Sikawa

---

Historia wsi

Pierwsza informacja na temat Woli Miecznikowej pojawiła się w dokumentach z końca XV wieku. Można przypuszczać, że ta malownicza wieś, znajdująca się na leśnej polanie, powstała w tym samym stuleciu. W latach 70. XVI wieku Sikawa stała się własnością Jakuba Stokowskiego. Wówczas areał użytków rolnych wynosił 3 łany, co odpowiadało około 50 hektarom, przy czym 2,5 łana stanowiły odłogowane tereny.

W trakcie dramatycznych wydarzeń wojen szwedzkich, a być może nieco później podczas rokoszu Lubomirskiego, obszar ten ucierpiał dotkliwie. Z zapisów z 1667 roku, odnoszących się prawdopodobnie do wcześniejszych lat, wynika, że podczas przechodzenia wojsk przez wieś spalono trzy chałupy chłopskie. Inwentarze z 1666 roku wskazują na to, że zarówno karczma, jak i wiele domów wiejskich były w ruinie. W tym czasie na terenie wsi miały pozostać tylko dwie zagrody chłopskie.

W XVIII wieku Sikawa, która była związana z dobrami Stoki, pozostawała nadal w rękach rodziny Stokowskich. Jednak wieś nie rozwinęła się szczególnie. Liczba gospodarstw wynosiła zaledwie trzy. W 1822 roku w ośmiu domach mieszkało tutaj 69 osób.

W wyjątkowym czasie II wojny światowej, na obecnej ulicy Beskidzkiej, istniał oboz pracy karnej, który został utworzony przez gestapo w Łodzi (Arbeitserziehungslager). Obóz ten funkcjonował od 12 marca 1943 roku do 18 stycznia 1945 roku. Po zakończeniu wojny oboz jeniecki dla oficerów Wehrmachtu oraz oboz filtracyjny dla cywilnych Niemców pochodzenia polskiego (tzw. volksdeutschów) zmienił się w Zakład Karny nr 1 w Łodzi.

Etymologia nazwy

Wieś Sikawa była kiedyś znana także jako Wola Miecznikowa (lub Mieczkowa). Wydaje się, że pierwsza z tych nazw wynika z licznych źródeł wodnych, które w przeszłości znajdowały się na tym terenie (dziś pozostały tylko niektóre z nich, jak np. źródła rzeki Łódki). Natomiast druga nazwa mogła powstać, ponieważ wieś została założona jako wolnizna (czyli wola) przez jednego z dziedziców rodu Stokowskich, posiadającego tytuł miecznika, co doprowadziło do nazewnictwa Wola Miecznikowa (czasem mylnie nazywanej Wolą Mieczkową lub Mieczykową). Obie nazwy – Sikawa i Wola Miecznikowa – używane były zamiennie aż do końca XVIII wieku. W inwentarzu dóbr Stoki z 1777 roku widniała wzmianka: na tejże drodze idącej przez wieś jest Wola Mieczykowa, inaczej Sikawa zwana. Z czasem jednak przetrwała już tylko aktualna nazwa.

Lokalizacja i morfogeneza wsi

Ze względu na ograniczone źródła historyczne, zlokalizowanie historycznej wsi jest dość trudne. Ogólnie wskazuje się, że Sikawa znajdowała się na północ lub północny wschód od Stoków, prawdopodobnie wokół dzisiejszej ulicy Brzezińskiej lub southwards do niej. Na podstawie mało dokładnych map z końca XVIII i początku XIX wieku można jedynie wysunąć przypuszczenie, że zabudowa wsi była zlokalizowana na północny wschód od zabudowań Stoków. Sikawa była typową zwartą wsią, z wieloniwowym układem pól.

Włączenie w granice miasta Łodzi

Po II wojnie światowej Sikawa została przyłączona do granic administracyjnych miasta Łodzi. Choć formalnie stanowiła część miasta, wciąż zachowywała wiele cech wiejskich przez długi czas. Główną formą zabudowy pozostawały domki jednorodzinne. W miejscowości znalazły również siedzibę niewielkie przedsiębiorstwa, głównie z sektora odzieżowego, i zakłady przemysłowe, których liczba znacznie zmalała w porównaniu do czasów PRL, kiedy działały tu liczne fabryki, takie jak m.in. Zakłady Przemysłu Pończoszniczego „Feniks”. Na przełomie XX i XXI wieku na terenie Sikawy powstało jedno z największych łódzkich centrów handlowych, M1.

Historia administracyjna

Historia administracyjna Sikawy ukazuje zmiany, jakie zaszły w tym regionie od czasów, gdy miejscowość była samodzielną wsią, poprzez okres jej przynależności do różnych administracji. Dawniej Sikawa funkcjonowała jako wieś oraz folwark. W 1867 roku wieś ta weszła w skład gminy Nowosolna, co zdefiniowało jej rolę w regionalnej strukturze administracyjnej.

W okresie międzywojennym miejscowość stała się częścią powiatu łódzkiego, wchodzącego w skład województwa łódzkiego. Na początku lat dwudziestych, dokładnie w roku 1921, we wsi Sikawa mieszkało 76 osób, podczas gdy w folwarku Sikawa znajdowało się 43 mieszkańców.

Dnia 1 września 1933 roku, na mocy nowego podziału administracyjnego, utworzono gromadę (sołectwo) Sikawa w obrębie gminy Nowosolna. W tym czasie obszar ten obejmował zarówno wieś, jak i folwark Sikawa. Niestety, podczas II wojny światowej, nasza miejscowość została włączona do terytoriów III Rzeszy, co miało znaczący wpływ na jej losy.

Po zakończeniu wojny Sikawa na krótko powróciła do powiatu łódzkiego w województwie łódzkim, jednak 13 lutego 1946 roku zarówno wieś, jak i folwark zostały włączone do Łodzi. Ten krok zaznaczył nowe etapy w rozwoju oraz administracji tego regionu.

---

Oceń: Sikawa

---