Park im. księcia Józefa Poniatowskiego w Łodzi

---

Historia parku

Park im. księcia Józefa Poniatowskiego w Łodzi jest miejscem o bogatej historii, zrealizowanym w latach 1904-1910 na mocy projektu Teodora Chrząńskiego oraz Waleriana Kornenberga. Inicjatywa ta miała miejsce zaledwie kilka lat po tym, jak lokalne władze zdecydowały o zagospodarowaniu obszarów dawnych lasów miejskich, sięgających znacznie dalej na północ od obecnych granic parku. Region ten obejmował wówczas m.in. tereny, gdzie znajdują się obecnie szpital, kościół i wytwórnia filmowa.

Park, który niegdyś nazywał się „Ogród przy ulicy Pańskiej”, od 1917 roku nosi imię księcia Poniatowskiego. Niestety, w ciągu lat powierzchnia parku uległa znacznemu zmniejszeniu. Pierwszym krokiem było wybudowanie szpitala wojskowego na rogu dawnych ulic Anny (dzisiaj Mickiewicza) i Pańskiej (ul. Żeromskiego). Następnie, w 1925 roku, rozpoczęto budowę kościoła Matki Boskiej Zwycięskiej, którego lokalizacja mieściła się przy zbiegu ulic Łąkowej i Anny. W latach 70. XX wieku park został skurczony o szeroki pas ziemi, z którymi sąsiaduje obecna aleja Mickiewicza, a jego kształt zmienił się na prostokątny. Granice północne parku wyznacza al. Mickiewicza, natomiast od strony południowej znajdują się ulice Parkowa i Radwańska. Zachodnią stronę parku otacza aleja Jana Pawła II, a wschodnią ul. Żeromskiego, gdzie znajduje się główne reprezentacyjne wejście.

W parku znaleźć można również dwa cmentarze wojenne, co dodaje mu powagi i historii. Plan parku charakteryzuje się regularnością i symetrią, z występującymi alejkami, ukrytymi zakątkami i rozległymi trawnikami. Projekt architektoniczny łączy cechy naturalnych parków angielskich z typowymi dla parków francuskich. Środkowa oś parku pozostaje otwartą przestrzenią z niską zielenią, natomiast pozostała część jest porośnięta drzewami, które w znacznej części są pozostałościami po dawnych lasach miejskich. Aby spełnić wizję projektanta, wycięto ponad półtora tysiąca drzew iglastych i w ich miejsce posadzono niemal 100 tysięcy nowych drzew i krzewów.

Początkowo „Ogród przy Pańskiej” nie miał szczęścia; w 1910 roku plaga dzikich królików wyrządziła ogromne szkody, co skłoniło do ogrodzenia parku. Podczas I wojny światowej, park był udostępniony dla ludności, jednak z powodu trudności żywnościowych rabaty wykorzystywano do uprawy ziemniaków zamiast kwiatów. W kolejnych latach aranżowano przestrzeń, tworząc boiska oraz oferując dzieciom zabawę w postaci ślizgawek i saneczek. W obrębie parku wykopano także staw, a z pozyskanej ziemi usypano górkę. W drugiej połowie lat dwudziestych XX wieku zbudowano willę mieszkalną dla prezydenta miasta, a w późniejszych latach mostek i altanę w pobliżu stawu oraz ogródek jordanowski.

3 lipca 1938 roku na głównej osi parku odsłonięto pomnik Stanisława Moniuszki, który niestety został zniszczony przez Niemców w rok później. W okresie II wojny światowej park został zamknięty dla Polaków i Żydów, a wiele drzew iglastych zniszczono. Zlikwidowano również ogródek bylinowy, budując na jego miejscu korty do tenisa, które obecnie tworzą Miejski Klub Tenisa. Po wojnie dno stawu zostało zniszczone, a naprawiono je dopiero w 1957 roku.

W 1946 roku plenery Parku Poniatowskiego, a także Mani, zostały wykorzystane jako tło w filmie „Zakazane piosenki”. Pamiątką po wydarzeniach wojennych są dwa cmentarze żołnierzy radzieckich, którzy zginęli w styczniu 1945 roku. Do 1991 roku obok tychże cmentarzy stał Pomnik Wdzięczności Armii Czerwonej, co wiązało się z określoną kategorią: Pochowani na cmentarzach żołnierzy radzieckich w Łodzi.

Przyroda

Park imienia księcia Józefa Poniatowskiego w Łodzi to miejsce, w którym przyroda prezentuje się w niezwykle zróżnicowany sposób. Drzewostan parku jest bogaty, zawiera aż 14 drzew, które zostały uznane za pomniki przyrody. Co więcej, cały teren parku figuruje w rejestrze zabytków, co podkreśla jego znaczenie dla kultury i środowiska naturalnego.

Wśród rosnących tam gatunków, szczególnie uwagi zasługują:

• perełkowce japońskie,
• głóg czarny,
• jarząb szwedzki,
• jałowiec sawina.

Interesującą osobliwością parku jest trójiglicznia, która znajduje się w pobliżu ulicy Łąkowej. Odwiedzający mogą również podziwiać jary, czyli zagłębienia powstałe w wyniku wydobycia materiału skalnego, co ilustruje historię rozwoju samego miasta.

Park to także przestrzeń dla wielu romantycznych chwil, dzięki stawowi z urokliwą wysepką, na której znajduje się ogródek daliowy, stanowiący doskonałe miejsce do relaksu. Dodatkowo, w przypadku nieprzyjaznej pogody, w parku wzmożono komfort jego gości poprzez pawilon przeciwdeszczowy, usytuowany na półwyspie stawu.

Na terenie parku znajduje się również muszla koncertowa, a dla osób dbających o swoją kondycję fizyczną, wydzielono korty tenisowe, podkreślając tym samym rolę parku jako miejsca nie tylko do wypoczynku, ale i aktywności fizycznej.

Tor rowerowy

W dniu 15 października 2008 roku w północno-wschodniej strefie parku został uroczyście otwarty nowoczesny tor rowerowy. Ta wyjątkowa inwestycja zrealizowana została dzięki zaangażowaniu stowarzyszenia „Alternatywa BMX”, które skutecznie przekonało władze miasta do zbudowania takiego obiektu.

Tor składa się z różnorodnych sekcji, które umożliwiają zarówno amatorskie, jak i bardziej zaawansowane treningi. Całość toru dirtpark obejmuje trzy sekcje jumpów: największa to potrójny double, następnie średnie oraz małe table, co stworzyło pasjonującą przestrzeń dla miłośników kolarstwa górskiego. Wokół sekcji skaczącej, na końcu wyznaczonej przez quoterpip, usytuowano treningowy tor do wyścigów, który posiada trzy zakręty.

Wszystkie informacje w artykule pochodzą z treści udostępnionych na licencji GNU FDL, dostępnych w serwisie http://lodz.parki.org/.

---

Oceń: Park im. księcia Józefa Poniatowskiego w Łodzi

---