Hanna Ewa Stańska

---

Życiorys

Hanna Ewa Stańska uzyskała swoją maturę w IX Liceum Ogólnokształcącym im. Jarosława Dąbrowskiego, mieszczącym się w Łodzi. Ukończenie studiów na Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Łodzi miało miejsce w 1960 roku. Uczelnia ta, znana obecnie jako Akademia Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego, przyniosła jej wiele wartościowych doświadczeń w pracowni prowadzonej przez prof. Stanisława Byrskiego.

W 1961 roku dołączyła do grona członków Związku Polskich Artystów Plastyków w Oddziale Łódzkim, gdzie aktywnie uczestniczyła w licznych wystawach okręgowych. Jej wkład w sztukę został doceniony w 1974 roku, kiedy to otrzymała medal ZPAP za wyjątkową pracę graficzną. Po śmierci została pochowana 2 sierpnia 2017 roku na cmentarzu na Dołach w Łodzi.

Praca zawodowa

Po zakończeniu edukacji aż do 1974 roku Hanna Ewa Stańska pracowała w Łodzi jako projektantka, koncentrując się na przemyśle lekkim, w tym na tworzeniu wzorów tkanin oraz odzieży. W 1974 roku rozpoczęła nowy etap w karierze, stając się grafikiem w Wydawnictwie Łódzkim. Szybko awansowała na stanowisko naczelnego grafika, gdzie zebrała zespół utalentowanych grafików z całego kraju, sukcesywnie realizując swoją unikalną wizję zarówno książki, jak i całego wydawnictwa.

W jej dorobku znajduje się wiele zaprojektowanych okładek do znanych dzieł, takich jak m.in. „Biblioteki literatury jugosłowiańskiej”. Przygotowała również oprawę graficzną do dzieł Emila Zegadłowicza, takich jak Motorów, a także do klasyki polskiej literatury, m.in. „Ziemia obiecana” Władysława Reymonta, „Miłość staropolska”, „Barbara Radziwiłłówna”, „Człowiek polskiego baroku” Zbigniewa Kuchowicza czy książki „Tajemnicza wyspa?” autorstwa Juliusza Verne’a, wydanej przez profesora Jana Tomkowskiego.

W zakresie tematów łódzkich, opracowała również między innymi „Barwny świat mikrofonu”, „Wspomnienia łódzkich radiowców”, a także graficznie zrealizowała „Kwiaty łódzkie. Antologia poezji o Łodzi”.

Twórczość ekslibrisowa

Hanna Ewa Stańska zapoczątkowała swoją przygodę z ekslibrisem w 1963 roku. Jej pasję do tej formy graficznej zaszczepił w niej Michał Kuna, znany łódzki bibliofil, który przez wiele lat pełnił funkcję prezesa Łódzkiego Towarzystwa Przyjaciół Książki. Wzięła na siebie zadanie stworzenia kilku unikalnych ekslibrisów, zarówno dla niego, jak i dla innych pasjonatów książek, będąc również aktywną członkinią tego towarzystwa. Autorka stworzyła więcej niż 180 ekslibrisów, w tym niemal 20 z cyklu „dla małolatów” w latach 2006-2008. Dzieła te miały na celu budzenie zainteresowania książką, zwłaszcza wśród najmłodszych, w tym także wśród tych dzieci, które jeszcze nie dorosły do pełnego czytania. Do samego końca aktywnie działała w bibliofilsko-graficznym kręgu.

Udział w wystawach i konkursach

Twórczość artystki była prezentowana zarówno w Polsce, jak i za granicą. Wśród znaczących wydarzeń, w których brała udział, można wymienić IV Międzynarodowe Biennale pt. „Sport w Sztuce” w Madrycie w 1973 roku oraz wystawy towarzyszące Międzynarodowym Kongresom Ekslibrisu w Lubljanie w 1974, Oksfordzie w 1982, Weimarze w 1984 i Utrechcie w 1986. Prace Hanny Ewy Stańskiej były nagradzane w krajowych konkursach i przeglądach dotyczących małych form grafiki oraz ekslibrisu, odbywających się m.in. w Ostrowie Wielkopolskim, Bibliotece Śląskiej w Katowicach oraz Bibliotece Raczyńskich w Poznaniu. W 2013 roku, na zaproszenie z Wilna, brała udział w konkursie związanym z Rocznicą Powstania Styczniowego 1863. Artystka miała na swoim koncie również wystawy indywidualne, w tym te zorganizowane w latach 1964 i 1973 w BWA w Łodzi, wystawę grafiki w Galerii Teatru Wielkiego w Łodzi w 1974 r., a także obecność na wystawie cyklu „Igrzyska” w BWA w Rzeszowie w tym samym roku. Jej prace były również prezentowane w 1976 r. w Książnicy Miejskiej w Łodzi (Biblioteka im. J. Piłsudskiego) oraz w Galerii Teatru Wielkiego w Łodzi w 1979 r. Grupa jej prac znalazła się też w Miejskiej Galerii Sztuki w Łodzi w 1988 roku.

Prace w zbiorach

Twórczość Hanny Ewy Stańskiej jest przechowywana w wielu renomowanych zbiorach, w tym w Muzeum Narodowym w Warszawie, Muzeum Narodowym we Wrocławiu oraz w Muzeum Okręgowym w Rzeszowie. W Łodzi jej prace można znaleźć m.in. w Bibliotece UŁ, Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej im. Józefa Piłsudskiego, Muzeum Miasta Łodzi oraz w innych instytucjach. Jej prace znajdują się również w zbiorach prywatnych, zarówno w kraju, jak i za granicą.

Wybrane wystawy ekslibrisu indywidualne i zbiorowe

W 2004 roku artystka miała okazję prezentować swoje prace w Galerii Ekslibrisu „Podgórze” w Krakowie, gdzie wystawione zostały grafiki i ekslibrisy. Katalog do wystawy przygotował Andrzej Znamirowski, krakowski bibliofil oraz prowadzący Galerię Ekslibrisu w DK „Podgórze”. W 2007 roku zorganizowała w Krakowie wystawę „Ekslibrisy i znaki własnościowe dla małolatów od 4 do 14 lat”. Z kolei w latach 2015 i 2016 miała na swoim koncie trzy ważne wystawy. Po pierwsze, wystawa indywidualna „Hanna Ewa Stańska. Ekslibrisy łodzian” w Widzewskiej Galerii Ekslibrisu w Łodzi, która była częścią obchodów 25-lecia tej Galerii, odbywających się pod patronatem Prezydent miasta Łodzi Hanny Zdanowskiej. Po drugie, jej 20 ekslibrisów wzięło udział w wystawie zbiorowej „500 lat ekslibrisu polskiego”, zorganizowanej w Pedagogicznej Bibliotece Wojewódzkiej w Krakowie wiosną 2016 roku, do której wydano katalog zatytułowany „Książka i ekslibris”. Wreszcie, w tym samym roku, 15 ekslibrisów Hanny Ewy Stańskiej zostało zaprezentowanych na wystawie zbiorowej „500 lat polskiego ekslibrisu” w Miejskiej Galerii Sztuki w Łodzi.

---

Oceń: Hanna Ewa Stańska

---