Andrzej Strąk, urodzony 13 sierpnia 1952 roku w Łodzi, a zmarły 15 sierpnia 2024 roku w Zgierzu, był wybitnym polskim poetą, scenografem, oraz reżyserem. Jego twórczość obejmowała także pisanie piosenek i aktywną działalność kulturalną. W latach 1994–1999 pełnił funkcję p.o. dyrektora Studia Małych Form Filmowych Se-Ma-For w Łodzi, a od 1993 do 1999 roku był prezesem łódzkiego oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Po przerwie, od 2002 roku, ponownie objął tę funkcję, sprawując ją nieprzerwanie aż do swojej śmierci w 2024 roku.
Życiorys
Andrzej Strąk był wyróżniającą się postacią w polskiej literaturze, która ukończyła studia z zakresu polonistyki na Uniwersytecie Łódzkim. Debiut poetycki Strąka miał miejsce w 1980 roku na łamach magazynu „Kultura”, a jego twórczość ukazywała się również w takich pismach jak „Odgłosy”, „Tygodnik Kulturalny”, „Przekrój” oraz „Radar”. W 1984 roku wydał swój pierwszy zbiór wierszy zatytułowany „Co się zdarzyło Sejmurowi”. W międzyczasie podejmował także pracę jako asystent reżysera i scenarzysta w Studio Małych Form Filmowych Se-Ma-For w Łodzi, a w latach 1994-1999 pełnił funkcję dyrektora tej instytucji.
Od 1980 roku Andrzej Strąk był aktywnym członkiem Związku Literatów Polskich. W 1989 dołączył do łódzkiego oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, gdzie zyskał szereg ważnych funkcji, pełniąc rolę prezesa organizacji w latach 1993–1999 oraz 2002–2024. W 2006 roku został członkiem Zarządu Głównego SPP. Jego działalność obejmowała także kierowanie Śródmiejskim Forum Kultury w Łodzi od 2010 roku, gdzie zainicjował powstanie łódzkiego Domu Literatury, w którym sprawował funkcję pierwszego dyrektora do 2016 roku.
Strąk był pomysłodawcą ogólnopolskiego konkursu poetyckiego im. Jacka Bierezina oraz Festiwalu Puls Literatury. Ponadto w 2015 roku objął stanowisko redaktora naczelnego „Tygla Kultury”, co potwierdza jego silne zaangażowanie w rozwój kultury literackiej w Polsce.
Życie prywatne
Andrzej Strąk był synem Tadeusza Strąka, który pracował jako kierownik produkcji w Wytwórni Filmów Oświatowych oraz w Se-Ma-Forze. Po zakończeniu jego życiowej drogi, został pochowany na cmentarzu komunalnym Doły w Łodzi, co stanowi symboliczne zakończenie jego twórczego i społecznego zaangażowania w życie kulturalne regionu.
Wyróżnienia
Andrzej Strąk zdobył liczne wyróżnienia w swoim dorobku artystycznym, które świadczą o jego umiejętnościach i wkładzie w kulturę.
- W 2005 oraz 2010 roku otrzymał nagrodę za osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony kultury, przyznawaną przez Radę Miejską w Łodzi oraz prezydenta miasta Łodzi,
- W 1994 roku zdobył Poznańskie Koziołki za scenariusz do filmu „Klucz”, który stworzył wspólnie z Antonim Bańkowskim, Zbigniewem Koteckim oraz Stanisławem Lenartowiczem. Nagroda ta została przyznana na XIII KFF dla Dzieci w Poznaniu.
Publikacje
Oto wybór publikacji Andrzeja Strąka, które ilustrują jego dorobek literacki oraz zainteresowania tematyczne.
- Strąk A., Co się zdarzyło Sejmurowi, Wyd. Literackie, 1984, ISBN 978–83–08–01318–2,
- Ammer M., Strąk A., 13 budowli świata, Krajowa Agencja Wydawnicza, 1987, ISBN 978–83–03–01667–6,
- Strąk A., Filmowe psoty, Krajowa Agencja Wydawnicza, 1988, ISBN 978–83–03–02493–0,
- Strąk A., Węch, Wyd. Łódzkie, 1988, ISBN 978–83–218–0594–8,
- Strąk A., Kolęda na niemoc, CdA, 1993,
- Strąk A., Mars wita nas, Tygiel Kultury, 2006.
