Kamienica Judy Salomonowicza, zlokalizowana przy ul. Zielonej 25 w Łodzi, to wyjątkowy przykład architektury modernistycznej. Budynek ten znajduje się na rogu ul. Gdańskiej oraz ul. Zielonej, co sprawia, że jest on niezwykle interesującym punktem na mapie Łodzi.
Jego nowoczesny styl, charakterystyczny dla okresu międzywojennego, przyciąga uwagę zarówno mieszkańców, jak i turystów. Kamienica została zaprojektowana z dbałością o detale i harmonijne proporcje, co dodatkowo podkreśla jej walory estetyczne.
Historia
Kamienica, o której mowa, została wzniesiona na terenie, który wcześniej był częścią kompleksu przemysłowego Rudolfa Kellera, a później Emila Eiserta. Budowa zaczęła się w maju 1936 roku.
Pierwotnie projekt zakładał wzniesienie budynku składającego się z trzech i czterech pięter, z dwoma prominentnymi ryzalitami w elewacji frontowej oraz dwoma w części tylnej. W czerwcu 1936 roku zaktualizowano plany, decydując się na budynek pięciopiętrowy z jednym ryzalitem w elewacji tylnej.
Rok 1938 przyniósł kolejne zmiany, kiedy to po raz kolejny zmodyfikowany został wygląd centralnej części elewacji frontowej. Ostateczna koncepcja budynku została podpisana przez architekta Henryka Lewinsona.
Warto dodać, że budynek ten figuruje w gminnej ewidencji zabytków miasta Łodzi pod numerem 2219.
Architektura
Kamienica przy ul. Zielonej 25 jest wyjątkowym przykładem architektury z 1937 roku, charakteryzującym się nietypowym układem, który zbliżony jest do litery L. Znalazły się w niej dwa frontowe ryzality, skierowane w stronę ul. Zielonej i pojedynczy ryzalit od dziedzińca. Wjazd na posesję zaplanowano od ul. Gdańskiej, wzdłuż odsłoniętej północnej ściany szczytowej, a wejście frontowe prowadzi z cour d’honneur przy ul. Zielonej.
Budynek składa się z czterech pięter i piwnicy, w którym znajduje się 38 mieszkań, w tym dwu-, trzy- oraz czteropokojowych. Na parterze ulokowano trzy lokale użytkowe, które wyróżniają się obszernymi witrynami umieszczonymi w ryzalitach. Większe mieszkania miały osobne wejścia dla służby. Ciekawym rozwiązaniem architektonicznym jest jedna z dwóch klatek schodowych, zaaranżowana w formie oświetlonego atrium, które charakteryzuje się schodami oraz galerią usytuowaną wzdłuż ścian budynku.
Dachy kamienicy mają niewielki kąt nachylenia, co stanowi charakterystyczny element jej architektury. Elewacja frontowa, od strony ul. Zielonej, jest dwunastoosiowa i ma symetryczną kompozycję. Fasadę podzielono na trzy sekcje, z ryzalitami czteroosiowymi po bokach oraz centralną częścią również czteroosiową. Osie centralnej części są wyraźnie odznaczone przez pseudowykusze, które sięgają czterech kondygnacji. Wykusze te mają formę wycinków koła i są wyposażone w okna typu porte-fenêtre, a ich rozdzielenie odbywa się za pomocą szerokich, żłobkowanych pilastrów. W skrajnych osiach ryzalitów umieszczono półokrągłe wykusze, liczące cztery kondygnacje, a pozostałe osie zaznaczone są czteroskrzydłowymi oknami.
Natomiast elewacja frontowa wschodnia, skierowana w stronę ul. Gdańskiej, zawiera siedem osi. Powyżej parteru wyróżniają się trzy półokrągłe wykusze, zlokalizowane skrajnie oraz centralnie w obrębie fasady, również czterokondygnacyjne. W przeszłości elewacje budynku obłożono płytami z sztucznego kamienia, które imitowały czerwony piaskowiec. Parter do wysokości gzymsu kordonowego był zdobiony żłobieniami w tynku, jednak te detale zostały zniszczone w trakcie termomodernizacji.
Przypisy
- ZARZĄDZENIE Nr 772/2023 PREZYDENTA MIASTA ŁODZI z dnia 06.04.2023 r. [online], bip.uml.lodz.pl, [dostęp 30.09.2024 r.]
- SandraS. Kmieciak, Tajemnice łódzkiego modernizmu. Najpiękniejsze budynki w Łodzi sprzed stu lat [online], lodz.wyborcza.pl, 2022 [dostęp 30.09.2024 r.]
- a b c d e JoannaJ. Olenderek, Łódzki modernizm i inne nurty przedwojennego budownictwa, t. 2, Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2012, s. 108, ISBN 978-83-7729-088-0.
- a b c BłażejB. Ciarkowski, KrzysztofK. Stefański, Modernizm w architekturze Łodzi XX wieku, Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2018, s. 107, ISBN 978-83-7729-440-6.
Pozostałe obiekty w kategorii "Kamienice i domy":
Kamienica Juliusza Szulca w Łodzi | Kamienica Karola Wutke | Kamienica przy ul. Narutowicza 51 w Łodzi | Kamienica Sendera Dyszkina w Łodzi | Kamienica Stowarzyszenia „Betania” | Kamienica wielkomiejska Jakuba Lando w Łodzi | Dawny dom redutowo-weselny w Łodzi | Dom firmy „Krusche-Ender” w Łodzi | Dom Hilarego Majewskiego w Łodzi | Dom Towarzystwa Akcyjnego Ludwika Geyera w Łodzi | Kamienica Judy Salomonowicza przy ul. Gdańskiej 74 w Łodzi | Kamienica czynszowa Mojżesza Szmula Bronowskiego | Kamienica Bechtoldów w Łodzi | Kamienica Abrama Lubińskiego w Łodzi | Dom Marii Seeliger | Budynek centrali telefonicznej PAST w Łodzi | Zespół budynków mieszkalno-usługowych „Bolek” i „Lolek” w Łodzi | Kamienica przy ul. Narutowicza 94 w Łodzi | Kamienica przy ul. Gdańskiej 116 w Łodzi | Kamienica Oszera Kohna w ŁodziOceń: Kamienica Judy Salomonowicza przy ul. Zielonej 25 w Łodzi