Park Ocalałych w Łodzi

Park umiejscowiony jest w malowniczej dolinie rzeki Łódki, pomiędzy ulicą Wojska Polskiego a ogródkami działkowymi przy ul. Źródłowej. To teren, który podczas wojny znajdował się w granicach Litzmannstadt Ghetto. Początkowo planowano go zlokalizować przy ul. Stalowej, jednak ostateczna lokalizacja zwiększa jego symboliczne znaczenie. Projektantką parku została Grażyna Ojrzyńska.

Inicjatorką powstania parku była Halina Elczewska, niezwykle odważna kobieta, która sama przeżyła gehennę getta łódzkiego, a stamtąd została wywieziona do Auschwitz, a później do Ravensbrück. W parku miała zasadzić swoje „drzewko pamięci”, co było symbolicznym gestem upamiętnienia tych, którzy zginęli. W sercu parku znajduje się również głaz, który upamiętnia straszne wydarzenia z lat 1940-1944, ozdobiony napisami w czterech językach: polskim, angielskim, hebrajskim i jidysz.

W parku znajduje się 418 drzew, które zasadzili ocaleni z Holokaustu. Wśród nich możemy znaleźć dęby, lipy, brzozy oraz sosny. Każde z tych drzew ma swój numer oraz certyfikat, który określa nazwisko danej osoby – ocaleni mogli na każdym etapie własnoręcznie zasadzić swoje drzewko, co dodatkowo podkreśla ich osobistą historię oraz wyjątkową pamięć o przeszłości. Wzdłuż alei Arnolda Mostowicza umieszczono tabliczki z nazwiskami oraz numerami drzewek, które dopełniają tę niezwykłą wystawę.

W sumie w parku zasadzono 450 drzew na obszarze półtora hektara. Docelowo jednak park ma osiągnąć powierzchnię aż 8,5 hektara. Na tym terenie znajduje się również zbiornik wodny na rzece Łódce, co dodaje piękna całej okolicy. Park jest również urokliwie zaprojektowany z alejkami o nawierzchni żwirowo-glinkowej oraz kostce granitowej, co sprzyja aktywnemu wypoczynkowi.

Jednym z kluczowych elementów parku jest aleja, która łączy dwa znaczące punkty – Pomnik Polaków Ratujących Żydów i Kopiec Pamięci. Pomnik, stworzony według projektu Czesława Bieleckiego, symbolizuje współpracę i solidarność dwóch narodów – jego forma łączy w sobie statuę Orła Białego oraz gwiazdę Dawida, będąc świadectwem zaangażowania Polaków w uratowanie Żydów w najtrudniejszych czasach.

Kopiec Pamięci, mający wysokość 10 metrów, usytuowany na końcu parku, jest nie tylko punktem widokowym, ale również miejscem refleksji. Na jego szczycie znajduje się pomnik-ławeczka poświęcona pamięci Jana Karskiego, wielkiego bohatera narodowego.

Budowa parku była skomplikowanym projektem, który zyskał akceptację Rady Miejskiej. Prace rozpoczęły się na jesieni 2005 roku, kiedy to przystąpiono do oczyszczania terenu oraz rozbiórki ruin. W 2009 roku odsłonięto pomnik, który do dziś przyciąga wielu odwiedzających. Warto także zwrócić uwagę, że na terenie parku znajduje się Centrum Dialogu im. Marka Edelmana, które regularnie organizuje konferencje oraz zajęcia edukacyjne, mające na celu kształtowanie pamięci historycznej wśród młodszego pokolenia.