Kazimierz Wecel

---

Życiorys

Kazimierz Wecel urodził się jako syn Ludwika i Władysławy z Buczkowskich. Wczesne lata jego życia przypadły na okres, gdy rodzina przeniosła się do Rosji w 1913 roku. Niestety, podczas I wojny światowej stracił matkę oraz dziadków, którzy zmarli bardzo tragicznie, a także dwóch wujów, którzy polegli na froncie. W 1919 roku trafił do ochronki w Pruszkowie, gdzie rozpoczął naukę w szkole podstawowej. Właśnie tam, po kilku latach, odnalazł go ojciec.

Okres lat 20-tych pozostaje nieznany; różne źródła sugerują, że mógł przebywać w Wilnie, Śląsku lub Zagłębiu. Krótkotrwałe zamieszkanie z ojcem miało miejsce w Dąbrowie Górniczej, gdzie Kazimierz pracował u lokalnych rzemieślników oraz w tartaku, poszukując sposobu na utrzymanie się. Wkrótce potem przeniósł się do Sosnowca do wuja Tadeusza Wecla, gdzie rozpoczął naukę w gimnazjum i po raz pierwszy zetknął się z pasją do fotografii, która nieoczekiwanie ujawniła także jego talenty plastyczne.

Przerwał jednak edukację w tej szkole i osiedlił się w Łodzi, u wuja Buczkowskiego, który był malarzem pokojowym. Tam kontynuował naukę na wieczorowych kursach, jednocześnie pracując jako malarz-dekorator w zakładzie braci Jankowskich i tworząc kopie znanych dzieł sztuki. W 1937 roku ukończył gimnazjum eksternistycznie w Wilnie, a rok później zdał egzamin maturalny.

W 1935 roku służył w 28 pułku piechoty w Łodzi, następnie został powołany do ćwiczeń rezerwistów w Skierniewicach, gdzie przebywał do czasu wybuchu II wojny światowej. Brał udział w bitwie nad Bzurą, a po dostaniu się do niewoli udało mu się uciec do Łodzi, gdzie włączył się w działalność ruchu oporu. Niestety, 15 września 1943 roku został aresztowany przez gestapo. Po przejściu przez różne obozowe piekła, trafił do Auschwitz, a później do obozu Mauthausen-Gusen w Austrii, gdzie przetrwał do końca konfliktu.

Po wojnie, w 1945 roku, powrócił do Łodzi, a w 1946 roku rozpoczął studia w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych, na Wydziale Plastyki Przestrzennej, które ukończył w 1951 roku. Aby móc kontynuować naukę, znalazł zatrudnienie w Muzeum Etnograficznym jako fotograf.

Działalność artystyczną Kazimierza Wecela cechowała przynależność do licznych organizacji. Był członkiem Związku Bojowników o Wolność i Demokrację, Związku Zawodowego Pracowników Kultury i Sztuki oraz Związku Polskich Artystów Plastyków. Związał się również z Polską Zjednoczoną Partią Robotniczą, gdzie przez pewien czas pełnił funkcję pierwszego sekretarza Podstawowej Organizacji Partyjnej. W latach 1972–75 był ławnikiem Sądu Powiatowego, a podczas studiów angażował się w Związek Młodzieży Polskiej oraz Akademicki Związek Sportowy, w którym był w kadrze narodowej w sporcie strzeleckim.

Za swoje zasługi w obronie kraju otrzymał medal „Za Udział w Wojnie Obronnej 1939 r.”. Pracował na Uniwersytecie Łódzkim, prowadząc zajęcia z fotografii oraz rysunku, a także pełnił rolę opiekuna praktykantów z szkół zawodowych.

Ożenił się z Jadwigą Borsak, więźniarką z Ravensbrück, jednak nie doczekali się potomstwa. Jadwiga zmarła w latach 70., a Kazimierz Wecel tragicznie zginął w wypadku 12 maja 1991 roku. Został pochowany w Łodzi, na cmentarzu komunalnym przy ul. Szczecińskiej.

Praca w Muzeum Archeologicznym i Etnograficznym (MAiE) w Łodzi

15 września 1948 roku Kazimierz Wecel rozpoczął swoją pracę w Muzeum Archeologicznym i Etnograficznym (MAiE) w Łodzi. Przez następne dwa lata rozwijał swoje umiejętności, pełniąc funkcję artystycznego fotografa aż do przejścia na emeryturę w 1976 roku.

Na początku, zatrudnienie w Muzeum miało być jedynie dorywczym zajęciem umożliwiającym mu studiowanie sztuki malarskiej. Jednak w MAiE szybko odkrył, że fotografia oraz praca z kamerką przynoszą mu znaczną satysfakcję twórczą. W jednej z rozmów wspominał, że praca w tej dziedzinie stała się dla niego wyjątkowym doświadczeniem.

Wecel zbudował pracownię fotograficzną od podstaw oraz towarzyszył etnografom w ich badaniach terenowych, które prowadzone były w Polsce Środkowej i na Kaszubach, Kurpiach, Podlasiu, Spiszu, a także w Żywiecczyźnie, Kieleckiem i Rzeszowskiem. Początkowo jego działalność była ukierunkowana poprzez wskazówki otrzymywane od innych, dotyczące obiektów i wydarzeń, które wnosiły wartość do etnograficznych badań. Zgodnie z opinią dyrektor J. Krajewskiej, Wecel szybko zaadaptował się i zrozumiał naturę pracy etnografa, co umożliwiło mu całkowitą samodzielność w dokumentowaniu kultury.

W trakcie swojej kariery koncentrował się głównie na fotografowaniu wytworów kultury ludowej, szczególnie że interesowało go budownictwo, za pomocą którego udokumentował znaczną ilość drewnianych domów wiejskich. Oprócz tego, jego działalność obejmowała fotografowanie muzealiów w warunkach atelierowych. Przez blisko 30 lat poświęcał swoje życie na dokumentację etnograficzną.

Jego prace znalazły swoje miejsce w licznych muzealnych wystawach, a także wspierały badania naukowe i publikacje. Wśród nich wymienić można wydania Polskiej Akademii Nauk oraz Ossolineum, a także „Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi” czy „Łódzkie Studia Etnograficzne”. W archiwum Muzeum znajduje się, w zależności od źródła, od 20 do 40 tysięcy negatywów jego prac. Dodatkowo, wraz z Edwardem Czurką, zrealizował dwa filmy dokumentalne.

---

Oceń: Kazimierz Wecel

---