Joanna Fabicka, urodzona 11 kwietnia 1970 roku w Łodzi, to utalentowana polska pisarka, a także scenarzystka i felietonistka. Jej ścieżka zawodowa związana jest z wieloma dziedzinami sztuki oraz mediów, co czyni ją jedną z wyróżniających się postaci w rodzimej kulturze.
W 1990 roku rozpoczęła swoje studia na Uniwersytecie Łódzkim, gdzie po pięciu latach, w 1995 roku, uzyskała tytuł magistra z zakresu kulturoznawstwa. Jej edukacja i doświadczenia w tym obszarze miały kluczowe znaczenie dla dalszego rozwoju jej kariery.
Od 1996 do 2002 roku, Joanna Fabicka związana była zawodowo z Państwową Wyższą Szkołą Filmową, Telewizyjną i Teatralną im. Leona Schillera w Łodzi, gdzie pełniła rolę montażystki filmowej. W trakcie swojej pracy miała okazję montować m.in. film „Męska sprawa”, który był nominowany do Oscara, a w reżyserii jej męża, Sławomira Fabickiego.
Joanna Fabicka współpracowała również z Polskim Radiem oraz publikowała artykuły w takich czasopismach jak: „Zwierciadło”, „Twój Styl”, „Bluszcz” oraz „Gazeta Pomorska”. Jej teksty charakteryzują się głębią oraz przemyślaną analizą otaczającej rzeczywistości, co przyciąga szerokie grono odbiorców.
Obecnie mieszka w Warszawie i jest matką dwóch córek, łącząc życie rodzinne z pasją twórczą.
Twórczość literacka
Joanna Fabicka to autorka, która zadebiutowała w 1993 roku wydaniem tomiku poezji zatytułowanego Bardziej cierpki smak. Jej twórczość zyskała szeroką popularność przede wszystkim dzięki bestsellerowemu cyklowi książek o nastolatku Rudolfie Gąbczaku oraz jego trudnej rodzinnej rzeczywistości. W skład tej serii wchodzą tytuły takie jak Szalone życie Rudolfa (2002), Świńskim truchtem (2004), Seks i inne przykrości (2005) oraz Tango ortodonto (2006). Ciekawostką jest to, że w 2006 roku pierwsza część cyklu doczekała się swojego rosyjskiego przekładu, a w 2008 ruszyła charytatywna inicjatywa wydania audiobooka, dedykowanego osobom niewidomym oraz słabowidzącym.
Jednak największą popularność przyniosła jej powieść Rutka, która zadebiutowała w 2016 roku nakładem Agora SA. Książka doczekała się tłumaczeń na język rosyjski, czeski, ukraiński, a także była przedmiotem zainteresowania akademickiego – zorganizowano seminarium poświęcone fabule na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu w Oslo.
Rutka
Zgodnie z opinią krytyków literatury dziecięcej, Rutka jest zakwalifikowana do nurtu postpamięciowego oraz postholokaustowego w literaturze dla najmłodszych. Narracja przebiega w formie poetyki snu, nawiązującej do mikroopowieści osadzonych w otoczeniu łódzkich Bałut. Dzięki innowacyjnemu, przełomowemu przedstawieniu dramatycznych wydarzeń związanych z łódzkim gettem, widzowie śledzą przeżycia bliskich sobie dwóch dziewczynek i uczestniczą w ich emocjonalnej „podróży w czasie”, co przyniosło jej uznanie w postaci licznych nagród.
Książka zdobyła tytuł Książki Roku 2016 oraz Nagrodę Główną IBBY. Dodatkowo, została wyróżniona na międzynarodowej liście Białych Kruków The White Ravens 2017, a także znalazła się na Złotej Liście Lektur Fundacji ABCXXI Cała Polska Czyta Dzieciom. W 2017 roku przyznano jej także Literacką Nagrodę Gryfia – Mała Gryfia; to jedyna nominacja w historii tej nagrody dla książki dedykowanej dzieciom.
Powieść zdobyła także Nagrodę Główną (Jury Głównego i Jury Dziecięcego) XVII edycji konkursu Świat Przyjazny Dziecku, organizowanego przez Komitet Ochrony Praw Dziecka w 2019 roku. Teatralna adaptacja Rutki, w reżyserii K. Maciejaszek, jest aktualnie w repertuarze łódzkiego Teatru Arlekin. Ponadto prawa do jej filmowej ekranizacji zostały sprzedane.
