Willa „Trianon” to neorenesansowa perełka architektury, która powstała w 1887 roku i znajduje się przy ulicy Moniuszki 5 w Łodzi. Zaprojektowana przez utalentowanego architekta Juliusza Junga, została zrealizowana dla Ludwika Meyera.
Warto podkreślić, że w przestrzeni tej willi mieści się nowoczesna biblioteka, znana jako Mediateka MeMo, która przyciąga wielu miłośników literatury oraz technologii.
Dodatkowo, willa „Trianon” została wpisana do rejestru zabytków, otrzymując numer rejestru A/84 z dnia 20 stycznia 1971 roku, co podkreśla jej znaczenie w kontekście dziedzictwa kulturowego regionu.
Historia
Willa „Trianon” to jedna z sześciu rezydencji, które powstały w latach 80. XIX wieku, z inicjatywy Ludwika Meyera, przy ulicy Moniuszki, dawniej znanej jako Pasaż Meyera. Deweloper miał nadzieję, że nastąpi przeniesienie stolicy guberni z Piotrkowa Trybunalskiego do Łodzi, co miało przyciągnąć do jego willi urzędników oraz dostojników.
Niestety, przekonania te okazały się nietrafne, ponieważ plan przeniesienia stolicy nie doszedł do skutku. Ludwik Meyer pozostał z nieopłaconymi kredytami i był zmuszony do poszukiwania najemców. W jednym z mieszkań osiedlił się Bronisław Wilkoszewski, który prowadził swoje atelier w oszklonej werandzie między skrzydłami willi. Co więcej, część pokojów była wynajmowana przez łódzki magistrat, między innymi dla prezydenta Władysława Pieńkowskiego, a także Henryka Elzenberga, założyciela „Dziennika Łódzkiego”. Wkrótce, w latach 1903-1904, Ludwik Meyer podjął decyzję o sprzedaży willi. Nowymi właścicielami „Trianon” zostali Szymon i Guta Zakheimowie, którzy zaaranżowali tu pracownię fotograficzną.
W latach 30. XX wieku budynek stał się siedzibą syndykatu łódzkich dziennikarzy. W 1938 roku, willa przeszła w ręce spadkobierców Zakheimów, Rewki Kaufman oraz Arnolda Rosentala. Z kolei w latach 50. XX wieku w obiekcie powstała Przychodnia Matki i Dziecka. W późniejszych latach w willi znajdowały się zarówno lokale mieszkalne, jak i użytkowe, które ostatecznie zostały zamknięte z powodu niesfinalizowanego remontu. Właściciele nieruchomości zmieniali się, a uregulowanie kwestii własności nastąpiło dopiero w latach 2011-2012.
Mediateka MeMo
W 2014 roku miasto postanowiło zrewitalizować ulicę Moniuszki oraz przeprowadzić generalny remont i adaptację willi „Trianon” na potrzeby Mediateki – nowoczesnej biblioteki w Polsce. Początkowe plany przewidywały zakończenie prac na rok 2017, jednak ze względu na różne okoliczności przesunięto je na 2018. Ponadto, do końca 2018 roku planowano także utworzenie połączenia ul. Moniuszki z ulicą Tuwima poprzez przebicie kwartału między willą „Trianon” a sąsiednią willą pod numerem 7/9. Mediateka MeMo oficjalnie otworzyła swoje drzwi 22 listopada 2022 roku, z okazji której zaproszono Katarzynę Nosowską, by wzięła udział w spotkaniu autorskim.
Obiekt oferuje różnorodne nowoczesne usługi, w tym studio nagrań dźwięku i montażu, gamingową salę wyposażoną w symulatory wyścigów i lotów, a także przestrzeń z klockami LEGO. Poza tym, użytkownicy mogą wypożyczać książki, w tym imponującą kolekcję ponad 4,000 komiksów i mang, a także płyty winylowe, przy czym w jednym z pomieszczeń stoi legendarny gramofon OSCAR. Mediateka MeMo organizuje różne warsztaty, spotkania z twórcami literackimi, filmowymi czy internetowymi, a także koncerty oraz pokazy filmowe z możliwością dyskusji.
Każda osoba posiadająca kartę Biblioteki Miejskiej w Łodzi (tzw. fiszkę) może korzystać z Mediateki MeMo bez żadnych opłat. Całkowity koszt inwestycji oszacowano na około 36 milionów złotych. Wśród sal bibliotecznych znajdziemy również pomieszczenie nazwane „Trianon”.
