Władysław Łukawski, znany również pod pseudonimem „Lipiec”, był osobistością o niezwykle bogatej historii. Urodził się 31 maja 1922 roku w Łodzi, a jego życie zakończyło się 9 lutego 2019 roku.
Był polskim architektem, który poświęcił się zarówno projektowaniu, jak i konserwacji zabytków, co w znacznym stopniu wpłynęło na zachowanie kulturowego dziedzictwa Polski. Warto również zaznaczyć, że Łukawski pełnił rolę kaprala podchorążego w Armii Krajowej, co było istotnym elementem jego biografii.
Życiorys
Władysław Łukawski urodził się w Łodzi, w rodzinie Piotra (zm. 1954) oraz Heleny z d. Rumpfeldt (zm. 1963). Miał młodszego brata Janusza (1924–1988), który był żołnierzem Armii Krajowej, znanym pod pseudonimem „Kwiecień” i brał udział w powstaniu warszawskim.
W 1939 roku uczestniczył w walkach obronnych, a później odbył tajne szkolenie w ramach podchorążówki. Od listopada 1941 roku zaangażował się w działania konspiracyjne. Działał w V Obwodzie Mokotów Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej, w grupie artyleryjskiej „Granat” (dawniej kryptonim „548”) pułku „Baszta”. Jego zaangażowanie w powstanie warszawskie miało miejsce na Mokotowie, gdzie 28 sierpnia 1944 roku odniósł rany w klatkę piersiową oraz prawą rękę. Po kapitulacji powstania, wspólnie z Krystyną, swoją przyszłą żoną, udał się do Gołąbek, gdzie mieszkała jej rodzina. 10 października 1944 roku wzięli ślub w kościele w Piastowie.
W 1949 roku Władysław Łukawski ukończył studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, a następnie zdobył wiedzę poprzez Studium Podyplomowe w zakresie konserwacji zabytków na tej samej uczelni. W 1952 roku został członkiem Oddziału Warszawskiego SARP, a jego kariera zawodowa obejmowała pracę jako projektant w Pracowni Konserwacji Zabytków Warszawa oraz architekta dzielnicy Mokotów w Warszawie. Zajmował również stanowisko rzeczoznawcy SARP i ławnika Sądu Wojewódzkiego w Warszawie.
W 1955 roku jego prace projektowe zostały nagrodzone zespołowym wyróżnieniem Podkomitetu Literatury i Sztuki Nagrody Państwowej w Sekcji Architektury i Urbanistyki, uznanym za pionierskie z racji zaangażowania w typizację masowego budownictwa mieszkalnego w mijającym dziesięcioleciu.
W latach 70. XX wieku brał udział w pracach restauracyjnych stajni królewskich oraz folwarku znajdującego się na obszarze Łazienek Królewskich.
Władysław Łukawski był mężem Krystyny z d. Groszkowskiej, koleżanki z dzieciństwa oraz uczestniczki konspiracji, która pełniła funkcję sanitariuszki, znaną pod pseudonimem „Ela Skrzyp”. Zmarł 21 lutego 2019 roku i został pochowany w grobie rodzinnym na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 187-3-26,27).
Ordery i odznaczenia
Władysław Łukawski był odznaczonym bohaterem, który jest doceniany za swoje zasługi. Poniżej znajduje się lista jego najważniejszych odznaczeń, które świadczą o jego odwadze oraz zaangażowaniu w walkę o wolność:
- krzyż walecznych,
- medal wojska,
- krzyż partyzancki,
- warszawski krzyż powstańczy,
- medal za warszawę 1939–1945,
- medal zwycięstwa i wolności 1945,
- krzyż armii krajowej,
- krzyż pamiątkowy akcji „burza”,
- odznaka grunwaldzka,
- odznaka pamiątkowa akcji „burza”.
Przypisy
- a b In memoriam - Pamięci Architektów Polskich - Władysław Łukawski [online], www.archimemory.pl [dostęp 17.07.2024 r.]
- Cmentarz Stare Powązki: PIOTR ŁUKAWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 17.07.2024 r.]
- Powstańcze Biogramy - Janusz Łukawski [online], www.1944.pl [dostęp 17.07.2024 r.]
- Władysław Łukawski, Warszawa, 18.02.2019 r. - nekrolog [online], nekrologi.wyborcza.pl [dostęp 17.07.2024 r.]
- a b c d e f Powstańcze Biogramy – Władysław Łukawski [online], 1944.pl [dostęp 26.03.2022 r.]
- Powstańcze Biogramy – Krystyna Groszkowska [online], 1944.pl [dostęp 26.03.2022 r.]
- Nagrody Państwowe za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki. „Życie Warszawy”. Rok XII, Nr 173 (3656), s. 7, 22.07.1955 r. Warszawa: Instytut Prasy „Czytelnik” [dostęp 17.07.2024 r.]
- DorotaD. Śliwińska DorotaD., JadwigaJ. Rembiewska JadwigaJ., AnnaA. Słomska AnnaA., Projekt budowlano-wykonawczy przebudowy, remontu konserwatorskiego i adaptacji. tom 1 – branża: architektoniczno-konserwatorska, marzec 2017 r.
Pozostali ludzie w kategorii "Inżynieria i technologie":
Piotr Sembrat | Mieczysław Łęczycki | Andrzej Dębowski (inżynier) | Stanisław Chomicz-Adamski | Ludwik Oli | Julian Wajnberg | Zenon Nasterski | Rudolf Sunderland | Karola Bloch | Piotr Kuroczyński | Janusz Wyżnikiewicz | Sławomir Arabski | Zenon Neumark | Hugo Pill | Ludwik Mackiewicz | Jakub Wujek (architekt) | Eugeniusz Kenig | Adolf Goldberg | Janusz Dietrych | Zdzisław LipskiOceń: Władysław Łukawski