Juliusz Wirski

---

Życiorys

Juliusz Wirski urodził się w Łodzi, gdzie do osiągnięcia szesnastego roku życia korzystał z prywatnych lekcji w domu. Po tym okresie rozpoczął naukę w szkole pomologicznej zlokalizowanej w Warszawie. W trakcie I wojny światowej spędził trzy lata w Irkucku, co miało znaczący wpływ na jego dalsze życie i twórczość. W 1916 roku złożył maturę w I Gimnazjum Męskim w Moskwie.

W latach 1919–1920 pełnił rolę ochotnika w Wojsku Polskim, co również wpłynęło na jego postrzeganie świata. Od marca do listopada 1919 roku aktywnie włączył się w życie wojskowe. Po zakończeniu służby wojskowej unikając formalności, podjął studia jako wolny słuchacz na polonistyce na Uniwersytecie Warszawskim. Jego obecność na uczelni zbiegła się z jego działalnością w redakcji „Hipogryfa”, czasopisma, w którego łamach zaprezentował swój debiutancki wiersz „Miasto śpiewa” w 1920 roku.

Po przeprowadzce do Warszawy w 1920 roku rozpoczął intensywną działalność pisarską. Publikował swoje wiersze, opowiadania oraz recenzje teatralne w licznych czasopismach, takich jak „Bluszcz” w latach 1925–1927, „Gazeta Administracji i Policji Państwowej” (1925–1926), „Kurier Warszawski” oraz „Tygodnik Ilustrowany” (1925–1931). Dodatkowo jego prace pojawiały się w „Naokoło świata”, „Pani” oraz „Robotniku”. Jako członek Związku Zawodowego Literatów Polskich od 1928 roku, Wirski stał się rozpoznawalnym głosem w polskim środowisku literackim.

Prowadził stałą współpracę z „Kuriera Warszawskiego” w latach 1925–1939, gdzie współtworzył dział literacki, oraz redagował dodatek dla dzieci „Kurier Warszawski Dzieciom” (1931–1938). Również publikował utwory skierowane do najmłodszych w czasopismach „Płomyk” (1935–1938) i „Płomyczek” (1936–1937). W 1934 roku wstąpił do Polskiej Partii Socjalistycznej, angażując się w działania na rzecz utworzenia szerokiego frontu przeciwko faszyzmowi.

Podczas dramatycznych lat II wojny światowej, Wirski mieszkał w Rembertowie i pracował w miejskich plantacjach w Warszawie. W 1943 roku dołączył do Polskiej Partii Robotniczej, a później także do PZPR, współorganizując konspiracyjne rady narodowe na poziomie lokalnym jako członek Rady Narodowej Województwa Warszawskiego.

Po wojnie Wirski osiedlił się w Krakowie, gdzie kontynuował swoją twórczość literacką, publikując dramaty, wiersze oraz opowiadania w takich tytułach jak „Dziennik Literacki” (1947–1950), „Echo Krakowa” (1947–1949), oraz „Echo Tygodnia” jako dodatek do „Gazety Krakowskiej” (1950–1951). W 1950 roku wrócił do Warszawy, lecz jego kariera została na krótko przerwana, gdy w 1951 roku został usunięty z listy członków PZPR za oskarżenia o zatajenie współpracy z organami prasowymi policji w okresie przedwojennym. Rok później doświadczył również wykluczenia z Związku Literatów Polskich, jednak w 1956 roku powrócił do stowarzyszenia.

Życie prywatne

Juliusz Wirski pochodził z rodziny o bogatych tradycjach intelektualnych. Jego dziadkiem był aktywny działacz żydowski, Jakub Elsenberg. Rodzicami Juliusza byli Henryk Elzenberg, który był nie tylko prawnikiem, ale również lubianym publicystą, oraz jego żona, Jadwiga z d. Zlasnowska, uznawana za literatkę. Warto dodać, że Juliusza Wirskiego miał brata przyrodniego, a był nim znany filozof Henryk Elzenberg, co podkreśla intelektualne zaplecze rodziny. U boku Wirskiego stała jego żona, Helena z d. Żuk, która była ważną częścią jego życia.

Ostatni spoczynek

Po jego odejściu, Juliusza Wirskiego pochowano na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, w kwaterze K, rządzie 2, na miejscach 30 i 31, co stanowi miejsce pamięci dla jego bliskich oraz miłośników jego dorobku.

Publikacje

– Rewolucja z cyklu „Poematy o życiu”. Warszawa: nakład autora 1921 (poemat),

– Żyzń za caria… z cyklu „Poematy o życiu”. (poemat). Warszawa: nakład autora 1921,

– Dezerter. 1926 (powieść),

– Dwanaście luf i człowiek. 1927–1928 (powieść),

– Don Kichot. Poemat ironiczny. „Kurier Warszawski” 1928,

– Kwadrans przed świtem. Sztuka w 4 aktach. Warszawa 1933,

– Portret generała. 1933. (utwór dramatyczny),

– Chcę strażaka. Obrazek sceniczny w 1 akcie. Warszawa 1934,

– Cement. Sztuka w 3 aktach. 1936 (utwór dramatyczny),

– Inżynier Saba. Sztuka w 3 aktach. 1945,

– Powrót. Sztuka w 1 akcie. Kraków: Dom Kultury 1945,

– Andrzej Wietecha. Kronika sceniczna w 3 częściach. Kraków 1950,

– Tancerz wiosennych nocy. Komedia w 3 aktach. Kraków 1950,

– Jezioro. „Teatr” 1954 nr 22 (utwór dramatyczny),

– Pewnego letniego wieczoru. 1955 (utwór dramatyczny),

– Zwycięstwo Joanny. (Winnice Ojca Gaureau). Dramat w 3 aktach. Łódź 1955 (utwór dramatyczny).

---

Oceń: Juliusz Wirski

---