Julian Wajnberg, znany również jako Weinberg, to postać o istotnym znaczeniu w historii Łodzi. Urodził się 17 kwietnia 1890 roku w tym mieście i tam również zakończył swoją ziemską wędrówkę w 1960 roku. Był inżynierem elektrykiem, którego kariera zawodowa związana była z Elektrownią Łódzką, gdzie pracował zarówno przed, jak i po drugiej wojnie światowej.
Wajnberg nie tylko pełnił rolę specjalisty w dziedzinie elektryczności, ale również był tragicznie związany z okresem II wojny światowej, kiedy to stał się więźniem getta Litzmannstadt. Jego historia jest symbolem nie tylko osiągnięć technicznych, ale także ludzkiego cierpienia oraz walki o przetrwanie w trudnych czasach.
Biogram
Rodzice Julianna Wajnberga to Izrael Wolf (ok. 1855 – 17 sierpnia 1917) oraz Natalia (Nacha Ruchla) (1861-?), z domu Sieradzka. Po zdaniu matury kontynuował swoją edukację na wydziale matematycznym Sorbony, a następnie studiował na Uniwersytecie w Nancy, gdzie w 1910 roku uzyskał dyplom inżyniera elektryka. Jego pierwsze kroki zawodowe związał z Elektrownią Łódzką, gdzie rozpoczął pracę przy budowie miejskiej sieci kablowej.
Od 1919 roku brał udział w odbudowie zniszczonej przez Niemców elektrowni, a także niektórych fabryk. Zajmował się później planowaniem rozwoju inwestycji związanych z turbogeneratorami Elektrowni Łódzkiej, która znacząco rozrosła się w okresie międzywojennym.
W 1937 roku świętował swoje 25-lecie pracy w elektrowni, co zostało odnotowane w łódzkiej prasie. Miejscem jego zamieszkania była ulica Piotrkowska 212, co również świadczy o jego przywiązaniu do Łodzi. Ponadto był aktywnym członkiem Stowarzyszenia Techników w Łodzi, a także współwłaścicielem firmy Weinberg Bracia, która miała swoją siedzibę przy ul. Rozwadowskiej (obecnie ul. Ludwika Zamenhofa) 11.
Julian Wajnberg był również członkiem Stowarzyszenia Humanitarnego „Montefiore – B’nei B’rith” od 25 lutego 1936 roku. Niestety, jego życie uległo dramatycznej zmianie na początku 1940 roku, kiedy to został przymusowo przesiedlony do getta łódzkiego, które w tamtym czasie stało się obozem pracy oraz eksterminacji dla Żydów z Łodzi i różnych innych miast Polski oraz Europy. Żył tam przy ul. B. Limanowskiego 40.
1 marca 1940 roku objął stanowisko kierownika Wydziału Elektrotechnicznego w administracji getta, której przewodził Chaim Mordechaj Rumkowski, Przełożony Starszeństwa Żydów. Już 11 kwietnia 1941 roku dołączył do Rady Centralnej Komisji Fachowej, a jego zadaniem była kontrola niezawodności dostaw prądu dla mieszkańców getta. Wchodził w skład siedmioosobowej Rady Starszych.
Pomimo dramatycznych wydarzeń, przy likwidacji getta w sierpniu 1944 roku, Julian zdołał uniknąć deportacji do obozu zagłady Auschwitz-Birkenau, skutecznie ukrywając się aż do momentu wyzwolenia Łodzi 19 stycznia 1945 roku. Po wojnie kontynuował pracę jako zastępca dyrektora ds. technicznych w Elektrowni Łódzkiej.
W życiu prywatnym był mężem Reginy (Rywki) z Lubińskich (ur. 22 marca 1894), a ich potomkowie to bliźniacy Julian i Jerzy Władysław (ur. 1 marca 1925) oraz córka Joanna Mary (ur. 8 czerwca 1930).
Po śmierci spoczął na cmentarzu komunalnym na Dołach w Łodzi przy ul. Smutnej.
Pozostali ludzie w kategorii "Inżynieria i technologie":
Zenon Nasterski | Rudolf Sunderland | Karola Bloch | Piotr Kuroczyński | Jan Kopciowski | Robert Sobański | Stefan Brzeziński (inżynier) | Stanisław Maciaszczyk | Janusz Staliński | Marek Zieliński (inżynier) | Ludwik Oli | Stanisław Chomicz-Adamski | Andrzej Dębowski (inżynier) | Mieczysław Łęczycki | Piotr Sembrat | Władysław Łukawski | Janusz Wyżnikiewicz | Sławomir Arabski | Zenon Neumark | Hugo PillOceń: Julian Wajnberg