Rywa Kwiatkowska

---

Życiorys

Rywa Kwiatkowska, urodzona w 1920 roku w Łodzi, odebrała tradycyjne wykształcenie. Już jako młoda kobieta, angażowała się w syjonistyczną organizację Gordonia. W trakcie II wojny światowej, podczas brutalnych wydarzeń w getcie łódzkim, aktywnie uczestniczyła w grupie literackiej, która była związana z Miriam Ulinower.

Później, niestety, los rzucił ją do kilku obozów koncentracyjnych, takich jak Auschwitz, Stutthof oraz do Kokoszek. Po wojnie, przez około rok spędziła czas w szpitalu w Moskwie, gdzie leczyła odmrożone dłonie. Wróciła do Łodzi w 1946 roku, gdzie związała się z Związkiem Literatów i Dziennikarzy Żydowskich w Polsce.

W 1949 roku podjęła decyzję o emigracji, co wiązało się z dokonaniem aliji. Jej prace literackie zostały docenione, co potwierdzają nagrody, które otrzymała: im. I. Bimko w 1964 roku oraz im. Pinskiego w 1974 roku. Rywa Kwiatkowska zmarła prawdopodobnie w 1991 roku.

Twórczość

Rywa Kwiatkowska była utalentowaną autorką, której twórczość odzwierciedlała życie w trudnych czasach. Wśród jej dokonań znajdują się wspomnienia z obozu koncentracyjnego oraz zbeletryzowany dziennik z getta. Wiersze oraz opowiadania Kwiatkowskiej były publikowane w polskich czasopismach takich jak „Dos Naje Lebn”, „Jidisze Szriftn”, „Bafrajung” i „Fołks Sztyme”. Ponadto, jej prace znalazły swoje miejsce również w angielskiej oraz izraelskiej prasie, w tym w „Najwelt”, „Problemen”, czy „Folksblat”.

Niektóre z twórczości Kwiatkowskiej można odnaleźć w antologiach takich jak: Oblicza getta. Antologia tekstów z getta łódzkiego (2017), Moja dzika koza. Antologia poetek jidysz (2018) oraz Nowe życie? Antologia literatury jidysz w powojennej Łodzi (1945–1949), wydanej w 2018 roku.

Warto wspomnieć, że w 2014 roku artystka Gaba Kulka stworzyła projekt muzyczny nazwany Rywa. W ramach tego projektu, Gaba Kulka z powodzeniem wkomponowała wiersze Kwiatkowskiej w muzykę współczesną. Część utworów wykonywana była w jidysz, a część w języku polskim. To niezwykłe przedsięwzięcie miało swoją premierę podczas festiwalu Nowa Muzyka Żydowska.

Dzieła

W twórczości Rywy Kwiatkowskiej odnajdujemy wiele interesujących dzieł, które odzwierciedlają jej artystyczny rozwój oraz zaangażowanie w istotne tematy.

• Fun lager cu lager („Z obozu do obozu”), 1950,
• Hent, 1956,
• In zichere hent, 1965,
• Tojznt mol farwos? A togbuch fun a jingl fun lodżer geto („Po tysiąckroć: dlaczego? Dziennik chłopca z getta łódzkiego”), 1971,
• Cwiszn Karmel un jam, 1975,
• Di lecte – di erszte wern. Lider un poemes („Być ostatnią – pierwszą. Wiersze i poematy”), 1980.

---

Oceń: Rywa Kwiatkowska

---