Filmografia
reżyseria
Andrzej Strąk to uznany twórca, którego dorobek filmowy obejmuje wiele interesujących projektów. W 1977 roku, zrealizował swój pierwszy film pt. „Symetrie”, w którym brał aktywny udział jako współpracownik. Kolejne lata przyniosły mu dalsze doświadczenie w tej roli, między innymi poprzez filmy:
- 1979: „Zabawa” – współpraca,
- 1979: „Smacznego!” – współpraca,
- 1979: „Dwa listy” – współpraca,
- 1980: „Tango” – współpraca,
- 1981: „Pierwszy film” – współpraca,
- 1981: „Wdech – wydech” – współpraca,
- 1982: „Blok” – współpraca,
- 1986: „Przyjaciel wesołego diabła” – I asystent reżysera, II reżyser,
- 1988: „Bliskie spotkania z wesołym diabłem” – I asystent reżysera, II reżyser.
Scenariusz
W swoim dorobku Andrzej Strąk wykazał się również bogatą twórczością w zakresie scenariusza. Jego prace obejmują zarówno oryginalne teksty, jak i dialogi do wielu znanych produkcji:
- 1986: „Przyjaciel wesołego diabła” – autor dialogów,
- 1987: „Pod piracką banderą” (odc. 1) – scenariusz,
- 1988: „Tajemnicza wyspa” (odc. 2 i 3) – scenariusz,
- 1990: „Niezwykłe przygody pluszowych misiów” – autor dialogów,
- 1993: „Klucz” – scenariusz,
- 1996: „Wigilia w lesie” – autor dialogów.
Słowa piosenek
Strąk jest również autorem tekstów piosenek, w które wplata swoje twórcze inspiracje. Poniżej przedstawiamy wybór jego najważniejszych utworów:
- 1976: „Agnieszka opowiada bajkę”,
- 1982–1986: „Trzy Misie”,
- 1987: „Przez mapę na gapę…”,
- 1990: „Niezwykłe przygody pluszowych misiów”,
- 1990 – 1997: „Kasztaniaki”,
- 1997: „Mamo, czy kury potrafią mówić?”.
Przypisy
- IzabellaI. Adamczewska IzabellaI., Nie żyje Andrzej Strąk, kolorowy ptak łódzkiej kultury [online], lodz.wyborcza.pl, 16.08.2024 r. [dostęp 16.08.2024 r.]
- Pogrzeb Andrzeja Strąka - Radio Łódź [online], radiolodz.pl, 22.08.2024 r. [dostęp 23.08.2024 r.]
- a b c Andrzej Strąk, [w:] FilmPolski.pl, FilmPolski [dostęp 16.08.2024 r.]
- Nagrody [online], uml.lodz.pl [dostęp 16.08.2024 r.]
- a b c Zarząd Oddziału | Stowarzyszenie Pisarzy Polskich [online], spplodz.pl [dostęp 16.08.2024 r.]
- a b c Debiuty poetyckie '84: antologia, Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, 1986, ISBN 978-83-203-2580-5 [dostęp 16.08.2024 r.]
- Niezależność najwięcej kosztuje: relacje uczestników opozycji demokratycznej w Łodzi 1976-1980, Instytut Pamięci Narodowej, 2008, ISBN 978-83-925820-7-6 [dostęp 16.08.2024 r.]
- Poezja, Wyd. Współczesne RSW „Prasa”, 1989 [dostęp 16.08.2024 r.]
- Andrzej Strąk [online], www.sfp.org.pl [dostęp 16.08.2024 r.]
- Andrzej Strąk dyrektorem Śródmiejskiego Forum Kultury, [w:] lodz.naszemiasto.pl [online], Łódź Nasze Miasto, 17.09.2010 r.
- MałgorzataM. Golicka-Jabłońska MałgorzataM., Z łódzkiego raptularza, „Kronika Miasta Łodzi” (4 (72)), 2015, s. 283.
- MałgorzataM. Golicka-Jabłońska MałgorzataM., z łódzkiego raptularza, „Kronika Miasta Łodzi” (2 (54)), 2011, s. 306.
- ŁukaszŁ. Kaczyński ŁukaszŁ., Przemysław Owczarek głową Domu Literatury w Łodzi? [online], Dziennik Łódzki, 27.05.2016 r.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Włodzimierz Boruński | Witold Orzechowski (reżyser) | Karol Piasecki (malarz) | Maciej Robert | Jadwiga Strzelecka (piosenkarka) | Łukasz z Bałut | Grzegorz Gortat | Emilian Waluchowski | Andrzej Hibner | Zofia Lipińska | Rywa Kwiatkowska | Lilly Sueß-Eisenlohr | Michał Batory | Krzysztof Domaradzki (pisarz) | Tomasz Filipczak | Tadeusz Miciński | Jerzy Walczak (1929–1968) | Joanna Fabicka | Mandaryna | Karol SzreterOceń: Andrzej Strąk