Szpital Świętej Rodziny w Łodzi, znany wcześniej jako Sanatorium „Unitas” do roku 1934, a także jako Payr-krankenhaus w latach 1940–1945 oraz szpital im. Ludwika Pasteura w okresie od 1961 do 2001, stanowi istotny element lokalnej ochrony zdrowia. Obiekt ten funkcjonuje nieprzerwanie od 1934 roku, a jego adres to ul. S. Wigury 19 w Łodzi.
Warto zauważyć, że budynek szpitala został wpisany do Gminnej Ewidencji Zabytków, co podkreśla jego znaczenie historyczne oraz kulturowe w obrębie miasta Łodzi.
Historia
Historia Szpitala Świętej Rodziny w Łodzi sięga 1912 roku, kiedy to zainaugurowano budowę, a w marcu 1913 roku uruchomiono szkołę pielęgniarek i położnych. Zaledwie dwa lata później, w 1915 roku, powstała tutaj lecznica położniczo-ginekologiczna, która dysponowała 60 łóżkami i nosiła nazwę Sanatorium „Unitas”. W kolejnych latach obiekt przekształcono na klinikę chorób chirurgicznych i wewnętrznych, która również oferowała 80 łóżek, a pacjenci zostali przeniesieni z łódzkiego szpitala św. Aleksandra, obecnie Wyższego Seminarium Duchownego.
Niestety, klinika zlikwidowano z powodów finansowych. Po jej zamknięciu, Teodor Laboure spotkał się z bp. Wincentym Tymienieckim, ordynariuszem Diecezji Łódzkiej. To spotkanie zaowocowało decyzją o zakupie szpitala przez Zgromadzenie Sióstr Świętej Rodziny z Bordeaux. 24 maja 1934 roku do Polski przybyło pierwsze siedem sióstr. Szpital oficjalnie otwarto 28 października 1934 roku, kiedy to bp Kazimierz Tomczak poświęcił budynek. Z pewnością był to krok na drodze do utworzenia pierwszego katolickiego szpitala w Polsce, który początkowo oferował dwa oddziały: chirurgiczny oraz wewnętrzny.
Siostry zakonne, pracujące w szpitalu, pochodziły z hiszpańskich oraz francuskich placówek Zgromadzenia, miały praktykę w klinikach chirurgicznych, a także władały językiem francuskim i niemieckim. Na czoło placówki stanęła pierwsza przełożona, Paula Lazar.
Wydarzenia drugiej wojny światowej przyniosły szpitalowi ogromne zmiany. W 1939 roku został on zajęty przez Niemców, a jego zarząd został przekazany w ręce okupanta. Siostrom zakonnych umożliwiono pracę w lecznicy głównie z powodu ich znajomości języka niemieckiego oraz częściowo niemieckiego pochodzenia. W latach 1930–1943 dyrektorat szpitala obejmował Hans Schulz, a w 1940 roku placówkę przemianowano na Payr-Krankenhaus na cześć chirurga Erwina Payra.
Kapłańskie posługi w szpitalu pełnił Antoni Łatka z parafii Podwyższenia Krzyża Świętego, co umożliwiało siostrom uczestnictwo w mszach. Mimo trudnej sytuacji, siostry zakonny angażowały się w pomoc uciekinierom, w tym Polakom, Żydom oraz obcokrajowcom, dostarczając im żywność, wsparcie medyczne oraz niezbędne dokumenty. Pomimo zawirowań wojennych, szpital nie uległ zniszczeniu podczas opuszczania Łodzi przez Niemców, gdyż dyrektor Stamm nie posłuchał rozkazu zniszczenia sprzętu medycznego, doceniając ważność funkcjonowania placówki dla społeczności lokalnej.
W 1949 roku Szpital Świętej Rodziny stał się kliniczną bazą dydaktyczną Uniwersytetu Łódzkiego, rozpoczynając działalność I Kliniki Chirurgicznej. W 1961 roku klinika ta opuściła szpital, a obiekt został wydzierżawiony Wydziałowi Zdrowia i Opieki Społecznej PRN, przyjmując nazwę „Szpital Ludwika Pasteura”, pod którą funkcjonował aż do 2001 roku. W tym właśnie roku placówka powróciła do tradycyjnej nazwy, za zgodą Sióstr, a nowi właściciele kontynuowali jej działalność.
Od 2006 roku szpital dysponuje Centrum Medycznym, które oferuje szeroki zakres usług zdrowotnych, takich jak podstawowa opieka zdrowotna, konsultacje lekarzy specjalistów, medycyna pracy, diagnostyka oraz rehabilitacja medyczna. W obrębie szpitala funkcjonują także specjalistyczne pracownie, w tym rentgenowska, ultrasonograficzna oraz specjalizująca się w badaniach układu krążenia i endoskopii przewodu pokarmowego.
Dyrektorzy
- 1934–1940: Ignacy Watten,
- 1940–1943: Hans Schulz,
- 1943–1945: Stamm,
- od 1945: Marian Stefanowski.
Przypisy
- Historia szpitala im. L. Pasteura w Łodzi [online], niedziela.pl [dostęp 25.05.2023 r.]
- Gminna Ewidencja Zabytków [online], Urząd Miasta Łodzi [dostęp 25.05.2023 r.]
- Łódź – Centrum medyczne szpital św. Rodziny – stare zdjęcia, mapa [online], fotopolska.eu [dostęp 25.05.2023 r.]
- O nas – Centrum Medyczne Szpital Świętej Rodziny [online], Szpital Świętej Rodziny [dostęp 25.05.2023 r.]
- Centrum Medyczne Szpital św Rodziny – Medycyna Polska [online], medycynapolska.pl [dostęp 25.05.2023 r.]
- G.K., Payer-Krankenhaus übernimmt die Stadt, „Litzmannstadter Zeitung” (115/116), 26.04.1943 r.
- Litzmannstädter Zeitung mit dem amtlichen Bekanntmachungen für Stadt und Kreis Litzmannstadt. 28.05.1944 r.
- PiotrP. Szarejko, Słownik lekarzy polskich XIX wieku, Tow. Lekarskie Warszawskie, 1991 r. [dostęp 24.05.2023 r.]
- Zarząd MiastaZ.M. Łodzi, Księga Adresowa Miasta Łodzi i województwa łódzkiego, Łódź 1939 r.
Pozostałe obiekty w kategorii "Budynki handlowo-usługowe":
Szpital im. Heleny Wolf w Łodzi | Port Łódź | Dom Handlowy Zofii Hirszbergowej | Galeria Łódzka | Jatki Jojne Pilcera | Orange Plaza | Manufaktura (Łódź) | Sukcesja (centrum handlowe) | Unicity | Pawilon „Kapelusz Pana Anatola” | Spółdzielczy Dom Handlowy „Central” w Łodzi | Przychodnia Miejska przy ul. Leczniczej w Łodzi | Lecznica „Pod koniem” w Łodzi | Dom handlowy w Łodzi (ul. Piotrkowska 114/116) | Czerwony Rynek w Łodzi | Poczta Główna w Łodzi | Off Piotrkowska | Hala Targowa Górniak | Galeria Manhattan | Dom handlowy „Domus”Oceń: Szpital Świętej Rodziny w Łodzi