Witold Leszczyński to postać, która na trwałe wpisała się w historię polskiego kina. Urodził się 16 sierpnia 1933 roku w Łodzi, gdzie także zmarł 1 września 2007 roku.
Był nie tylko utalentowanym reżyserem i scenarzystą, ale również operatorem filmowym oraz pedagogiem. Jego wkład w sztukę filmową, zarówno za kamerą, jak i w pracy z młodymi twórcami, z pewnością zasługuje na szczegółowe omówienie.
Życiorys
Witold Leszczyński był niezwykle utalentowanym reżyserem, którego kariera filmowa rozpoczęła się od Wydziału Elektroniki Politechniki Warszawskiej. W 1962 roku ukończył on studia na Wydziale Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi, a zdobyty dyplom obronił pięć lat później, w 1967 roku. Jego pasja do sztuki filmowej zaowocowała wykładowstwem w PWSFTviT od 1997 roku.
Jednak to adaptacja powieści „Ptaki” autorstwa Tarjei Vesaasa oraz „Żywot Mateusza” w 1967 roku przyniosły mu szeroką rozpoznawalność. Film, nakręcony w malowniczych mazurskich plenerach, przedstawiał losy wrażliwego „wiejskiego głupka” (w tej roli Franciszek Pieczka), który żyje w bliskiej harmonii z naturą. Dzięki znakomitemu operatorowi, Andrzejowi Kostenko, oraz nienagannie wplecionym w narrację fragmentom „Concerto grosso” Arcangela Corellego, film zdobył uznanie krytyków, co zaowocowało Grand Prix w młodzieżowej sekcji Festiwalu Filmowego w Cannes.
Po mniej udanej produkcji „Rewizji osobistej” z 1972 roku, która otrzymała nagrodę Skisłe Grono w Łagowie dla najgorszego filmu, oraz autobiograficznych „Rekolekcjach” z 1977 roku, Leszczyński w 1981 roku zrealizował adaptację „Konopielki” autorstwa Edwarda Redlińskiego. Film przedstawia życie chłopa, który z sceptycyzmem patrzy na agitatorów promujących władzę ludową, mimo że fascynuje go nauczycielka przynosząca oświatę.
Największym osiągnięciem reżysera okazała się adaptacja „Siekierezady” w 1986 roku, bazująca na powieści Edwarda Stachury. Dwa bliźniacze bohaterowie przedstawiali różne aspekty osobowości tragicznie zmarłego poety, z których jeden wybiera życie, a drugi decyduje się na samobójstwo. Za „Siekierezadę” Leszczyński otrzymał Nagrodę Forum Młodego Kina na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie oraz Grand Prix na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych.
W swoich późniejszych filmach, takich jak „Kolos” z 1993 roku, inspirowany powieścią Finna Alnaesa, oraz „Requiem” z 2001 roku, którego scenariusz napisał Edward Redliński, Leszczyński powracał do stylistyki „Żywotu Mateusza”. Ostatnia jego produkcja, „Stary człowiek i pies” z 2007 roku, prezentowała historię mężczyzny, który przygarnia rannego psa, ukazując jego życie na marginesie społecznych wydarzeń. Nieszczęśliwy wypadek na planie, który miał miejsce w trzecim dniu zdjęciowym, sprawił, że reżyser zmarł w szpitalu dwa tygodnie później. Film został ukończony zgodnie z celami twórczymi Leszczyńskiego przez jego wielokrotnego współpracownika, operatora Andrzeja Kostenko.
Witold Leszczyński spoczywa na cmentarzu Zarzew w Łodzi, pozostawiając po sobie niezatarte ślady w polskiej kinematografii.
Wybrana filmografia
W dorobku artystycznym Witolda Leszczyńskiego znajdują się liczne produkcje filmowe, w których pełnił różnorodne funkcje. Poniżej przedstawiamy wybrane tytuły jego filmografii.
- 1963: Mansarda – współpraca reżyserska,
- 1963: Przygoda noworoczna – operator kamery,
- 1967: Żywot Mateusza – reżyseria, scenariusz, obsada aktorska (mężczyzna w zagranicznym samochodzie; nie występuje w czołówce),
- 1972: Rewizja osobista – reżyseria, scenariusz, zdjęcia,
- 1977: Rekolekcje – reżyseria, scenariusz, dialogi,
- 1979: Pełnia – zdjęcia,
- 1981: Konopielka – reżyseria, scenariusz,
- 1985: Siekierezada – reżyseria, scenariusz,
- 1993: Kolos – reżyseria, scenariusz,
- 2001: Requiem – reżyseria,
- 2005: Po sezonie – II reżyser,
- 2007: Stary człowiek i pies – reżyseria, scenariusz.
Przypisy
- Żywot Mateusza [online], FilmPolski [dostęp 20.12.2019 r.]
- Rewizja osobista [online], FilmPolski [dostęp 20.12.2019 r.]
- Rekolekcje [online], FilmPolski [dostęp 20.12.2019 r.]
- Konopielka [online], FilmPolski [dostęp 20.12.2019 r.]
- Siekierezada [online], FilmPolski [dostęp 20.12.2019 r.]
- Kolos [online], FilmPolski [dostęp 20.12.2019 r.]
- Requiem [online], FilmPolski [dostęp 20.12.2019 r.]
- Stary człowiek i pies [online], FilmPolski [dostęp 20.12.2019 r.]
- Wirtualna Polska MediaW.P.M. S.A Wirtualna Polska MediaW.P.M., Witold Leszczyński [online], film.wp.pl, 12.03.2009 r. [dostęp 04.11.2020 r.]
- Lubelski 2015, s. 335.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Lea Koenig | Hanna Ewa Stańska | Jadwiga Barańska | Tadeusz Pluciński | Mirosław Zbigniew Wojalski | Alfred Poznański | Juliusz Wirski | Szymon Szymankiewicz | Marcin Nowak (reżyser efektów specjalnych) | Wojciech Cieślak (grafik) | Milena Lisiecka | Rachel Grynfeld | Grażyna Krukówna | Ludwik Jerzy Kern | Jerzy Zarzycki | Dagmara Dryl | Piotr Butkiewicz | Hanna Mikuć | Marian Neuteich | Kazimierz SowińskiOceń: Witold Leszczyński