Halina Elczewska

---

Życiorys

Halina Elczewska przyszła na świat w żydowskiej rodzinie, która w znacznej mierze utożsamiała się z polską kulturą. Była córką Maurycego i Franciszki Goldblumów. Jej ojciec pełnił funkcję dyrektora w firmie Markusa Kohna, która mieściła się przy ulicy Łąkowej 3/5. W tym właśnie miejscu rodzina mieszkała aż do wybuchu II wojny światowej. Kiedy Halina ukończyła Gimnazjum im. Elizy Orzeszkowej, które znajdowało się przy alei Tadeusza Kościuszki 21, zdała maturę i rozpoczęła pracę w firmie Angielsko-Polskie Towarzystwo Handlowe z siedzibą przy alei Tadeusza Kościuszki 1.

Niestety, dramatyczne wydarzenia związane z wybuchem II wojny światowej spowodowały, że we wrześniu Niemcy zajęli Łódź, co zmusiło rodzinę Elczewskiej do przeprowadzki do getta. W końcu 1939 roku musieli opuścić swoje dotychczasowe mieszkanie i zamieszkać w getcie, przy ulicy Brzezińskiej 39 (obecnie znanej jako Wojska Polskiego). W getcie, ojciec Haliny przez pewien czas sprawował funkcję kierownika poczty, jednak utrata pracy była spowodowana brakiem znajomości języka jidysz.

W trakcie pobytu w getcie Halina podjęła pracę w Komisji Kontroli, która mieściła się przy placu Kościelnym 4, oraz w Urzędzie Pracy. W 1942 roku wzięła ślub i wraz z mężem Pinkusem Inzelsztajnem przeniosła się na ulicę Jakuba 10. Podczas tragicznej likwidacji getta, 24 sierpnia 1944 roku, została deportowana z rodziną do obozu zagłady Auschwitz. Tam zginęli jej mąż, rodzice oraz młodsza siostra Inka. Jedynie Halina, jej siostra Jadwiga oraz szwagier Arnold Mostowicz przetrwali tą tragedię. Z Auschwitz Halina została przewieziona do obozu Gross Rosen, a następnie do Halbstadt, gdzie doczekała się wyzwolenia 9 maja 1945 roku.

Po krótkim czasie, bo zaledwie po dziesięciu dniach, Halina podjęła nowe wyzwanie i osiedliła się w Mieroszowie, gdzie objęła stanowisko wiceburmistrza. Siostra Jadwiga zajmowała się odnalezionym mężem, Arnoldem Mostowiczem. W 1946 roku obie siostry przeniosły się do Wrocławia. Halina zaczęła pracować w wielu instytucjach, ale najważniejszym z jej osiągnięć była rola dyrektora szkoły radców zakładowych, dla której w 1950 roku wybudowano nowy budynek — pierwszy nowy obiekt po wojnie w Wrocławiu i na Dolnym Śląsku. Tam wyszła po raz drugi za mąż za Macieja Elczewskiego.

Między 1951 a 1953 rokiem pełniła funkcję dyrektora oddziału RSW „Prasa”. Kolejne lata były związane z przenosinami do Warszawy, gdzie pracowała w centrali tej samej instytucji. Po śmierci swojego męża w 1957 roku, Halina związała się zawodowo z Telewizją Polską, pracując w dziale popularnonaukowym do 1969 roku. W wyniku antysemickiej nagonki z 1968 roku, jej dwie córki, Ala i Majka, zdecydowały się na emigrację do Skandynawii. Ona sama pozostała w kraju z chorą córką, co skłoniło ją do odejścia na wcześniejszą emeryturę w wieku 50 lat. Okazjonalna współpraca z Telewizją trwała aż do 1985 roku.

W latach późniejszych, od 1993 roku, aktywnie uczestniczyła w działaniach społecznych w Stowarzyszeniu Żydów Kombatantów i Poszkodowanych przez II wojnę światową. Do 2004 roku była członkiem Zarządu. W 2004 roku zainicjowała pomysł na utworzenie w Łodzi Parku Ocalałych, który miał stanowić miejsce, w którym ocaleni z Litzmannstadt Getto mogliby sadzić drzewa. Halina miała zaszczyt posadzić pierwsze drzewko, oznaczone numerem „0”, za co otrzymała stosowny certyfikat. Wzdłuż alei Parku Ocalałych umieszczone są tabliczki z imionami i nazwiskami ocalonych oraz numerami drzew.

29 sierpnia 2012 roku, w Parku Ocalałych, wręczała wspólnie z innym ocalałym z Litzmannstadt Getto Yehudą Widawskim certyfikaty, m.in. Hanie Svirski (wówczas Ostern), co były punktem wyjścia do stworzenia reportażu fotograficznego, który zrealizował Mirosław Zbigniew Wojalski.

Podczas swojego pobytu w Łodzi Halina miała okazję odwiedzić swoje przedwojenne mieszkanie oraz spacerować po Parku Ocalałych. Na koniec tego etapu swojego życia, udzieliła 10-minutowego wywiadu dla Klubu Kuriera, który został nagrany przez Monikę Tanas i Natalię Kazimierczak. Halina Elczewska spoczęła na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A23-tuje-10). Jej pogrzeb odbył się 9 grudnia 2013 roku.

Odznaczenia

17 maja 2013 roku w Łodzi, Halina Elczewska odebrała prestiżową odznakę, która została jej przyznana przez Radę Miejską w Łodzi. Wyróżnienie nosi nazwę „Za Zasługi dla Miasta Łodzi”, co podkreśla jej znaczący wkład w rozwój miasta.

---

Oceń: Halina Elczewska

---