Zygmunt Hyży

---

Życiorys

Zygmunt Hyży przyszedł na świat oraz dorastał w Łodzi, gdzie już od najmłodszych lat przejawiał zamiłowanie do sztuki. W wieku dwunastu lat wykonał kopię obrazu „Olszynki Grochowskiej”, która znalazła nabywcę na Bałuckim Rynku. Jego formalne kształcenie w zakresie malarstwa oraz rysunku rozpoczęło się w 1932 roku, a miało miejsce w pracowni Wacława Dobrowolskiego – Szkoła Rysunku, Malarstwa, Rzeźby i Przemysłu Artystycznego noszącej imię Cypriana Kamila Norwida. Edukacja w tym ośrodku charakteryzowała się klasycznym podejściem, stawiając na rozwój umiejętności rysunkowych oraz zdolność do obserwacji rzeczywistości, podczas gdy wolność artystyczna była zachowana, bez narzucania konkretnego stylu. Po zakończeniu nauki w 1936 roku, a przez cały okres do wybuchu II wojny światowej, artysta współpracował z pracownią Maurycego Trębacza, znanego malarza i grafika, który był specjalistą w tematyce rodzajowej oraz portretach.

W latach trzydziestych Zygmunt Hyży postanowił zmienić miejsce zamieszkania, przenosząc się z rodzinnego Żubardzia do Małych Łagiewnik, które wówczas były tylko satelicką osadą Łodzi, przyłączoną do miasta po zakończeniu II wojny światowej. Spokojne, rustykalne otoczenie miało pozytywny wpływ na jego twórczość, inspirując go do malowania pejzaży, które wydają się być jego ulubioną formą artystyczną. Wybuch II wojny światowej wprowadził znaczne zakłócenia w karierze artystycznej Hyżego. W wyniku wojny trafił do obozu jenieckiego w Niemczech, gdzie sporadyczne malowanie studiów stawało się dla niego metodą przetrwania, co, jak sam podkreślał, wielokrotnie ratowało mu życie.

Po zakończeniu konfliktu Zygmunt Hyży ponownie zaangażował się w twórczość pejzażową, w której obrazy krajobrazów okolicznych rejonów, takich jak Arturówka, czy Julianowa (które obecnie są częścią Łodzi), Pabianice, Sieradz, Uniejów, Działoszyn, Ręczna, Łowicz, a także Ciechocinek i Szklarska Poręba, stały się fundamentem jego twórczości. Od roku 1950 artysta został członkiem Związku Polskich Artystów Plastyków. W około 1960 roku, rozpoczął niemal piętnastoletnią współpracę z Pracownią Sztuk Plastycznych, w ramach której miał okazję projektować różnorodne reklamy, zarówno samochodowe, jak i ścienne, dla miasta Łódź oraz Pabianic. Wcześniejsze lata, zarówno w okresie lat trzydziestych, jak i pięćdziesiątych, były czasem, gdy malarz projektował polichromie w obiektach sakralnych. Wśród jego późniejszych dzieł warto wyróżnić fryz ścienny o tematyce sportowej, który zdobił elewację szkoły imienia Tekli Borowiak (dawniej Liceum Ekonomiczne, obecnie XXIII Liceum Ogólnokształcące im. Ks. Prof. Józefa Tischnera przy al. Marsz. J. Piłsudskiego 159).

Twórczość

Zygmunt Hyży jest artystą, który zyskał uznanie w kręgach kolorystów, określanych jako kapistów. Jego prace skupiają się głównie na pięknie pejzaży, a także na martwej naturze, szczególnie w okresie lat siedemdziesiątych. Obrazy Hyżego ukazują delikatne widoki z mniej zaludnionych miast oraz z zielonych zakątków ówczesnego Łodzi, co czyni je unikalnymi wśród twórczości innych artystów tej epoki.

Wyrazistą cechą jego działań artystycznych jest brak zainteresowania tematyką czysto urbanistyczną, która często odnosi się do brzydoty rozwijającego się miasta przemysłowego. To wyróżnia Hyżego na tle jego łódzkich współczesnych. W swoim malarstwie posługuje się przede wszystkim techniką olejną, co pozwala mu na osiągnięcie niezwykłych efektów kolorystycznych.

Artysta preferuje łagodną paletę barw, skupiając się na stonowanych odcieniach zieleni oraz subtelnych różach, co nadaje jego obrazom wyjątkowy charakter i harmonię. Ta dyscyplina kolorystyczna jest znakiem rozpoznawczym jego twórczości, odzwierciedlającą jego unikalne podejście do sztuki.

