Tomasz Grzywaczewski

---

Życiorys

Wykształcenie i kariera naukowa

Tomasz Grzywaczewski jest absolwentem Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego, gdzie aktualnie kontynuuje swoje badania jako doktorant zajmujący się prawem międzynarodowym. Jego prace naukowe koncentrują się na skomplikowanej tematyce państw post-sowieckich, w szczególności tych, które nie są uznawane na arenie międzynarodowej.

W ramach swojego rozwoju akademickiego, uczestniczył w programie Russian Security Studies Certificate w Daniel Morgan Graduate School of National Security w Waszyngtonie, USA. Jest autorem wielu artykułów, w tym znanej analizy „Ludowe republiki Donbasu” – gdzie podejmuje wyzwania związane z granicami samostanowienia oraz funkcjonowaniem quasi-państw.

Regularnie bierze udział w krajowych oraz międzynarodowych konferencjach naukowych, takich jak 15th International Conference „Ideologies, Values and Political Behaviours in Central and Eastern Europe”, zorganizowanej na West University w Timisoarze w Rumunii oraz Western Balkans Summit 2021 w Sofii w Bułgarii. Tomasz był także częścią zespołu badawczego w projekcie mającym na celu wsparcie akademickiego społeczeństwa w Mozambiku, realizowanym przez Uniwersytet Łódzki oraz Catholic University of Mozambique. Dodatkowo, działa jako ekspert w dziedzinie Europy Środkowej i Wschodniej w think tanku Warsaw Institute.

Działalność zawodowa

Jako stały współpracownik amerykańskiego czasopisma Foreign Policy oraz portalu Onet, Grzywaczewski poszerza swoje horyzonty dziennikarskie, publikując teksty w takich mediach jak Gość Niedzielny, National Geographic Traveler, Do Rzeczy, Wprost, Podróże, Nowa Europa Wschodnia, Gazeta Polska i Kontynenty. Jest również uznawanym ekspertem ds. międzynarodowych na antenie Polskiego Radia 24, Radia Koszalin i Radia Wnet.

Tomasz Grzywaczewski jest pomysłodawcą wielu ekspedycji reporterskich, takich jak Long Walk Plus Expedition, dotycząca wędrówki z Syberii do Indii, śladami Polaków, którzy uciekli z Gułagu. Pracował także nad przedsięwzięciami związanymi z historią, takimi jak Dead Road 1953-2013 na Transpolarną Magistralę Kolejową, a także wyprawą do Kamerunu poświęconą polskiemu odkrywcy Stefanowi Szolcowi-Rogozińskiemu.

W swoim dorobku zawodowym relacjonował konflikty zbrojne na Donbasie, w Kurdystanie oraz Górnym Karabachu, a także protesty na Białorusi w 2020 roku oraz kryzys migracyjny na granicy polsko-białoruskiej. Jego wykłady oraz prezentacje miały miejsce w licznych instytucjach edukacyjnych w Polsce oraz za granicą, w tym w prestiżowym The Explorers Club w Nowym Jorku i na Georgetown University w Waszyngtonie. Prowadził także cykl wykładów dotyczących państw nieuznawanych na Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego.

W 2019 roku został laureatem stypendium twórczego Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w dziedzinie „Literatura” oraz stypendium w ramach programu „Kultura w sieci” za rok 2021 w kategorii „Sztuki wizualne”. W latach 2016–2018 pełnił funkcję redaktora naczelnego magazynu Koncept. Od 2020 roku jest komentatorem i współprowadzącym audycji „Raport” na antenie Radia Koszalin, a także stałym komentatorem spraw międzynarodowych w litewskim publicznym radiu LRT.

Wyprawy

Odbyto wiele wspaniałych wypraw, które były nie tylko przygodą, ale także ciekawym doświadczeniem poznawczym. Oto szczegóły tych niezapomnianych wypraw:

• 2010: „Long Walk Plus Expedition” – niezwykła podróż z Jakucka, przez tajgę Syberii, Buriację, Mongolię, pustynię Gobi, Chiny, Tybet, Himalaje i Nepal, kończąc w Kalkucie. Ekspedycja odbyła się śladami Sławomira Rawicza, który w swojej książce „Długi marsz” opisał ucieczkę grupy więźniów z sowieckiego łagru w 1941 roku. W wyprawie uczestniczyli: Tomasz Grzywaczewski, Bartosz Malinowski oraz Filip Drożdż. Trasa wyniosła ponad 8000 km,
• 2012: „Poland Trek powered by Żegluga Wiślana” – wyprawa, w której pokonano pieszo, na tratwie i kajakiem, całą długość Wisły, rozpoczynając z Zakopanego i kończąc nad Morzem Bałtyckim. Tomasz Grzywaczewski oraz Louis-Phillipe Loncke przebyli trasę o długości 1200 km,
• 2013: „Martwa Droga – Dead Road” – wyprawa mająca na celu odnalezienie i zbadanie łagrów na trudno dostępnym odcinku opuszczonej Transpolarnej Magistrali Kolejowej, zwanej Drogą Umarłych. Uczestnicy: Tomasz Grzywaczewski, Maciej Cypryk, Ania Hyman, Łukasz Orlicki oraz Marek Kozakiewicz. Trasa liczyła ponad 1500 km,
• 2016: „Expédition Africaine Rogoziński 'Vivat Polonia 2016′” – ekspedycja afrykańska do Kamerunu, Nigerii, Liberii i Wybrzeża Kości Słoniowej śladami polskiego odkrywcy Kamerunu, Stefana Szolc-Rogozińskiego. Uczestnicy to: Tomasz Grzywaczewski, Maciej Klósak, Władysław Rybiński, Dariusz Skonieczko oraz delegacja Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie z dyrektorem Adamem Czyżewskim,
• 2015–2017: „Nieuznawane” – cykl podróży po państwach post-sowieckich, które nie są uznawane, obejmujący Naddniestrze, front na Donbasie, Abchazję oraz pogranicze Osetii Południowej, sięgając po Górski Karabach,
• 2019–2021: „Wymazana granica” – cykl reporterskich wypraw wzdłuż dawnej granicy II Rzeczypospolitej, prowadzący przez Kaszuby, Śląsk, Zaolzie, Bieszczady, Huculszczyznę, Wołyń, Polesie, okolice Mińska, Łatgalię, Wileńszczyznę, Mazury oraz Żuławy Wiślane.

