Ryszard Kostrzewa, urodzony 10 lutego 1946 roku w Łodzi, był nie tylko znanym spawaczem, ale także aktywnym działaczem związkowym. Jego działalność w czasie PRL-u wyróżniała się zaangażowaniem w opozycję, co czyni go ważną postacią w historii polskiego ruchu społecznego.
W trakcie swojego życia, Kostrzewa stał się symbolem walki o wolność i prawa człowieka. Niestety, jego działalność opozycyjna doprowadziła do tego, że stał się więźniem politycznym, co ukazuje trudności, z jakimi musieli zmagać się opozycjoniści w tamtym okresie. Zmarł 19 grudnia 1992 roku w Łodzi, pozostawiając po sobie znaczący ślad w pamięci wielu ludzi.
Życiorys
Ryszard Kostrzewa zyskał renomę jako monter instalacji sanitarnych, a swoje uprawnienia zawodowe uzyskał w 1972 roku. W swojej karierze miał okazję pracować w takich miejscach jak Kopalnia Węgla Kamiennego Anna w Pszowie, łódzkie Zakłady Przemysłu Dziewiarskiego im. Pawła Findera oraz Zakłady Przemysłu Bawełnianego im. Armii Ludowej. Od 1975 roku związał się z łódzką Wytwórnią Filmów Fabularnych, a od 1977 roku podjął pracę jako spawacz w Zakładach Aparatury Elektrycznej „Ema-Elester” w Łodzi.
W jesieni 1980 Ryszard wstąpił do nowo tworzącego się Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”, zajmując początkowo stanowisko przewodniczącego Komitetu Założycielskiego, a później Komitetu Zakładowego „Solidarności” w swoim zakładzie pracy. W okresie przed wyborami na I Walne Zebranie Delegatów NSZZ „S” Regionu Ziemia Łódzka, Ryszard zajął się reprezentowaniem wewnątrzzwiązkowej opozycji, której celem była walka o ordynację, uwzględniającą przynależność branżową delegatów. Miał na celu wprowadzenie propozycji preferencyjnych dla zakładów pracy z większą liczbą członków „Solidarności”. W kwietniu 1981 objął stanowisko wiceprzewodniczącego łódzkiego Komitetu Obrony Więzionych za Przekonania, równocześnie wstępując do Konfederacji Polski Niepodległej.
Podczas Walnego Zebrania Delegatów „S” w Regionie Ziemia Łódzka, które odbyło się w maju 1981, znalazł się w grupie tzw. niezależnych, wywodzących się głównie z branży elektromaszynowej, która w głosowaniu na przewodniczącego regionu wsparła Grzegorza Palkę, sprzeciwiając się jednocześnie kandydaturze Andrzeja Słowika. Grupa ta była nastawiona opozycyjnie wobec dotychczasowych władz regionalnych związku, a także wobec środowiska branży włókniarskiej, które nie popierało ówczesnego Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego. W maju 1981 Kostrzewa został wybrany członkiem zarządu regionalnego, osiągając 30. wynik głosów.
W sierpniu tego samego roku wziął udział w grupie odpowiedzialnej za ustanowienie kontaktów Komitetów Obrony Więzionych za Przekonania z Krajową Komisją Porozumiewawczą NSZZ „Solidarność”. Jako delegat uczestniczył w I Krajowym Zjeździe Delegatów NSZZ „Solidarność” w Gdańsku we wrześniu i październiku 1981 roku, gdzie dzięki jego inicjatywie lokalne jednostki KOWzP zostały uznane za agendy związku, co miało na celu ich ochronę przed władzami PRL. W dniu 27 września 1981 roku podpisał deklarację założycielską Klubów Służby Niepodległości. Od listopada tego samego roku został członkiem łódzkiego Kierownictwa Akcji Bieżącej KPN i utrzymywał aktywną działalność w ruchu opozycyjnym.
