjnymi.

Oprócz powieści, w twórczości Larsson znajdowały się także opowiadania, eseje oraz słuchowiska radiowe. W 1972 roku opublikowała zbiór swoich listów do Chavy Rosenfarb pod tytułem Brev Fran En Ny Verk Lighet.

Zenia Larsson zmarła 4 września 2007 roku w Sztokholmie, pozostawiając po sobie bogate dziedzictwo kulturowe.

Przypisy

  1. Zenia Larsson [online], Nationalencyklopedin [dostęp 07.01.2023 r.]
  2. a b c d GoldieG. Morgentaler, A Tale of Two Writers: Chava Rosenfarb and Zenia Larsson [online], Tablet Magazine, 26.01.2018 r. [dostęp 07.01.2023 r.]
  3. a b c AleksanderA. Kwiatkowski, Zenia Larsson. Znana i nieznana [online], Strefa Se [dostęp 07.01.2023 r.]
  4. a b c d e f g h i j k l LisbethL. Larsson LisbethL., Zenia Szajna Larsson [online], Svenskt kvinnobiografiskt lexikon, 08.03.2018 r. [dostęp 07.01.2023 r.]
  5. a b Larsson, Zenia Szajna [online], Nordic Women's Literature [dostęp 07.01.2023 r.]

Oceń: Zenia Larsson

Średnia ocena:4.56 Liczba ocen:5