Publikacje
Joanna Fabicka, znana autorka, posiada bogaty dorobek literacki, który obejmuje różnorodne publikacje. W poniższej liście przedstawiamy fascynujące pozycje, które ukazały się w jej karierze:
- 1993: Bardziej cierpki smak; tomik wierszy,
- 2002: Szalone życie Rudolfa; powieść dla młodzieży,
- 2004: Świńskim truchtem; kontynuacja przygód zakompleksionego nastolatka,
- 2005: Seks i inne przykrości,
- 2006: Tango ortodonto,
- 2008: Idę w tango; romans histeryczny,
- 2013: Second Hand,
- 2015: Dokuczalska; bajka terapeutyczna,
- 2016: Rutka; powieść dla dzieci,
- 2016: #me,
- 2017: Rudolf Gąbczak i stan wyjątkowy,
- 2018: Plaża w słoiku po kiszonych ogórkach.
Każda z tych pozycji ukazuje różne aspekty twórczości Fabickiej oraz jej umiejętność pisania zarówno dla dzieci, jak i dorosłych czytelników.
Nagrody, nominacje, wyróżnienia
Joanna Fabicka zdobyła szereg wyróżnień i nagród za swoją twórczość literacką, która zyskała uznanie zarówno w kraju, jak i za granicą. Oto niektóre z najważniejszych osiągnięć jej kariery:
- Nagroda Główna IBBY: Książka Roku 2016 Polskiej Sekcji IBBY w kategorii: nagroda literacka za książkę dla młodzieży – przyznana za powieść Rutka,
- Ogólnopolska Nagroda Literacka dla Autorki Gryfia/Mała Gryfia – za powieść Rutka w roku 2017,
- wpisanie powieści Rutka na listę The White Ravens w 2017 roku,
- wpisanie książki #me na Złotą Listę Lektur Polskiej Sekcji IBBY,
- Złota Żyrafka 2019 za twórczość literacką dla dzieci i młodzieży, przyznawana przez Interdyscyplinarny Festiwal Sztuk Miasto Gwiazd,
- Nagroda Główna (Jury Głównego i Jury Dziecięcego) XVII edycji konkursu Świat Przyjazny Dziecku w roku 2019 – za powieść Rutka.
Przypisy
- Agnieszka_azj, Rutka [online], Mały Pokój z Książkami, 24.07.2019 r. [dostęp 30.11.2019 r.]
- TVPT. Kultura TVPT., XI edycja Interdyscyplinarnego Festiwalu Sztuk w Żyrardowie, 26.09.2019 r. [dostęp 30.11.2019 r.]
- DamianD. Gajda, Jak stracić znajomych – wywiad z Joanną Fabicką. [online], www.wysokieobcasy.pl, 30.05.2013 r. [dostęp 30.11.2019 r.]
- KatarzynaK. Slany, Współczesna twórczość polskich pisarek dla dzieci i młodzieży, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis”, 2018 r.
- KatarzynaK. Slany, Rutka Joanny Fabickiej jako przykład postpamięciowej literatury dla dzieci, „Maska” (35), 2017 r.
- Ogólnopolska Nagroda Literacka Gryfia dla Katarzyny Boni [online], Wydawnictwo Agora, 14.07.2017 r. [dostęp 30.11.2019 r.]
- Ogłoszono nominacje do nagrody literackiej Gryfia, „kultura.gazetaprawna.pl”, [dostęp 19.05.2017 r.]
- PROJEKT: RUTKA – IV KONKURS IM. JANA DORMANA – Teatr Lalek Arlekin im. Henryka Ryla w Łodzi [online], teatrarlekin.pl [dostęp 30.11.2019 r.] [zarchiwizowane 29.09.2022 r.]
- Stanisław Frycie, Marta Ziółkowska-Sobiecka, W leksykonie literatury dla dzieci i młodzieży, wyd. Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, Piotrków Trybunalski 2007 r., s. 170–172.
- Świetlica IBBY i Plener Literacki w Szczecinie: IBBY – Polska Sekcja [online] [dostęp 30.11.2019 r.]
- Znamy już polskie Białe Kruki 2017 (White Ravens 2017): IBBY – Polska Sekcja [online] [dostęp 30.11.2019 r.]
- Rutka: IBBY – Polska Sekcja [online] [dostęp 30.11.2019 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Jerzy Walczak (1929–1968) | Tadeusz Miciński | Tomasz Filipczak | Krzysztof Domaradzki (pisarz) | Michał Batory | Lilly Sueß-Eisenlohr | Rywa Kwiatkowska | Andrzej Strąk | Włodzimierz Boruński | Witold Orzechowski (reżyser) | Mandaryna | Karol Szreter | George E. Stone | Krzysztof Talczewski | Przemek Kuczyński | Maria Leonia Jabłonkówna | Vytautas Bacevičius | Zbigniew Kopania | Wojciech Michniewski | Tadeusz SłupeckiOceń: Joanna Fabicka