Kamienica Karola Wutke to interesujący obiekt architektoniczny, zlokalizowany przy ul. S. Jaracza 42 w Łodzi. Budowla ta została wzniesiona w 1898 roku, aby służyć znanemu przedsiębiorcy oraz fabrykanta meblowego, jakim był Karol Wutke.
Projekt kamienicy powstał z rąk utalentowanego architekta Franciszka Chełmińskiego, którego wizja architektoniczna przyczyniła się do stworzenia tego wyjątkowego obiektu.
Historia
W 1878 roku, Karol Wutke, przedsiębiorca pochodzący z Festenbergu, nabył działkę, na której obecnie znajduje się kamienica. Wutke przybył do Łodzi w 1865 roku i na początku zbudował na posiadłości stolarnię. Z biegiem czasu rozbudował ją, tworząc fabrykę mebli, która była wyposażona w maszynę parową oraz ślusarnię. Lokalizacja fabryki mieściła się w lewej oficynie, a w głębi nieruchomości znajdował się skład desek, magazyn mebli oraz gazownia.
W 1898 roku wzniesiono kamienicę, która obok drugiej, mieszkalnej oficyny, która również powstała w tym czasie. Do końca XIX wieku fabryka zatrudniała około 100 pracowników, a roczna produkcja osiągała wartość 40 tysięcy rubli. W 1913 roku liczba zatrudnionych zmniejszyła się do 62 osób, a 6 kwietnia tego samego roku zmarł Karol Wutke. Po jego śmierci kierownictwo firmy przejął jego syn, Otto. Jednak po I wojnie światowej przedsiębiorstwo zaczęło zmniejszać swoją aktywność, a głównym źródłem dochodu Wutków stał się czynsz z wynajmu lokali mieszkalnych. Od 1933 roku w budynku funkcjonowała Państwowa Szkoła Handlowa Żeńska. Otto Wutke zmarł w 1933 roku, a jego córka, Elza Seidel, przejęła zarówno przedsiębiorstwo, jak i kamienicę. Pod jej kierownictwem firma prezentowała swoje meble na wystawach rzemieślniczo-przemysłowych, w tym na wystawie organizowanej w parku im. Stanisława Staszica w 1936 roku. Po 1945 roku przedsiębiorstwo Karola Wutke ustąpiło miejsca Centralnej Handlowej Przemysłu Drzewnego.
Architektura
Kiedy spojrzymy na fasadę kamienicy, zauważamy, że jest ona trzynastoosiowa, z wyróżniającymi się bocznymi ryzalitami oraz centralnym wykuszem. Ponadto, budynek charakteryzuje się wysokim mansardowym dachem oraz dekoracyjnymi szczytami z ryzalitami wieńczącymi. Całość została zbudowana z czerwonej cegły klinkierowej i utrzymana w stylu północnorenesansowym, z elementami niemieckimi oraz niderlandzkimi. Na bocznych ryzalitach umieszczono dekoracyjne tonda przedstawiające dwóch znanych niemieckich malarzy renesansowych: Hansa Holbeina i Albrechta Dürera.
Kamienica zawiera wiele cennych elementów wyposażenia i wystroju, które zostały wpisane do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej. B/131 dn. 23.01.1981 r.). Do tych elementów należą szczególnie te umiejscowione na I i II piętrze, które należy do właścicieli:
- I piętro, lewa część budynku, pomieszczenie od strony podwórza:
- (1903) eklektyczne 3 pary drzwi oraz 2 portale drzwiowe, wykonane z drewna i zdobione rzeźbiarską dekoracją, datowane na 1903 rok,
- (XIX/XX w.) drewniany strop z profilowanymi i żłobkowanymi belkami,
- I piętro, prawa część budynku, pomieszczenie narożne od podwórza:
- (XIX/XX w.) strop drewniany z dekoracjami snycerskimi,
- (początek XX w.) zdobione, eklektyczne drzwi, w tym drzwi razem z portalem drzwiowym,
- II piętro, prawa część budynku:
- (XIX/XX w.) sztukatorskie dekoracje sufitów,
- (XIX/XX w.) eklektyczny piec kaflowy o wysokości 3,0 m.
Przypisy
- a b c d Kamienica Karola Wutke | Monitoring Łódzkich Zabytków [online], monitoring.tonz.org.pl [dostęp 24.05.2021 r.]
- a b Redakcja, Łódź: wspólnota remontuje zabytkową kamienicę [online], Dziennik Łódzki, 17.02.2011 r. [dostęp 24.05.2021 r.]
- a b c d Jacek Kusiński Ryszard Bonisławski Maciej Janik, Księga Fabryk Łodzi, Łódź 2009, s.70.
- Michał Domińczak, Artur Zaguła. Typologia łódzkiej kamienicy, Łódź, s. 124 ISBN 978-83-945099-0-3.
Pozostałe obiekty w kategorii "Kamienice i domy":
Kamienica przy ul. Narutowicza 51 w Łodzi | Kamienica Sendera Dyszkina w Łodzi | Kamienica Stowarzyszenia „Betania” | Kamienica wielkomiejska Jakuba Lando w Łodzi | Dawny dom redutowo-weselny w Łodzi | Dom firmy „Krusche-Ender” w Łodzi | Dom Hilarego Majewskiego w Łodzi | Dom Towarzystwa Akcyjnego Ludwika Geyera w Łodzi | Kamienica Dawida Prussaka w Łodzi | Kamienica Chaima Bławata w Łodzi | Kamienica Juliusza Szulca w Łodzi | Kamienica Judy Salomonowicza przy ul. Zielonej 25 w Łodzi | Kamienica Judy Salomonowicza przy ul. Gdańskiej 74 w Łodzi | Kamienica czynszowa Mojżesza Szmula Bronowskiego | Kamienica Bechtoldów w Łodzi | Kamienica Abrama Lubińskiego w Łodzi | Dom Marii Seeliger | Budynek centrali telefonicznej PAST w Łodzi | Zespół budynków mieszkalno-usługowych „Bolek” i „Lolek” w Łodzi | Kamienica przy ul. Narutowicza 94 w ŁodziOceń: Kamienica Karola Wutke