Po wprowadzeniu stanu wojennego, 14 grudnia 1981 zorganizował strajk w Przędzalni Czesankowej Anilany „Polanil”. Już dzień później, 15 grudnia 1981 roku, został aresztowany, a Sąd Wojewódzki w Łodzi skazał go 30 grudnia 1981 na trzy lata pozbawienia wolności. Wyrok ten został podwyższony przez Sąd Najwyższy do czterech lat w wyniku rewizji nadzwyczajnej w kwietniu 1982. Ryszard spędził czas w więzieniach w Łęczycy oraz Hrubieszowie. W czerwcu 1982 roku wziął udział w głodówce protestacyjnej dla obrony więźniów politycznych, a do wolności powrócił 15 grudnia 1983 roku na mocy amnestii.
Po wyjściu na wolność zrezygnował z aktywności w KPN, jednakże w maju 1984 roku stał się jednym z założycieli Regionalnej Komisji Wykonawczej NSZZ „Solidarność” Ziemia Łódzka, gdzie był odpowiedzialny za poligrafię oraz kolportaż publikacji, w tym „Głos Łodzi” oraz innych materiałów drugiego obiegu. Przyczynił się także do podziemnych działań „Solidarności” w zakładach pracy. Ryszard był sygnatariuszem listu z września 1985 roku, który nawoływał do bojkotu wyborów do Sejmu PRL. W ciągu następnych lat był wielokrotnie aresztowany za aktywny udział w niezależnych demonstracjach.
W 1988 roku, w tym samym czasie, otrzymał grzywnę w wysokości 50 tys. złotych za prowadzenie wiecu w obronie prześladowanych, który odbył się w rocznicę sierpniowych porozumień. Ryszard był również uczestnikiem obrad Okrągłego Stołu w podzespole ds. ekologii. W marcu 1989 roku objął przewodniczenie nowo utworzonej Regionalnej Komisji Organizacyjnej NSZZ „Solidarność” i stał się członkiem Wojewódzkiego Komitetu Obywatelskiego w Łodzi. W tym samym roku wstąpił także do Krajowej Komisji Wykonawczej NSZZ „Solidarność”. Mimo że 5 października 1989 zrezygnował z roli przewodniczącego RKO, pozostał aktywnym członkiem KKW. Ponownie zatrudniony w ZAE „Ema-Elester” w Łodzi, zajmował stanowisko przewodniczącego Komitetu Zakładowego „Solidarności”.
Odznaczenia
W 2007 roku, prezydent Lech Kaczyński uhonorował Ryszarda Kostrzewę za jego niezwykłe osiągnięcia oraz wyjątkowy wkład w demokratyczne przemiany w Polsce. Praca zarówno w sferze zawodowej, jak i społecznej przyniosła wiele korzyści dla kraju.
W uznaniu tych wysiłków, Ryszard Kostrzewa został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. To zaszczytne wyróżnienie świadczy o jego niezłomnej postawie i determinacji w dążeniu do lepszego jutra dla Polski.
Przypisy
- a b c d e f g h i j k l m n o p Grzegorz Nawrot: Ryszard Kostrzewa. W: Encyklopedia Solidarności. Opozycja w PRL 1976–1989. Tom 3. Katowice-Warszawa: Stowarzyszenie Pokolenie i IPN, 2019, s. 258.
- a b Grzegorz Wołk: Konfederacja Polski Niepodległej. Studium funkcjonowania opozycyjnej partii politycznej w realiach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Uniwersytet Jagielloński, 2020. [dostęp 18.03.2021 r.]
- a b Encyklopedia KPN. Obszar III: Łódź, Piotrków, Konin, Sieradz. earchiwumkpn.pl. [dostęp 11.03.2021 r.]
- Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 12.12.2007 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2008 r. nr 35, poz. 315).