Architektura
Willa zaprojektowana została w stylu neorenesansowym, co podkreśla jej unikalny charakter. Budynek ma formę zbliżoną do podkowy, co nadaje mu niepowtarzalny wygląd. Pierwotnie, budowla prezentowała się okazale dzięki dwóm ryzalitom, które przyciągały uwagę, a także balkonami i portykiem z tarasem. Elementy takie jak pilastry umieszczone pomiędzy oknami oraz kolumny, wzbogacone głowicami z liśćmi akantu, dodają willi elegancji i klasy.
Wśród szczegółów architektonicznych warto zwrócić uwagę na boniowania, które zdobią elewację pierwszej kondygnacji. Te detale stanowią ważny element estetyczny budynku, który podkreśla jego historyczną wartość. W planach dotyczących przyszłych prac renowacyjnych, które są częścią przedsięwzięcia związanego z utworzeniem Mediateki, przewiduje się przywrócenie zniszczonych elementów architektonicznych. Celem tych działań jest przywrócenie budowli do jej pierwotnego stanu.
Renowacja będzie prowadzona zgodnie z wytycznymi konserwatora zabytków i obejmie zarówno willę, jak i oficynę oraz ogród. Ważne jest jednak, że nie planuje się odtwarzania wystroju wnętrz, co wpłynie na sposób, w jaki obiekt będzie funkcjonował w przyszłości. Prace mają na celu podkreślenie i zachowanie historycznych aspektów tego pięknego budynku.
Przypisy
- a b O nas [online], memo.lodz.pl [dostęp 05.08.2023 r.]
- a b c AgnieszkaA. Pacho AgnieszkaA., MeMo – najnowocześniejsza biblioteka w Polsce, „Angora”, pressreader.com, 04.12.2022 r. [dostęp 02.12.2022 r.]
- Spotkanie autorskie z Katarzyną Nosowską » Biblioteka Miejska w Łodzi [online], biblioteka.lodz.pl [dostęp 02.12.2022 r.]
- Pasaż Meyera. W: Krzysztof R. Kowalczyński: Łódź przełomu wieków XIX/XX. Wyd. I. Łódź: „Księży Młyn” Dom Wydawniczy Michał Koliński, 2008, s. 104 [dostęp 25.07.2022 r.]
- Łódzki Canaletto wciąż fascynuje [online], plus.dzienniklodzki.pl, 16.02.2017 r. [dostęp 27.07.2021 r.]
- Zbudują 400-metrową drogę w centrum miasta [WIZUALIZACJE, zdjęcia] [online], Express Ilustrowany, 29.02.2016 r. [dostęp 03.08.2021 r.]
- AgnieszkaA. Magnuszewska AgnieszkaA., Rewitalizacja centrum Łodzi: w kamienicach przy Moniuszki powstanie Multiteka [ZDJĘCIA+WIZUALIZACJE] [online], Dziennik Łódzki, 09.12.2014 r. [dostęp 03.08.2021 r.]
- Łódź: za 30 mln zł rewitalizacja ul. Moniuszki i kolejny tzw. woonerf [online], Onet Łódź, 11.11.2014 r. [dostęp 03.08.2021 r.]
- a b c WiesławW. Pierzchała WiesławW., Zabytkowa willa przy Moniuszki odzyska dawny blask [online], Dziennik Łódzki, 12.01.2014 r. [dostęp 27.07.2021 r.]
- powiat miejski Łódź, [w:] Rejestr i wojewódzka ewidencja zabytków z podziałem na powiaty – Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Łodzi, wuoz-lodz.pl, s. 18 [dostęp 03.08.2021 r.]
- Pasaż Meyera 5 [online], Refotografie [dostęp 27.07.2021 r.]
- Gminna Ewidencja Zabytków [online], Urząd Miasta Łodzi [dostęp 27.07.2021 r.]
- Poczytać i posłuchać – miejsce na mapie kulturalnej Łodzi – Startupy w Łodzi [online], startupy.lodz.pl [dostęp 27.07.2021 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Wille i dwory":
Willa Alfreda Jarischa | Willa Hüffera w Łodzi | Willa Jakuba Kestenberga | Willa Jezajasza Kestenberga | Willa Léona Allarta | Willa Leopolda Kindermanna | Willa Oskara Zieglera | Dom przy Bednarskiej 15 w Łodzi | Dom Reinholda Wyssa | Dom Zabaw Ludwika Geyera w Łodzi | Willa Ludwika Grohmana | Willa Jakuba Wiwe | Willa Henryka Grohmana | Willa „Leśniczówka” Ludwika Heinzla w Łodzi | Willa Zygmunta Richtera | Willa Ryszarda Schimmela | Willa Rassalskich w Łodzi | VIII Dom Studenta Politechniki Łódzkiej | Willa Ottona Haesslera | Dworek Ludwika GeyeraOceń: Willa „Trianon”