Tadeusz Pluciński

---

Życiorys

Wczesne lata

Tadeusz Pluciński przyszedł na świat w Łodzi jako potomek Eugenii Olszewskiej, Austriaczki, oraz Władysława Plucińskiego, który pełnił funkcję kierownika Wydziału Kultury i Oświaty w łódzkim magistracie. Po zakończeniu publicznej szkoły powszechnej, kontynuował swoje wykształcenie w Miejskim Gimnazjum Męskim im. Józefa Piłsudskiego, jednocześnie angażując się w harcerstwo. W trakcie II wojny światowej rodzice Tadeusza się rozwiedli, co było spowodowane romansami jego ojca. W związku z tym Pluciński spędzał czas na przemian u matki w Żakowicach oraz u ojca w Koluszkach, który pracował jako zawiadowca stacji.

Tadeusz, z odwagą, brał udział w działaniach przeciwko okupantowi; razem z matką uczestniczył w pomocy Żydom, którzy usiłowali uciekać. Swoją edukację kontynuował w szkole handlowej w Warszawie, gdzie potajemnie uczył się towaroznawstwa oraz pisania na maszynie. W wieku 17 lat utrzymywał się głównie z nielegalnej produkcji bimbru. Do końca wojny przebywał z matką, a po zakończeniu konfliktu powrócili do Łodzi po utracie letniego domku. Po wojnie matka zabrała córkę Mirę do Monachium, natomiast Tadeusz został z ojcem, pomimo jego sprzeciwu, postanowił rozpocząć studia prawnicze. Na peronie w Koluszkach spotkał Alinę Janowską, wtedy tancerkę w łódzkim Teatrze Gong, a namowy Edwarda Dziewońskiego skłoniły go do zmiany kierunku nauki. Ostatecznie w 1949 roku ukończył studia w PWST w Warszawie, gdzie uczyli go znakomici wykładowcy, tacy jak Erwin Axer, Leon Schiller, Aleksander Zelwerowicz, Jacek Woszczerowicz oraz Józef Węgrzyn.

Kariera teatralna

W swoich wczesnych latach artystycznych, Tadeusz zadebiutował w 1947 roku w roli Leandra w komedii Franciszka Zabłockiego Fircyk w zalotach, w reżyserii Zofii Modrzewskiej. Jego występy miały miejsce u boku znamienitych aktorów, takich jak Bogdan Baer oraz Gustaw Lutkiewicz, na deskach łódzkiego Teatru Powszechnego, który był filią Teatru Wojska Polskiego. Wkrótce potem zagrał anioła w Igraszkach z diabłem Jana Drdy z reżyserią Leona Schillera (1948), gońca w Otellu w reżyserii Henryka Szletyńskiego (1948), a także służącego w sztuce Zięciu pana Poirier Émile’a Augiera i Juliusza Sandeau w reżyserii Leona Pietraszkiewicza (1949). Później zagrał w Młodej Gwardii Aleksandra Fadiejewa w reżyserii Ludwika René (1949). Następnie podjął pracę w Teatrze Polskim we Wrocławiu (1948–1950) jako asystent reżysera Stanisława Bugajskiego oraz wystąpił w Henryku VI na łowach Wojciecha Bogusławskiego w reż. Maryny Broniewskiej (1950) jako Lurwell, a także w Głosie Ameryki Borysa Ławreniewa w reż. Zbigniewa Skowrońskiego.

Później Tadeusz wstąpił do Teatru Dramatycznego w Poznaniu (1950–1953), gdzie brał udział w roli Paskina w Igraszkach trafu i miłości Pierre’a de Marivaux w reżyserii Jerzego Zegalskiego oraz wystąpił w Wodewilu warszawskim Zdzisława Gozdawy i Wacława Stępnia w reż. Artura Kwiatkowskiego (1951) jako inżynier. Wiele z jego ról to fenomenalne występy w spektaklach takich jak Ruchome piaski Piotra Choynowskiego w reżyserii Jerzego Zegalskiego (1952) oraz Król i aktor Romana Brandstaettera (1952). W Praskim Teatrze Ludowym (1953–1956) przy Szwedzkiej 4 na Nowej Pradze zagrał Valeria w Młynie Lope de Vegi w reżyserii Marii Broniewskiej i Władysława Hańczy (1954), a także Pawła Brzóskę w Gdzie ta ulica? Gdzie ten dom? w reż. Artura Kwiatkowskiego (1954). Jego kolejne role w Teatrze Ateneum (1956–1958) u Janusza Warmińskiego obejmowały m.in. rolę Freda Valorina w Ich głowach w reżyserii Zdzisława Tobiasza (1956).