Wystawy indywidualne

W ciągu swojej kariery artystycznej, Zygmunt Hyży miał wiele indywidualnych wystaw, które odzwierciedlają jego twórczość i wpływ na sztukę współczesną. Oto zestawienie jego najważniejszych prezentacji artystycznych:

• 1962 – Malarstwo, Łódź, Salon Sztuki Współczesnej,
• 1967 – Malarstwo, Łódź, westybul Teatru Nowego,
• 1968 – Malarstwo, Łódź, Klub Dziennikarza, hall Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej,
• 1969 – Malarstwo, Sieradz, Muzeum Regionalne,
• 1969 – Malarstwo, Pabianice, Muzeum Regionalne,
• 1970 – Malarstwo, Łódź, Klub Dziennikarza,
• 1972 – Malarstwo, Łódź, Klub Dziennikarza,
• 1975 – Malarstwo – wystawa jubileuszowa z okazji 25-lecia pracy twórczej, Łódź, Salon Sztuki Współczesnej,
• 1975 – Malarstwo, Pabianice, Muzeum Regionalne; Zgierz, Zgierski Dom Kultury,
• 1975 – Malarstwo, Łódź, Klub Dziennikarza,
• 1976 – Pejzaże Łodzi Zygmunta Hyżego, Łódź, Muzeum Historii Miasta Łodzi,
• 1976 – Malarstwo, Sieradz, Galeria BWA,
• 1978 – Malarstwo, Łódź, Galeria Teatru Wielkiego,
• 1978 – Malarstwo, Łódź, Klub Dziennikarza,
• 1978 – Zygmunt Hyży – „W klimacie starej Łodzi”, Łódź, Dom Kultury „Energetyk”,
• 1979 – Malarstwo, Łódź, Klub Dziennikarza,
• 1980 – Malarstwo, Łódź, Salon Sztuki Współczesnej,
• 1980 – Malarstwo, Łódź, Klub Dziennikarza.

Każda z wymienionych wystaw była ważnym krokiem w jego artystycznej podróży, ukazując szeroki wachlarz jego twórczości i głębokie zrozumienie sztuki.

Spis wybranych prac

Poniżej znajduje się wybór najważniejszych dzieł Zygmunta Hyżego, ukazujący różnorodność jego twórczości oraz techniki. Artysta korzystał z różnych formatów oraz podłoży, co odzwierciedla się w jego malarskim dorobku:

• Autoportret, olej na płycie pilśniowej, 46×42, 1950,
• Sobótka, olej na płycie pilśniowej, 50×77, 1959,
• Pejzaż z Sandomierza, olej na płycie pilśniowej, 70×70, 1961,
• Plaża nad Pilicą, olej na płótnie, 92×73, 1966,
• Uniejów, olej na płótnie, 100×81, 1969,
• Fragment mostu w Sieradzu, olej na płótnie, 55×70, 1969,
• Ruiny – Ogrodzieniec, olej na płótnie, 143×117, 1970,
• Wazon z kwiatami, olej na płótnie, 89×71, 1972,
• Most w Arturówku, olej na płótnie, 65×81, 1973,
• Wolbórz, olej na płótnie, 50×62, 1975,
• Las jesienią, olej na płótnie, 60×81, 1976,
• Nad Wartą, olej na płótnie, 65×81, 1977,
• Biała Fabryka – Łódź, olej na płótnie, 68×89, 1978,
• Powrót do zgliszczy, olej na płótnie, 65×80, 1979,
• Wianki, olej na płótnie, 81×65, 1980,
• Wiejska chata, olej na płótnie, 65×73, 1981,
• Podłódzki las, olej na płótnie, 54×65, 1981.

Nagrody i wyróżnienia

Zygmunt Hyży osiągnął wiele istotnych sukcesów w swojej karierze artystycznej, które zostały docenione przez różne instytucje.

• 1970 wyróżnienie w I ogólnopolskim konkursie otwartym na obraz sztalugowy w Łodzi,
• 1972 wyróżnienie w II ogólnopolskim konkursie malarstwa w Łodzi,
• 1976 nagroda Muzeum Historii Miasta Łodzi w konkursie malarskim „Pejzaż łódzki”,
• 1980 honorowa odznaka Miasta Łodzi.

---

Oceń: Zygmunt Hyży

---