Zygmunt Nowicki (aktor)

---

Życiorys

Zygmunt Nowicki, urodzony w rodzinie związanej z branżą tramwajową, wiódł swoje pierwsze kroki na Bałutach w Łodzi, przy ulicy Zgierskiej 24. Jego przodkowie, pochodzący z Bronowa w pobliżu Poddębic, pełnili funkcje rządców w posiadłości Marii Konopnickiej. Zygmunt dorastał w atmosferze artystycznej, gdyż jego stryj pracował w Teatrze Popularnym na ulicy Ogrodowej, gdzie aktor po raz pierwszy zetknął się z magią teatru i zapałem do występów.

Po zakończeniu edukacji w łódzkiej „Tramwajówce”, Nowicki, mając zaledwie szesnaście lat, zaczął występować na scenie Teatru Robotniczego, działającego w strukturach Organizacji Młodzieży przy Polskiej Partii Socjalistycznej. Szybko stał się jednym z kluczowych aktorów tego teatru, jednocześnie uczestnicząc w działalności Koła Literacko-Dramatycznego OM TUR. Jego kariera w tej instytucji trwała aż do wybuchu II wojny światowej.

W 1929 roku z ramienia Koła wziął udział w II Międzynarodowym Zlocie Młodzieży Socjalistycznej w Wiedniu, na którym zdobył nagrodę za fenomenalną recytację. Wielu lat przepracował jako statysta w Teatrze Miejskim w Łodzi, gdzie miał sposobność nawiązać przyjaźń z wieloma znamienitymi aktorami, w tym z Mieczysławem Węgrzynem, synem uznanego Józefa, oraz obserwował Stefana Jaracza, któremu często towarzyszył podczas występów w różnych lokalach.

W 1939 roku Zygmunt dotarł do Lwowa, gdzie nawiązał współpracę z Teatrem Satyry przy redakcji „Czerwonego Sztandaru”, a następnie przez pewien czas pracował jako introligator. Po wyzwoleniu Lwowa w 1944 roku, otrzymał szansę pracy w tworzącym się teatrze Wojska Polskiego w Lublinie, w którym brał udział w premierze „Wesela” Wyspiańskiego, odgrywając rolę Chochoła.

Po wojnie Nowicki osiedlił się na stałe w Łodzi, gdzie w latach 1945–1952 pełnił rolę wicedyrektora Teatru Powszechnego. Tam miał zaszczyt grać w znaczących sztukach, takich jak Peters w „Niemcach” Kruczkowskiego obok Karola Adwentowicza i Ireny Eichlerówny, na scenie w „Intrydze i miłości” Fryderyka Schillera czy w „Nauczycielu tańca” Lope de Vegi. W 1955 roku uzyskał eksternistyczny egzamin aktorski i wkrótce potem przeszedł do Teatru Jaracza w Łodzi, gdzie pozostał do zakończenia swej kariery artystycznej w 1970 roku.

W trakcie swojej kariery Zygmunt Nowicki zagrał blisko 100 ról filmowych, współpracując z reżyserami takimi jak Aleksander Ford, Stanisław Różewicz, Antoni Bohdziewicz oraz Maria Kaniewska. Jako aktor estradowy cieszył się dużą popularnością, a jego zmagania na scenie podziwiali licznie zgromadzeni widzowie. Warto zaznaczyć, że jego grób znajduje się na cmentarzu komunalnym na Dołach w Łodzi (kwatera XI, rząd 39 gr. 4).

Wybrana filmografia

W twórczości Zygmunta Nowickiego można wyróżnić szereg interesujących ról filmowych. Oto lista wybranych produkcji, w których brał udział:

• Pierwszy start (1950) reż. Leonard Buczkowski,
• Młodość Chopina (1952) reż. Aleksander Ford – w roli Nabielaka,
• Podhale w ogniu (1955) reż. Jan Batory,
• Troje i las (1962) reż. Stanisław Wohl,
• Gdzie jest generał… (1963) reż. Tadeusz Chmielewski,
• Kryptonim nektar (1963) reż. Leon Jeannot,
• Obok prawdy (1964) reż. Janusz Weychert – jako ratownik,
• Panienka z okienka (1964) reż. Maria Kaniewska,
• Niedzielna sprawiedliwość (1965) reż. Jerzy Passendorfer – w roli dyspozytora w bazie WPRB,
• Bicz Boży (1966) reż. Maria Kaniewska – jako woźny Rady Narodowej,
• Cierpkie głogi (1966) reż. Janusz Weychert – w roli nauczyciela,
• Stajnia na Salvatorze (1967) reż. Paweł Komorowski,
• Stawka większa niż życie (1967) reż. Janusz Morgenstern – jako żandarm niemiecki sprawdzający dokumenty na dworcu w Berlinie,
• Doktor Ewa (1970) reż. Henryk Kluba – w roli Grabarczyka, ojca Józka,
• Romantyczni (1970) reż. Stanisław Różewicz,
• Sowizdrzał świętokrzyski (1978) reż. Henryk Kluba,
• Życie na gorąco (1978) reż. Andrzej Konic – jako recepcjonista Franz.

---

Oceń: Zygmunt Nowicki (aktor)

---