Kariera ekranowa

Na ekranie zadebiutował w drobnej roli żołnierza niemieckiego w dramacie Wandy Jakubowskiej Ostatni etap (1947). Tadeusz często był obsadzany w rolach drugoplanowych, wśród których wyróżniają się te komediowe, które dały mu popularność, m.in. jako malarz w dramacie historycznym Jana Rybkowskiego Warszawska premiera (1950), w której grał przyjaciela Wolskiego (Jerzy Duszyński). Wystąpił również jako kapral Bronisław Grudziński, dowódca wartowni w dramacie Stanisława Różewicza Westerplatte (1967), kapitan Roberts w serialu Stawka większa niż życie (1967), a także w kultowych produkcjach Jerzego Gruzy, takich jak Czterdziestolatek (1974), gdzie zagrał „stałego bywalca” w kawiarni, oraz minister Jaszuński w Karierze Nikodema Dyzmy (1980). Jego rola w Hydrozagadce Andrzeja Kondratiuka (1970) z Ewą Szykulską z zapadającą w pamięć kwestią „Zdejm kapelusz” zyskała uznanie wśród widzów. Również występy w komediach Stanisława Barei, jak: Poszukiwany, poszukiwana (1972), Brunet wieczorową porą (1976), Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz (1978) i Alternatywy 4 (1983) przyczyniły się do jego popularności. Tadeusz uczestniczył także w różnych produkcjach Teatru Telewizji, między innymi w roli Brakusa w adaptacji Spartakusa Howarda Fasta w reżyserii Władysława Sheybala.

Udzielał się także jako aktor w przedstawieniach dla najmłodszych, takich jak Bajki pana Perrault w reżyserii Anette Olsen i Jerzego Sztwiertni, w których wystąpił w rolach takich jak dobosz, wilk czy kot w Kocie w butach (1976).

Życie prywatne

Tadeusz Pluciński był osobą, której życie osobiste wzbudzało wiele kontrowersji. Jego małżeństwa, aż cztery razy, były świadectwem jego trudności z utrzymywaniem trwałych związków. Pluciński szybko zakochiwał się, a jego relacje często kończyły się rozwodami. Witold Sadowy zwracał uwagę na to, że Pluciński był postrzegany w społeczeństwie jako uwodziciel, a niekiedy nawet jako erotoman.

O jego pierwszym doświadczeniu seksualnym mówi się z niepokojem; po raz pierwszy zbliżył się do drugiej osoby mając jedynie 13 lat, co w kontekście jego późniejszych relacji z kobietami, nabiera dodatkowego znaczenia. Jego pierwszą żoną była śpiewaczka operowa Bożena Brun-Barańska. Niestety, po czterech latach małżeństwo zakończyło się z powodu licznych zdrad ze strony Plucińskiego.

Drugie małżeństwo nawiązał z aktorką Iloną Stawińską, jednak związek ten okazał się krótki, głównie z powodu pięcioletniego romansu aktora z Kaliną Jędrusik, żoną pisarza Stanisława Dygata.

Jego trzecie małżeństwo z tancerką Krystyną Mazurówną również nie przetrwało próby czasu. Związek zakończył się z powodu jego decyzji o niewyjeżdżaniu do Francji. Ostatecznie w 1974 roku ożenił się z aktorką Jolantą Wołłejko, z którą doczekał się dwóch synów: Pawła, urodzonego w 1970 roku, oraz Piotra, urodzonego w 1975 roku. Po dwudziestu latach wspólnego życia małżeństwo zakończyło się rozwodem z powodu romansów Plucińskiego.

Po rozwodzie synowie zostali podzieleni pomiędzy rodziców; jeden zamieszkał z matką, a drugi z ojcem. W 2014 roku Pluciński podzielił się swoimi doświadczeniami w wywiadzie przeprowadzonym przez Magdalenę Adaszewską, co zostało opublikowane w książce „Na wieki wieków amant”.

