Spółdzielczy Dom Handlowy „Central” w Łodzi


Spółdzielczy Dom Handlowy „Central” (SDH „Central”) to istotny element architektury Łodzi, wyróżniający się brutalistycznym stylem. Znajduje się on przy ulicy Piotrkowskiej 165/169, gdzie w latach 1959–1972 powstał z inicjatywy Powszechnej Spółdzielni Spożywców „Społem”.

Projekt budynku opracowali utalentowani architekci: Maciej Gintowt, Ewa Krasińska oraz Maciej Krasiński, którzy przyczynili się do stworzenia tego nowatorskiego obiektu, łączącego funkcje handlowe i biurowe w jednym.

SDH „Central” to nie tylko miejsce zakupów, ale również przykład niezwykłego podejścia do designu budynków w okresie PRL.

Historia

W przeszłości w miejscu, gdzie obecnie znajduje się dom towarowy, stały historyczne kamienice, a w podwórzu funkcjonowała przędzalnia I. Neufelda. Spółdzielczy Dom Handlowy „Central” to trzypiętrowy obiekt handlowy, który w połączeniu z liczącym 45 metrów wysokości 13-piętrowym biurowcem, został otwarty 29 sierpnia 1972 roku jako jeden z oddziałów Powszechnej Spółdzielni Spożywców „Społem”.

Na czołowej pozycji organizacyjnej tego nowego oddziału stanął Lech Sosnowski, pełniący funkcję dyrektora od 1972 do 1988 roku. Pod jego przewodnictwem, SDH „Central” notował obroty przekraczające nawet trzykrotnie planowane oraz dwukrotnie do trzykrotnie wyższe w porównaniu do innych domów handlowych. Kluczowym elementem tego sukcesu była bliska współpraca z przemysłem – przed rozpoczęciem produkcji, w „Centralu” prezentowano nowo projektowane wzory produktów, a klienci mieli możliwość głosowania na te, które szczególnie ich interesowały.

Te produkty, które nie wzbudziły zainteresowania, nie trafiały do produkcji ani na półki sklepu. Dodatkowo, „Central” prowadził bezdewizową międzynarodową wymianę handlową, sprowadzając towary z różnych krajów. Związek Radziecki dostarczał kolorowe telewizory oraz szampana, NRD dziecięce ubrania i zegarki, z Węgier kosmetyki, a z Holandii płytki ceramiczne. Sklep przygotowywał również wymianę z partnerami z Czechosłowacji, RFN, Austrii oraz Bułgarii.

W latach 70. i 80. XX wieku, SDH „Central” zasłużenie zyskał renomę najlepiej zaopatrzonego domu handlowego w Polsce. Notował największe średnie obroty w przeliczeniu na 1 m² powierzchni sprzedaży oraz najmniejszą liczbę pracowników administracji. Do jego zespołu należało ponad tysiąc pracowników, w tym około 40 osób z działu administracji. Co dziennie, sklep odwiedzało około 100 tysięcy klientów, którzy dokonywali około 40 tysięcy transakcji.

W tamtych czasach, „Central” był jednym z najnowocześniejszych budynków Łodzi. Charakterystyczne ruchome schody przyciągały tłumy, a neon przedstawiający ubierających się mężczyzn i kobiet wyróżniał się w miejskiej przestrzeni. Szeroka oferta, w tym towary sprowadzane z zagranicy, sprawiła, że dom handlowy stał się wizytówką Łodzi. W okresie swojej świetności, autokary pełne odwiedzających z całej Polski przybywały do „Centralu”, który oferował rozmaite deficytowe towary tekstylne, spożywcze oraz przemysłowe.

W 1990 roku, w wyniku decentralizacji oraz podziału PSS Społem, „Central” przekształcił się w samodzielną spółkę, a w 1991 roku zlokalizowano nowy obiekt, Central II, naprzeciw głównej lokalizacji. Obecnie SDH Central to dwa domy handlowe o łącznej powierzchni 24 100 m².

Nagrody

Spółdzielczy Dom Handlowy „Central” w Łodzi zdobył wiele nagród i wyróżnień w swojej historii. Jednym z najważniejszych osiągnięć jest przechodni puchar prezesa CZSS „Społem”, który był zdobywany w latach 1973, 1974 oraz 1975. To prestiżowe wyróżnienie świadczy o wysokiej jakości świadczonych usług oraz uznaniu w branży handlowej.

W ramach działalności „Central” istotne są również lokalizacje obiektów. Poniżej przedstawiono szczegółowe dane dotyczące miejsc, w których zlokalizowane są sklepy:

Central Iul. Piotrkowska 165/169, 90-447 Łódź, 51°45′31″N 19°27′27″E / 51,758611 19,457500Central II al. Piłsudskiego 6, 90-051 Łódź, 51°45′36,3″N 19°27′35,0″E / 51,760083 19,459722

Przypisy

  1. Redakcja, Łódź lat siedemdziesiątych. Wtedy powstał Central i pierwsza trasa W-Z [online], Łódź Nasze Miasto, 06.12.2020 r. [dostęp 12.03.2023 r.]
  2. Z. Ch., Lech Sosnowski czyli kupiec w Senacie, „Dziennik Łódzki” (115), bc.wbp.lodz.pl, 17.05.1989 r. [dostęp 12.03.2023 r.]
  3. Laureaci Nagród m. Łodzi, „Dziennik Łódzki” (15), bc.wbp.lodz.pl, 18.01.1984 r. [dostęp 12.03.2023 r.]
  4. Žycie partii, Prasa, 1976 [dostęp 16.05.2023 r.]
  5. AnnaA. Cymer AnnaA., Architektura w Polsce 1945-1989, wyd. 1, Centrum Architektury, Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki, 2019 r., s. 321.
  6. a b Sławomir Krajewski, Jacek Kusiński: Spacer drugi. Ulica Piotrkowska. Łódź: Wydawnictwo Jacek Kusiński, 2008 r.
  7. Łodzianie 1977, „Odgłosy” (1), bc.wbp.lodz.pl, 01.01.1978 r. [dostęp 12.03.2023 r.]
  8. Kto jest kim w Polsce: informator biograficzny. Lubomir Mackiewicz (red.), Anna Żołna (red.). Warszawa: Wydawnictwo „Interpress”, 1993 r., s. 344.
  9. Redakcja, Urodziny łódzkich gigantów. Zobacz dawny Central i Uniwersal [ARCHIWALNE ZDJĘCIA] [online], Dziennik Łódzki, 29.07.2012 r. [dostęp 12.03.2023 r.]

Oceń: Spółdzielczy Dom Handlowy „Central” w Łodzi

Średnia ocena:4.68 Liczba ocen:8