Kamienica pod Gutenbergiem to niezwykle interesujący zabytek położony w Łodzi. Mieści się ona przy ulicy Piotrkowskiej 86 i jest świadkiem bogatej historii miasta. Kamienica ta, pierwotnie należąca do Jana Petersilgego, stanowi istotny element architektoniczny Łodzi, przyciągając uwagę zarówno mieszkańców, jak i turystów.
Warto zwrócić uwagę na jej styl i charakter, które odzwierciedlają epokę, w której powstała, czyniąc ją ważnym punktem na mapie kulturalnej tego miasta.
Historia
15 grudnia 1893 roku, Jan Petersilge nabył parcelę, na której wcześniej znajdowały się istniejące budynki, i rozpoczął budowę nowej kamienicy frontowej. Jej ukończenie miało miejsce w 1896 roku, a projekt przygotowali architekci: Kazimierz Pomian-Sokołowski oraz Franciszek Chełmiński.
W okresie przed I wojną światową, w tym historycznym budynku mieściły się różnorodne instytucje, takie jak lokal Kompanii Singer, elegancka restauracja „Louvre”, a także klinika i szkoła dentystyczna. Co więcej, swoją siedzibę miała tam również redakcja najstarszej łódzkiej gazety „Lodzer Zeitung”, która rozpoczęła działalność w 1897 roku. W styczniu 1915 roku, działalność redakcji została zakończona przez niemieckie władze okupacyjne. Zamiast tego powstała gazeta „Deutsche Lodzer Zeitung”, która była publikowana do 1918 roku. W tym samym budynku, od 30 grudnia 1915 roku, redakcja „Godziny Polskiej” funkcjonowała, jednak ze względu na jej proniemieckie sympatie, często nazywano ją „Gadziną Polską”.
W okresie międzywojennym, kamienica była siedzibą Stronnictwa Narodowego. W trakcie bitwy nad Bzurą, w jej murach ulokowano sztab 8 Armii niemieckiej. Z kolei w latach 1972–1973, w piwnicy budynku miał swoją siedzibę Klub Związku Polskich Artystów Plastyków, gdzie działała Galeria Adres.
Budynek ten figuruje w rejestrze zabytków pod numerem A/71 z dnia 20 stycznia 1971 roku.
Architektura
Kamienica wyróżnia się eklektyczną elewacją, która harmonijnie łączy w sobie różnorodne style architektoniczne, takie jak neogotyk, neorenesans, barok oraz secesję. Budynek jest bogato zdobiony różnorodnymi ornamentami, w tym motywami liści, kwiatów, amorków oraz maszkaronów i wieńców, co nadaje mu niepowtarzalny charakter.
W fasadzie najbardziej zauważalnym elementem jest centralny wykusz, którego szczyt zdobią woluty. W centralnej części budynku, w pięknej niszy, znajduje się posąg Jana Gutenberga. Między oknami umieszczone są medaliony z portretami wynalazców drukarskich, co podkreśla historyczną wagę tego miejsca.
W latach 70. XX wieku kamienica zdobyła uznanie w konkursie Dziennika Łódzkiego, otrzymując tytuł najpiękniejszej łódzkiej kamienicy. Niestety, z upływem lat jej stan uległ pogorszeniu, a na deteriorację miały wpływ źle przeprowadzone prace remontowe. W 2011 roku zakończono generalny remont elewacji, co pozwoliło na przywrócenie budynku jego pierwotnego blasku.
W trakcie prac konserwatorskich odkryto również niesamowite girlandy, namalowane na frontonie, przedstawiające dynie, słoneczniki, winogrona oraz inne owoce i kwiaty, co wzbogaca estetykę budynku. Dodatkowo przywrócono różne detale, takie jak metalowe smoki, roślinne wzory oraz balustrady z kutego żelaza, które dodają kamienicy uroku i charakteru.
Przypisy
- a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo łódzkie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 07.02.2020 r.]
- Aleksandra Hac: Najpiękniejszy dom przy Pietrynie jeszcze okazalszy. Gazeta.pl Łódź, 20.04.2011 r. [dostęp 18.11.2011 r.]
- Wiesław Pierzchała: Łódź: girlandy na kamienicy Pod Gutenbergiem. Dziennik Łódzki, 20.03.2011 r. [dostęp 27.11.2011 r.]
- Ewa Partum; Dokumentacja Galerii Adres. [w:] Filmoteka Muzeum [on-line]. artmuseum.pl. [dostęp 09.02.2017 r.]
- Apoloniusz Zawilski: Bitwy polskiego września. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”, 2009, s. 402. ISBN 978-83-240-1214-5.
- Sławomir Krajewski, Jacek Kusiński: Spacer pierwszy. Ulica Piotrkowska. Łódź: Wydawnictwo Jacek Kusiński, 2008. ISBN 978-83-927666-4-3.
- a b c AnnaA. Rynkowska, Ulica Piotrkowska, wyd. I, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1970, s. 196, ISBN 978-83-939822-4-0.
- Bonisławski 2014 ↓, s. 79.
- Bonisławski 2014 ↓, s. 80.
Pozostałe obiekty w kategorii "Kamienice i domy":
Kamienica przy ul. Gdańskiej 98 w Łodzi | Kamienica przy ulicy Piotrkowskiej 4 w Łodzi | Kamienica Rafała Sachsa w Łodzi | Kamienica Salomona Bahariera w Łodzi | Kamienica Schychtów w Łodzi | Kamienica Teodora Steigerta w Łodzi | Kamienica Zygmunta Dejczmana | Gmach Pocztowej Kasy Oszczędności w Łodzi | Famuła | Kamienica Szai Goldbluma w Łodzi | Kamienica Leona Rosseta | Kamienica Józefa Rosenthala w Łodzi | Kamienica Jana Starowicza w Łodzi | Kamienica Jana Petera w Łodzi | Kamienica Jakuba Hofmana w Łodzi | Kamienica Henryka Brautigama | Kamienica Henryka Birnbauma w Łodzi | Kamienica Gesnera | Kamienica Fischerów w Łodzi | Kamienica Dawida Szmulewicza w ŁodziOceń: Kamienica pod Gutenbergiem w Łodzi