Janusz Staliński

---

Życiorys

Janusz Staliński, człowiek o bogatym życiorysie, rozpoczął swoją edukację techniczną w 1937 roku, kiedy to ukończył Wydział Techniczny Szkoły Podchorążych Marynarki Wojennej w Toruniu. Jako prymus rocznika miał zaszczyt otrzymać honorową szablę, wręczoną mu przez Prezydenta RP. Następnie, został przydzielony na okręt ORP Błyskawica, gdzie pełnił obowiązki II oficera mechanika aż do końca sierpnia 1939 roku. Wkrótce po tym, włączył się do walki w III batalionie 182 Pułku Piechoty, złożonym z marynarzy Flotylli Rzecznej, biorąc udział w bitwie pod Kockiem. Po tragicznej kapitulacji, został wzięty do niewoli przez Niemców. Jako jeniec w Oflagu II C Woldenberg, aktywnie uczestniczył w organizacji kursów naukowych dla oficerów, współpracując m.in. z Witoldem Janowskim i Romualdem Zawadzkim.

Po zakończeniu II wojny światowej Janusz powrócił do Gdańska, gdzie rozpoczął pracę w Stoczni Gdańskiej w latach 1945-1948. Równocześnie zajął się studiami na Politechnice Gdańskiej, gdzie uzyskał w 1949 roku tytuł magistra nauk technicznych oraz inżyniera budowy okrętów. Po uzyskaniu dyplomu pracował jako asystent w Katedrze Projektowania Okrętów, a po aresztowaniu profesora Hilarego Sipowicza, przejął kierownictwo Katedry Siłowni Okrętowych, z którą był związany aż do końca swojego życia. W roku 1959 awansował na docenta, a w 1967 roku na profesora nadzwyczajnego, mimo braku doktoratu.

W ramach Katedry zorganizował Zakład Gospodarstwa Pomocniczego, który pełnił funkcje biura konstrukcyjnego i zatrudniał wielu studentów oraz absolwentów, wykonujących prace na zamówienia przemysłu oraz Marynarki Wojennej. Był jednym z twórców specjalności „Maszyny i Siłownie Okrętowe”. Staliński zyskał uznanie publikując liczne prace, w tym książki takie jak „Siłownie Okrętowe” w 1955 roku oraz „Teorię Okrętu” w 1961 roku. Ponadto pełnił rolę redaktora działowego w miesięczniku „Budownictwo Okrętowe”, gdzie również publikował swoje artykuły zmierzające do popularyzacji wiedzy w tej dziedzinie.

W latach 1951-1955, 1958-1960 oraz 1964-1968 pełnił funkcje prodziekana i dziekana na Wydziale Budowy Okrętów. W latach 1968-1969 miał zaszczyt być prorektorem Politechniki, a następnie w 1970-1975 rektorem uczelni. Jego zaangażowanie w sprawy studentów zostało docenione, gdyż z inicjatywy organizacji młodzieżowych odznaczono go Złotym Odznaczeniem im. Janka Krasickiego. W czasach jego rektoratu, znacznie rozszerzono międzynarodową współpracę, nawiązując nowe umowy z uczelniami, takimi jak Leningradzki Instytut Budowy Okrętów oraz Politechniką w Grenoble, co przyczyniło się do rozwoju dostępu do wiedzy i współpracy naukowej.

W latach 1969-1972 zasiadał jako bezpartyjny poseł na Sejm PRL V kadencji. Po zakończeniu swoich obowiązków rektorskich wyjechał do Iraku, gdzie na Uniwersytecie Basra prowadził wykłady z zakresu siłowni okrętowych i budowy okrętów. W 1980 roku przeniósł się do Nigerii, do Uniwersytetu w Port Harcourt, organizując tam wydział budowy okrętów oraz pełniąc przez dwa lata rolę jego dziekana. Po powrocie do Polski kontynuował pracę w Instytucie Okrętowym PG.

Był aktywnym członkiem wielu rad naukowych oraz organizacji i stowarzyszeń związanych z okrętownictwem. W latach 1967-1963 przewodniczył Sekcji Okrętowców Zarządu Głównego Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Mechaników Polskich, a w 1966 roku przewodniczył Komitetowi Organizacyjnemu VI Sesji Naukowej Okrętowców. Janusz Staliński zmarł, pozostawiając po sobie istotny ślad w polskim okrętownictwie i nauce.

Pochowany został na cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku.

Nagrody i odznaczenia

Janusz Staliński, wybitny naukowiec i inżynier, zdobył liczne wyróżnienia i odznaczenia w uznaniu jego osiągnięć. Jego działalność oraz wkład w rozwój nauk technicznych zostały docenione przez różnorodne instytucje i organy.

• tytuł doktora honoris causa przyznany przez Leningradzki Instytut Budowy Okrętów im. Kryłowa, w roku 1970,
• Krzyż Kawalerski Legii Honorowej, przyznany przez Prezydenta Republiki Francuskiej w 1975 roku,
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski,
• Złoty Krzyż Zasługi, który Staliński otrzymał w roku 1954,
• Krzyż Walecznych, przyznany w 1947 roku,
• honorowa odznaka „Zasłużony Ziemi Gdańskiej” oraz odznaczenie „Za zasługi dla Gdańska”,
• dwukrotne wyróżnienie Medalem „Za zasługi dla obronności kraju”.

Życie prywatne

Janusz Staliński miał żonę, Karolinę Bochniewicz (1920–1979), z którą doczekał się czwórki dzieci. Wśród nich znajduje się znana aktorka Dorota Stalińska, której kariera jest nieodłączną częścią rodziny Stalińskich.

---

Oceń: Janusz Staliński

---