Lilly Sueß-Eisenlohr


Lilly Sueß-Eisenlohr, znana również pod pseudonimem Lili Valenty, jest postacią o bogatej biografii. Urodziła się 17 sierpnia 1900 roku w Łodzi jako Ellinor Maritana Suess. Swoją karierę artystyczną związała zarówno z teatrem, jak i z filmem oraz telewizją, zdobywając uznanie w swoich rolach.

Jej życie zawodowe trwało przez wiele lat, a Lili Valenty stała się jednym z czołowych przykładów aktorstwa niemiec-o-amerykańskiego, pozostawiając po sobie trwały ślad w historii sztuki scenicznej. Zmarła 11 marca 1987 roku w Hollywood, gdzie poświęciła znaczną część swojego życia na realizacje artystyczne.

Działalność

Aktorstwo Lilly Sueß-Eisenlohr rozwijało się w renomowanej berlińskiej szkole dramatycznej Maxa Reinhardta, gdzie zdobywała cenne umiejętności przez wiele lat. W okresie od 1923 do 1933 roku występowała w znakomitych teatrach, takich jak Królewiec (1923/1924), Hamburg (1924/1925 oraz 1928/1929), Mannheim (1925/1926), Wiesbaden (1926–1928) oraz Berlin (1932/1933). Po przeprowadzce do Stanów Zjednoczonych, początkowo osiedliła się w Nowym Jorku, gdzie kontynuowała swoją karierę teatralną, a z czasem przeniosła się do Los Angeles.

Za początek swojej kariery filmowej można uznać jej występy w niemieckich filmach niemych, a następnie w produkcjach dźwiękowych. W latach sześćdziesiątych nastąpiło zwrócenie się w stronę telewizji, co zaowocowało udziałem w licznych filmach oraz serialach telewizyjnych. Potrafiła współpracować z wybitnymi osobistościami kina, w tym z Anną Magnani i Elvisem Presleyem.

Życie prywatne

Ellinor Maritany Suess, znana również jako Lilly Sueß-Eisenlohr, miała rodziców, którzy znacząco wpłynęli na jej życie. Jej matką była skrzypaczka Rosa Schindler-Süss, a ojcem łódzki kupiec Georg Süss, którego dokładna data urodzenia nie jest znana. Zmarł on 16 marca 1919 roku w Łodzi, gdzie również został pochowany na cmentarzu ewangelicko-augsburskim. W dniu 14 sierpnia 1904 roku Suess została ochrzczona w kościele ewangelickim w Oleśnie.

Dzięki swojemu ojcu, który był niemieckim ewangelikiem żydowskiego pochodzenia, Lilly nabyła obywatelstwo niemieckie. Warto zaznaczyć, że zrzekła się go na rzecz obywatelstwa polskiego 18 października 1920 roku. Kolejnym ważnym wydarzeniem w jej życiu było zawarcie małżeństwa 3 lutego 1921 roku w Monachium z niemieckim dramaturgiem, pisarzem oraz wydawcą, Friedrichem Eisenlohr.

Podczas ich wspólnego pobytu w Wiesbaden w latach 1926–1928 został wydany zadedykowany Lilly Eisenlohr autobiograficzny powieść Friedricha, zatytułowana „Das gläserne Netz: ein Roman aus dem Anfang des XX. Jahrhunderts” (1927), w której w dedykacji pojawił się pseudonim „Ferrat”, nawiązujący do nazwiska Eisenlohr. Niestety, małżeństwo dobiegało końca w 1935 roku, kiedy to wchodziły w życie ustaw norymberskie, a Lilly, będąc ofiarą antysemickich prześladowań, zdecydowała się opuścić Europę. W 1935 roku wyjechała do Stanów Zjednoczonych, gdzie kontynuowała swoją karierę aktorską, przyjmując nazwisko Lili/Lily Valenty.

Warto również dodać, że Lilly Sueß-Eisenlohr miała rodzeństwo; siostrą była tłumaczka oraz pisarka Ilona Ralf Sues, a jej bratem Harry Egon Arno Suess, który przyszedł na świat 7 września 1905 roku w Łodzi i zmarł tam 24 kwietnia 1970 roku, gdzie również został pochowany na cmentarzu ewangelicko-augsburskim.

Przypisy

  1. WernerW. Onken WernerW., Silvio Gesell in der Münchener Räterepublik: Eine Woche Volksbeauftragter für das Finanzwesen im April 1919, Oldenburg: Rettberg-Gauke Verlags, 2018, s. 58.
  2. FrithjofF. Trapp FrithjofF., Handbuch des deutschsprachigen Exiltheaters 1933–1945, Saur, 1999, s. 213, ISBN 978-3-598-11375-8 [dostęp 10.11.2022 r.] (niem.).
  3. Lili Valenty [online], IMDb [dostęp 08.11.2022 r.] .
  4. Sort by Popularity – Most Popular Movies and TV Shows With Lili Valenty [online], IMDb [dostęp 08.11.2022 r.] .
  5. Sort by Popularity – Most Popular Movies and TV Shows With Lilly Eisenlohr [online], IMDb [dostęp 08.11.2022 r.] .
  6. Lilly Sueß-Eisenlohr [online], IMDb [dostęp 08.11.2022 r.] .
  7. ElkeE. Hack ElkeE., Staatstheater Wiesbaden: Akten und Druckschriften 1810-1996, t. Bestand 428, Repertorien des Hessischen Hauptstaatsarchivs, Wiesbaden 2006, s. 207.
  8. a b c d e Biographisches Lexikon der Theaterkünstler, Teil 1, s. 213–214.
  9. a b c d e Eintrag im Heiratsregister (Eintrag: 163/1921/E/Standesamt München I; Signatur: DE-1992-STANM-1521).
  10. a b Lily Valenty; Immigrant Character Actress in Television Series, Movies, Los Angeles Times, 18.04.1987 r. [dostęp 08.11.2022 r.] (ang.).

Oceń: Lilly Sueß-Eisenlohr

Średnia ocena:4.82 Liczba ocen:7