Leon Hirszenberg, znany również jako Lajbuś, to postać niezwykle interesująca w historii polskiej sztuki. Urodził się 27 czerwca 1869 roku w Łodzi, a odszedł 31 maja 1945 roku w Paryżu. Był on nie tylko remarkable malarzem, ale także reprezentantem kultury żydowskiej, co czyni jego dorobek jeszcze bardziej wyjątkowym.
Warto podkreślić, że Leon był bratem Samuela Hirszenberga oraz Henryka Hirszenberga. Jego rodzinna historia nie kończy się na tym, ponieważ był także szwagrem Henryka Glicensteina, co wskazuje na głębokie powiązania artystyczne i rodzinne w kręgach osób zajmujących się sztuką.
Jako twórca Leon Hirszenberg pozostawił po sobie znaczący ślad, a jego prace conajmniej zasługują na dalsze badania i docenienie w kontekście polskiej i żydowskiej kultury artystycznej.
Życiorys
Leon Hirszenberg urodził się 27 czerwca 1869 roku w Łodzi. Jego rodzicami byli Sura (Sara) Perla Awner, która przyszła na świat w 1845 roku w Tuszynie, oraz Dawid Hirszenberg, urodzony w 1844 roku w Zgierzu. Obydwoje zmarli w Łodzi – Sura 26 kwietnia 1906 roku, a Dawid 4 sierpnia 1907 roku. Swoje pierwsze kroki w malarstwie stawiał w łódzkiej pracowni swojego starszego brata, Samuela, gdzie zdobywał wiedzę i doświadczenie. Około 1890 roku Hirszenberg podjął decyzję o wyjeździe do Monachium, aby kontynuować edukację w jednej z prywatnych szkół artystycznych.
Po kilku latach życia za granicą artysta powrócił do Łodzi, gdzie całkowicie poświęcił się swojej pasji malarskiej. Jego prace miały swoje miejsce na wystawach w rodzinnym mieście oraz w warszawskiej Zachęcie i Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie w 1893 roku. W połowie lat 90. XIX wieku ponownie osiedlił się w Łodzi, gdzie wystawiał swoje dzieła w Zachęcie (1897) oraz w łódzkim Salonie Zygmunta Bartkiewicza (1898). W tym okresie artysta sygnował swoje prace pseudonimem „Noel”, aby odróżnić je od twórczości swojego brata.
W latach 1899–1900 Hirszenberg spędził czas we Włoszech jako stypendysta berlińskiego Towarzystwa Sztuk Pięknych, razem z Henrykiem Glicensteinem. Jego prace były prezentowane na wystawach, w tym w Pałacu Serlupi (1899) oraz w wspomnianym już Salonie Zygmunta Bartkiewicza oraz na Wystawie Sztuk Pięknych Józefa Pawłowskiego. W 1902 roku jego dzieła, takie jak Idylla, Łączka, czy Ulica w Lutomiersku, były wystawiane w łódzkim Salonie Jana Grodka.
Na koniec 1902 roku Hirszenberg podjął decyzję o stałym zamieszkaniu we Francji. Paryż stał się jego nowym domem, z którego często podróżował do urokliwego Concarneau. W tym okresie, najprawdopodobniej dzięki znajomości z Olgą Boznańską, nawiązał kontakt z Władysławem Ślewińskim, co miało znaczący wpływ na jego rozwój artystyczny. Hirszenberg był aktywnym członkiem Koła Polskiego Artystyczno-Literackiego i jego prace były eksponowane na Salonie d’Automne oraz w Salonie Société Nationale des Beaux-Arts (1904). Mimo emigracji, nie zapomniał o Łodzi, gdzie wystawiał w Zachęcie (1903–1906) oraz w krakowskim Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych (1905, 1906).
Na przełomie 1905 i 1906 roku artysta ponownie udał się do Włoch, gdzie odwiedzał m.in. Rzym. W 1905 roku Leon Hirszenberg osiadł na stałe w Perros-Guirec, malowniczej miejscowości w Bretanii. W tym czasie jego prace były obecne w Paryżu, w tym na Salonie Niezależnych (1911, 1912), jednak nigdy nie zdobył większego rozgłosu jako artysta. Do naszych czasów przetrwało niewiele jego dzieł, a kilka z nich można znaleźć w zbiorach Muzeum Sztuki w Łodzi. 10 grudnia 1907 roku ożenił się z Marią Bulpą w Paryżu. Zmarł w stolicy Francji 31 maja 1945 roku.
Przypisy
- a b c d e f g h i j k AdamA. Klimczak AdamA., IzabellaI. Powalska IzabellaI., TeresaT. Śmiechowska TeresaT., Bracia Hirszenbergowie – W poszukiwaniu Ziemi Obiecanej, wyd. I, Łódź, Warszawa: Muzeum Miasta Łodzi, Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma, 14.03.2017 r., s. 132–137, ISBN 978-83-65026-23-1.
- Leon Hirszenberg – DESA Unicum [online], 14.03.2017 r. [dostęp 14.03.2017 r.]
- Leon (Léon, Leo) Hirszenberg ● Biografia, dzieła, wystawy ● Artinfo.pl [online], 14.03.2017 r. [dostęp 14.03.2017 r.]
- Hirszenberg Leon – malarz, Polska, baza artystów Agra-Art [online], 14.03.2017 r. [dostęp 14.03.2017 r.]
- Jewish Historical Institute [online], 14.03.2017 r. [dostęp 14.03.2017 r.]
- Zbiory on-line Muzeum Sztuki w Łodzi [online], zbiory.muzeumsztuki.pl [dostęp 14.03.2017 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Aleksander Klugman | Andrzej Wiktor Mikołajewski | Irena Wiley | Tadeusz Kozłowski (dyrygent) | Kasia Popowska | Janusz Paluszkiewicz | Jacek Łuczak (aktor) | Bronisław Świderski | Grzegorz Michalski (muzykolog) | Halina Elczewska | Aleksandra Ziółkowska | Piotr Marczewski | Piotr Mokrosiński | Agnieszka Kowalska (aktorka) | Józef Pilarski | Wiktor Skrzynecki | Carl Rosini | Barbara Kurowska | Włodzimierz Cygan | Wojciech Żółtowski (reżyser)Oceń: Leon Hirszenberg