Śmierć i pogrzeb

Tadeusz Pluciński, wybitny artysta, w 2017 roku zamieszkał w Domu Artystów Weteranów Scen Polskich im. Wojciecha Bogusławskiego w Skolimowie. Niestety, zakończył swoją życiową drogę 23 kwietnia 2019 roku, mając 92 lata. Po jego śmierci, 13 maja 2019 roku, nastąpił jego pogrzeb w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera G, rząd TUJE, grób 45).

Filmografia

Filmografia Tadeusza Plucińskiego obejmuje bogaty zbiór ról, które pozostawiły trwały ślad w polskiej kinematografii. Poniżej znajduje się lista filmów fabularnych, w których występował ten utalentowany aktor.

Filmy fabularne
Rok	Tytuł	Reżyser	Rola
1947	Ostatni etap	Wanda Jakubowska	żołnierz niemiecki depczący lalkę na rampie
1950	Warszawska premiera	Jan Rybkowski	malarz, przyjaciel Wolskiego
1953	Żołnierz zwycięstwa	Wanda Jakubowska	Józef, adiutant Świerczewskiego w Hiszpanii
1955	Zaczarowany rower	Silik Sternheld	kapitan drużyny węgierskiej
1955	Podhale w ogniu	Jan Batory, Henryk Hechtkopf	dowódca dragonów biskupa Gembickiego
1958	Kalosze szczęścia	Antoni Bohdziewicz	fałszywy Amerykanin w Rzymie
1959	Tysiąc talarów	Stanisław Wohl	ksiądz
1960	Szczęściarz Antoni	Halina Bielińska, Włodzimierz Haupe	waluciarz na bazarze
1961	Zuzanna i chłopcy	Stanisław Możdżeński	Karol Małecki
1961	Wyrok	Jerzy Passendorfer	porucznik MO
1962	Jak być kochaną	Wojciech Jerzy Has	Niemiec przesłuchujący aktorów w kawiarni
1963	Skąpani w ogniu	Jerzy Passendorfer	Leszczyński
1963	Przygoda noworoczna	Stanisław Wohl	partner blondynki
1963	Pamiętnik pani Hanki	Stanisław Lenartowicz	Robert Tonnor
1964	Upał	Kazimierz Kutz	mężczyzna chodzący za Grzanką
1965	Sposób bycia	Jan Rybkowski	Marian-Janusz „Kozak”, opiekun Bożenki
1965	Sobótki	Paweł Komorowski	chłopak Jadwigi
1966	Piekło i niebo	Stanisław Różewicz	diabeł stróż dziadka
1967	Westerplatte	Stanisław Różewicz	kapral Bronisław Grudziński
1967	Cyrograf dojrzałości	Jan Łomnicki	kierowca
1968	Tabliczka marzenia	Zbigniew Chmielewski	wspólnik sąsiada
1968	Przekładaniec	Andrzej Wajda	pastor z kobiecym głosem; rola dubbingowana przez Barbarę Krafftównę
1968	Mistrz tańca	Jerzy Gruza	ksiądz
1969	Szkice warszawskie	Henryk Kluba	uczestnik giełdy samochodowej
1970	Pejzaż z bohaterem	Włodzimierz Haupe	Majewski, nauczyciel w miasteczku
1970	Hydrozagadka	Andrzej Kondratiuk	pan Jurek, brunet z samochodem
1970	Dzięcioł	Jerzy Gruza	trener Miśki
1971	Niebieskie jak Morze Czarne	Jerzy Ziarnik	dyrektor przedsiębiorstwa produkującego kąpielówki występujący w telewizji
1971	Diament radży	Sylwester Chęciński	Charlie Pendragon, brat lady Vandeleur
1972	Poszukiwany, poszukiwana	Stanisław Bareja	trener miotaczek
1973	Brzydkie kaczątko	Tomasz Zygadło	pilot Staszek
1974	Urodziny Matyldy	Jerzy Stefan Stawiński	_
1975	Dostojeństwo rodzinnego domu	Zbigniew Rebzda	Krzysztof, ojciec Beaty
1975	Dulscy	Jan Rybkowski	oficer bawiący się z Matyldą Strumf
1976	Brunet wieczorową porą	Stanisław Bareja	kierownik restauracji
1977	Sam na sam	Andrzej Kostenko	lekarz okulista
1978	The Water Babies	Lionel Jeffries	Majster, kompan Grimesa
1978	Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz	Stanisław Bareja	inżynier Henryk Kwaśniewski, pracownik „Pol-Pimu”