- Leszek Olejnik: Podziemne struktury NSZZ „Solidarność” w regionie Ziemia Łódzka w latach 1981–1989. W: Solidarność podziemna 1981–1989. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN i Stowarzyszenie Archiwum Solidarności, 2006, s. 383.
- Leszek Olejnik: Podziemne struktury NSZZ „Solidarność” w regionie Ziemia Łódzka w latach 1981–1989. W: Solidarność podziemna 1981–1989. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN i Stowarzyszenie Archiwum Solidarności, 2006, s. 384.
- Leszek Próchniak: NSZZ „Solidarność” Region Ziemia Łódzka 1980–1990. W: NSZZ „Solidarność” 1980–1989. Tom 4. Polska zachodnia. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2010, s. 147.
- Leszek Próchniak: NSZZ „Solidarność” Region Ziemia Łódzka 1980–1990. W: NSZZ „Solidarność” 1980–1989. Tom 4. Polska zachodnia. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2010, s. 150.
- Leszek Próchniak: NSZZ „Solidarność” Region Ziemia Łódzka 1980–1990. W: NSZZ „Solidarność” 1980–1989. Tom 4. Polska zachodnia. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2010, s. 151.
- Leszek Próchniak: NSZZ „Solidarność” Region Ziemia Łódzka 1980–1990. W: NSZZ „Solidarność” 1980–1989. Tom 4. Polska zachodnia. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2010, s. 183.
- Leszek Próchniak: NSZZ „Solidarność” Region Ziemia Łódzka 1980–1990. W: NSZZ „Solidarność” 1980–1989. Tom 4. Polska zachodnia. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2010, s. 195.
- Leszek Próchniak: NSZZ „Solidarność” Region Ziemia Łódzka 1980–1990. W: NSZZ „Solidarność” 1980–1989. Tom 4. Polska zachodnia. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2010, s. 206.
- Leszek Próchniak: NSZZ „Solidarność” Region Ziemia Łódzka 1980–1990. W: NSZZ „Solidarność” 1980–1989. Tom 4. Polska zachodnia. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2010, s. 212.
- Leszek Próchniak: NSZZ „Solidarność” Region Ziemia Łódzka 1980–1990. W: NSZZ „Solidarność” 1980–1989. Tom 4. Polska zachodnia. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2010, s. 228.
- Leszek Próchniak: NSZZ „Solidarność” Region Ziemia Łódzka 1980–1990. W: NSZZ „Solidarność” 1980–1989. Tom 4. Polska zachodnia. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2010, s. 233.
- Leszek Próchniak: NSZZ „Solidarność” Region Ziemia Łódzka 1980–1990. W: NSZZ „Solidarność” 1980–1989. Tom 4. Polska zachodnia. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2010, s. 238.
- Kostrzewa Ryszard, ur.: 10.02.1946 r., imię ojca: Antoni. ipn.gov.pl. [dostęp 09.08.2017 r.]
- Mniej liczna, ale mądrzejsza. „Odgłosy”. nr 19, s. 1, 5, 7.05.1989.
- Patryk Pleskot (wybór, wstęp i opracowanie): Solidarność, Zachód i Węże. Służba Bezpieczeństwa wobec emigracyjnych struktur Solidarności 1981–1989. Warszawa: IPN, 2011, s. 110–111. [dostęp 09.08.2017 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Agnieszka Wojciechowska van Heukelom | Marian Spychalski | Tadeusz Wojciech Kaczmarek | Tomasz Sadzyński | Lucjan Głowacki | Marek Michalik | Jan Karbowiak | Henryk Bitner | Stanisław Duniak | Jan Stefan Haneman | Jerzy Jabłkiewicz | Jadwiga Sałek-Deneko | Tomasz Robaczyński | Wiktor Kubar | Włodzimierz Tomaszewski | Tomasz Marek Leoniuk | Bronisław Znojek | Tadeusz Wujek | Janina Ignasiak-Minkowska | Janusz KenicOceń: Ryszard Kostrzewa