Publikacje

Książki

Tomasz Grzywaczewski to autor, który na przestrzeni lat wydał wiele książek, które zdobyły uznanie czytelników i krytyków. Wśród nich należy wymienić:

• Przez dziki Wschód, Wydawnictwo Literackie, 2012,
• Życie i śmierć na Drodze Umarłych, Wydawnictwo Literackie, 2015,
• Granice marzeń. O państwach nieuznawanych, Wydawnictwo Czarne, 2018,
• – tł. na jęz. czeski Hranice snů: O neuznávaných státech, Past production, 2020,
• – tł. na jęz. ukraiński Кордони мрій. Про Невизнані Республіки, Видавництво 21, 2020,
• Wymazana granica. Śladami II Rzeczpospolitej, Wydawnictwo Czarne, 2020.

Filmy i programy telewizyjne

Działalność Tomasza Grzywaczewskiego obejmuje również realizację filmów i programów telewizyjnych, w tym:

• Cienie Imperium, Studio Filmowe KADR, 2018 – scenariusz, współpraca reżyserska,
• Litwa. W cieniu wieży, IST Films dla TVP, 2021 – reżyseria, scenariusz (wspólnie z Mariusz Pilis), dokumentacja,
• Tomek na granicach Rzeczypospolitej. TVP, Sezon 1 2020, Sezon 2 2021 – prowadzenie, reżyseria, scenariusz,
• Kierunek Wschód (vlog), Kresy24.pl, 2021 – prowadzenie, scenariusz,
• Rozszczepieni, Adam Sokołowski dla TVP, 2021 – reżyseria, scenariusz (wspólnie z Moniką Andruszewską),
• Urodzony pod szczęśliwym minerałem, BKEV, Inbornmedia, TVP, 2022 – prowadzenie, współscenarzysta,
• Ukraina. Raport z miejsca zbrodni, Mewa Film dla TVP, 2022 – reżyseria, scenariusz,
• Białoruś. Przebudzenie, Mewa Film dla TVP, 2022 – reżyseria, scenariusz,
• Wymazać naród, Inbornmedia dla Narodowego Instytutu Dziedzictwa, 2022 – reżyseria, scenariusz, prowadzenie.

Nagrody i odznaczenia

Tomasz Grzywaczewski, jako uznawany autor i podróżnik, zdobył wiele nagród oraz wyróżnień za swoją pracę. Oto niektóre z jego osiągnięć:

• nagroda publiczności „Czwarty Żywioł” na Festiwalu Podróżników Trzy Żywioły 2011,
• nagroda Magellana 2012 dla najlepszego reportażu podróżniczego za książkę Przez dziki Wschód,
• wyprawa „Vivat Polonia 2016” została uhonorowana Flagą nr 112 amerykańskiego The Explorers Club, co świadczy o jej wyjątkowej wartości w kontekście przedsięwzięć podróżniczo-badawczych,
• nagroda Magellana 2019 w kategorii „książka reportażowa” za dzieło Granice marzeń,
• nagroda Kryształowa Karta Polskiego Reportażu 2019 w kategorii Nagroda Publiczności za książkę Granice marzeń,
• nagrody Złoty BohaterON Publiczności oraz Srebrny BohaterON w kategorii „Dziennikarz” 2021 za projekt reporterski Wymazana granica. Śladami II Rzeczypospolitej,
• platynowy Ryngraf na II Festiwalu Kultury Narodowej „Pamięć i Tożsamość” 2022, przyznany za pracę w roli korespondenta wojennego na Ukrainie,
• nagroda Literacka i Historyczna Identitas 2022 za książkę Wymazana granica. Śladami II Rzeczypospolitej.

Jego osiągnięcia podkreślają nie tylko jego talent pisarski, ale także zaangażowanie w badania nad historią i kulturą Polski.

---

Oceń: Tomasz Grzywaczewski

---