1979	Zielone lata	Stanisław Jędryka	oficer SS
1979	Sekret Enigmy	Roman Wionczek	inżynier Antoni Palluth
1980	Krach Operacji Terror	Anatolij Bobrowski	rozmówca Sawinkowa w warszawskich kasynie
1980	Dziewczyna i chłopak	Stanisław Loth	komendant straży pożarnej
1981	Fik – Mik	Marek Nowicki	kierowca ministra
1985	Sprawa hrabiego Rottera	Mariusz Malinowski	_
1985	Menedżer	Ryszard Rydzewski	Julian, mąż Iwony
2004	Tulipany	Jacek Borcuch	Lolo
Seriale telewizyjne
Rok	Tytuł	Reżyser	Rola
1968	Stawka większa niż życie	Janusz Morgenstern, Andrzej Konic	kapitan Roberts (odc. 18)
1969	Do przerwy 0:1	Stanisław Jędryka	kierowca mercedesa podwożący „Paragona” (odc. 6)
1971	Podróż za jeden uśmiech	Stanisław Jędryka	2 role: bliźniacy, narzeczony Moniki i jej wielbiciel (odc. 6)
1973	Stawiam na Tolka Banana	Stanisław Jędryka	„reżyser”, szef szajki „filmowców” (odc. 2)
1973	Czarne chmury	Andrzej Konic	Walery, przywódca bandytów (odc. 8/WILCZE DOŁY)
1975	Czterdziestolatek	Jerzy Gruza	„stały bywalec” w kawiarni (odc. 8)
1977	Dziewczyna i chłopak	Stanisław Loth	komendant straży pożarnej (odc. 6)
1978	Życie na gorąco	Andrzej Konic	Lazzare Camerini, prezes American Hotel Incorporation (odc. 6)
1978	Zielona miłość	Stanisław Jędryka	kierowca (odc. 2)
1979	Tajemnica Enigmy	Roman Wionczek	inżynier Antoni Palluth
1979	Buddenbrooks	Franz Peter Wirth	członek Komitetu Obywatelskiego
1980	Kariera Nikodema Dyzmy	Jan Rybkowski, Marek Nowicki	Jaszuński, minister rolnictwa
1983	Alternatywy 4	Stanisław Bareja	dyrektor elektrowni (odc. 5)
1985	Zamach stanu	Ryszard Filipski	generał na przyjęciu rocznicowym (odc. 2)
1999	Palce lizać	Michał Kwieciński	Zadurski (odc. 8)
2000	Sukces	Andrzej Kostenko	Tadeusz Pluć, tłumacz języka francuskiego
2000–2001	Adam i Ewa	różni	Jan „Dudek” Dudziński, dawny przyjaciel Karola Laudańskiego i rodziny Rozdrażewskich
2001	Lokatorzy	różni	Hubert Miłobędzki, wuj Jacka (odc. 42)
2003	Na Wspólnej	różni	właściciel baru
2004	Dziupla Cezara	Wojciech Adamczyk	Józef Holtzman, prezes „Texas Burger”, ojciec Edwarda (odc. 12)
2005	Niania	Jerzy Bogajewicz	Tadeusz Wiśniewski, mąż Anki (odc. 19)
2005	Anioł Stróż	Filip Zylber	lekarz (odc. 7)
2006–2007	Kopciuszek	różni	Bogdan Kowalczyk
2007	Pitbull	różni	Feliks Niedziałek (odc. 13)
2008–2009	Na dobre i na złe	różni	Wójcik senior, ojciec doktora
2013	Ojciec Mateusz	różni	Antoni Pożar, pensjonariusz domu opieki (odc. 125)
Polski dubbing
Rok	Tytuł	Reżyser oryginalnej wersji	Rola
1959	Anatomia morderstwa	Otto Preminger	Paquette
1963	Ikaria XB 1	Jindřich Polák	_
1971	Królowa Elżbieta	różni	Książę Filip

Odznaczenia

Tadeusz Pluciński, jako uznany twórca, został wyróżniony licznymi odznaczeniami, które podkreślają jego wkład w rozwój kultury i sztuki w Polsce.

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski przyznany w 1985 roku,
• Złoty Krzyż Zasługi, przyznany w 1978 roku,
• Medal 40-lecia Polski Ludowej z 1986 roku,
• Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” otrzymany w 2007 roku,
• Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” z 1978 roku.

---

Oceń: Tadeusz Pluciński

---