Aleksander Klugman

---

Życiorys

Urodził się w rodzinie mieszczańskiej jako syn Henryka Joachima Klugmana oraz Zofii Klugman, z domu Mortenfeld. Jako młody człowiek był uczniem łódzkiej szkoły religijnej Pardes, gdzie kształtowały się jego wartości wyznaniowe i społeczne. W czasie II wojny światowej, tragicznym okresie dla wielu Żydów, został przesiedlony do łódzkiego getta, gdzie aktywnie angażował się w ruch oporu, pomimo niebezpieczeństw, które to za sobą niosło.

Po brutalnej likwidacji getta w 1944 roku, Klugman trafił do niemieckiego obozu Auschwitz. Stamtąd deportowano go do innych obozów koncentracyjnych w Niemczech, takich jak Groß-Rosen oraz Flossenbürg. Choć te doświadczenia były niezwykle traumatyczne, po zakończeniu wojny udało mu się powrócić do Łodzi. W 1948 roku rozpoczął nowe życie w Warszawie, gdzie podjął pracę w drukarni.

W latach 1951–1952, Klugman pełnił rolę kierownika w dziale propagandy RSW „Prasa”. Następnie skoncentrował się na karierze dziennikarskiej, współpracując z takimi tytułami jak Głos Pracy oraz Trybuna Mazowiecka, gdzie prowadził dział ekonomiczny. W 1957 roku podjął decyzję o emigracji do Izraela. Początkowo przybył tam jako turysta, po czym złożył wniosek o stały pobyt.

Na początku swojej kariery w Izraelu związał się z tygodnikiem Echu Tygodnia, a od 1958 roku pracował w Kurierze Porannym. W wyniku przekształceń redakcyjnych, kontynuował w tygodniku Nowiny-Kurier, pełniąc obowiązki sekretarza redakcji aż do 1978 roku. Od 1991 do 1997 roku pracował jako korespondent „Rzeczypospolitej” w Izraelu, gdzie utrzymywał kontakt z polskimi czytelnikami i przedstawiał im wydarzenia z bliskowschodniej rzeczywistości.

Był aktywnym członkiem wielu organizacji, w tym Związku Młodzieży Polskiej, Polskiej Partii Robotniczej oraz Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej do 1957 roku. Działał także w Stowarzyszeniu Dziennikarzy Polskich oraz w zarządzie Związku Dziennikarzy Izraelskich w latach 1960–1970. Jego zaangażowanie przyczyniło się do tworzenia mostów między Polską a Izraelem poprzez różnorodne stowarzyszenia takie jak Światowa Federacja Żydów Polskich oraz Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Izraelskiej.

W ciągu swojej kariery, Klugman zdobył szereg odznaczeń, w tym Medal 10-lecia Polski Ludowej w 1955 roku oraz Krzyż Kawalerski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej w 1994 roku. W 2009 roku uhonorowano go Krzyżem Oficerskim tego samego orderu, co świadczy o jego wkładzie w życie społeczne i dziennikarskie.

Twórczość

Prace własne

Twórczość Aleksandra Klugmana obejmuje szereg znaczących pozycji literackich, które ukazują jego wielką erudycję oraz zaangażowanie w tematykę żydowską. Jego album z fotografiami Henryka Rossa pt. Getto łódzkie – ostatnia droga Żydów łódzkich z 1962 roku jest jednym z najbardziej poruszających dzieł, które dokumentuje smutne losy społeczności. W 1968 roku opublikował dwie ważne prace: Obrachunki z Polską oraz O wielkim kłamstwie słów prawdy kilka, które stanowią cenną publicystykę. Następne lata zaowocowały dziełami takimi jak Haperek haacharon, pol. Ostatni rozdział (1970), pisanym w języku hebrajskim, oraz powieścią Powroty z 1972 roku.

Wśród jego osiągnięć szczególne miejsce zajmuje Derech Saara, pol. Droga przez burzę (1973), również w języku hebrajskim, i Psiakrew, znowu Żydzi (1991), które podejmują ważne wątki społeczne. W 1993 roku Klugman stworzył Nowy słownik polsko-hebrajski i hebrajsko-polski, a w 1994 roku Polonica w Izraelu, które zwracają uwagę na język oraz kulturę.

Kolejne jego współczesne dzieła, takie jak Boska pieczęć. Mądrości Talmudu (1998) oraz Rozmówki hebrajskie i podręczny słownik (1998), a także Słownik polsko-hebrajski (1998) przyczyniły się do propagowania wiedzy o języku hebrajskim. W 1998 roku opublikował swoje wspomnienia pt. Spojrzenie wstecz. W 2001 roku powstała książka Izrael – ziemia świecka, będąca przemyśleniami na temat kultury i społeczeństwa izraelskiego.

W ostatnich latach swojej twórczości Klugman opublikował Żyd, co to znaczy (2002) w formie autorskich haseł oraz …a droga wiodła przez Łódź (2004), które były wspomnieniami spisanymi razem z żoną Teresą Klugman.

Tłumaczenia

Oprócz swoich prac twórczych, Klugman był również aktywny w zakresie tłumaczeń. W 1995 roku przetłumaczył książkę Mój ojciec Bashevis Singer autorstwa Israel Zamira. Dwa lata później ukazał się jego przekład Zraniony lew autorstwa Naftali Lau-Levi (1997). Wśród jego tłumaczeń znajduje się także Burzliwe życie Artura Szyka Shmuela Leiba Shneidermana (2002). W 2003 roku przetłumaczył książkę Po wojnie i co dalej. Żydzi w Polsce, w latach 1945-1949Stefana Grajka, która opowiada o trudnych czasach powojennych dla społeczności żydowskiej w Polsce.

---

Oceń: Aleksander Klugman

---