Hersz Berliński

Polityka i administracja

Hersz Berliński, znany również jako Herszek oraz Jeleń, to postać, która wpisała się głęboko w historię działań oporu w trakcie II wojny światowej. Urodził się w 1908 roku w Łodzi, a jego życie zakończyło się tragicznie 27 września 1944 roku w Warszawie.

Był on żydowskim działaczem, który nie bał się stawić czoła tyranii. Berliński aktywnie uczestniczył w powstaniu, które miało miejsce w warszawskim getcie, a także w powstaniu warszawskim. Jego zaangażowanie w te dramatyczne wydarzenia świadczy o jego odwadze oraz zaangażowaniu w walkę o wolność.

Był także członkiem organizacji Poalej Syjon-Lewicy, co podkreśla jego aktywność społeczną oraz polityczną, której celem było wsparcie żydowskiej społeczności w trudnych czasach.

Życiorys

Hersz Berliński przyszedł na świat w Łodzi, w rodzinie żydowskiej, która była związana z pracą w przemyśle. W młodości miał okazję uczęszczać do chederu, a następnie kontynuować edukację w państwowej szkole podstawowej. W 1923 roku dołączył do bundowskiej młodzieżówki Cukunft, a w roku następny przeszedł do Poalej Syjon-Lewicy, gdzie początkowo angażował się w działalność organizacji młodzieżowej. W lokalnym oddziale partii zajmował funkcję komendanta milicji partyjnej.

W obliczu wybuchu II wojny światowej, Berliński próbował uciec do Warszawy. Niestety, został schwytany i umieszczony w obozie w Rawie Mazowieckiej, a później w Częstochowie, stamtąd jednak udało mu się wydostać. Następnie dotarł do radzieckiej strefy okupacyjnej, skąd kontynuował podróż do Warszawy. Od 1940 roku mieszkał w getcie warszawskim, gdzie stał się jednym z kluczowych działaczy partii Poalej Syjon – Lewica. Funkcjonował jako sekretarz komitetu partyjnego oraz kierownik podziemnej gazety. Brał czynny udział w Bloku Antyfaszystowskim, a na co dzień pracował w fabryce Landaua. Ponadto, był współzałożycielem konspiracyjnej organizacji zwanej Młodzież Borochowa (jid. Borochow Jugent).

Po wielkiej akcji deportacyjnej latem 1942 roku, Hersz Berliński stał się jednym z najaktywniejszych członków Żydowskiej Organizacji Bojowej. Został wyznaczony jako przedstawiciel partii w Komendzie Głównej, gdzie również prowadził dział planowania. Brał udział w napadzie na bank w getcie, którego celem było zdobycie funduszy na zakup broni.

W trakcie powstania w getcie, pełnił funkcję dowódcy jednej z grup bojowych Poalej Syjon – Lewicy. Walczył w okolicy szopu szczotkarzy przy ulicy Świętojerskiej, a następnie w centralnej części getta. 10 maja 1943 roku, wraz z około trzydziestoosobową grupą bojowców, przedostał się kanałami do rejonu przy ul. Prostej, skąd kontynuował walki w oddziale partyzanckim im. Obrońców Getta w lasach wyszkowskich. Uwagi oraz wspomnienia zebrał w jidysz, a później publikował je w różnych wersjach, w tym w hebrajskim, pod tytułem Pamiętniki.

W czasie powstania warszawskiego, Hersz był zaangażowany jako żołnierz w oddziale ŻOB. Niestety, zginął w trakcie walk na Żoliborzu. W uznaniu za swoje heroiczne czyny, 19 kwietnia 1945 roku został pośmiertnie odznaczony Orderem Virtuti Militari V klasy. Dwa tygodnie później, 29 kwietnia, jego szczątki zostały złożone w alei głównej cmentarza żydowskiego, znajdującego się przy ulicy Okopowej w Warszawie (kwatera 39).

Upamiętnienie

W 1963 roku ulica Pieprzowa w Łodzi otrzymała nazwę na cześć Hersza Berlińskiego, który spędził w tym miejscu swoje dzieciństwo.

Jego nazwisko znalazło się również na tablicy honorowej umieszczonej przy pomniku Ewakuacji Bojowników Getta Warszawskiego, co podkreśla znaczenie jego postaci w historii.

Przypisy

  1. Słownik nazewnictwa miejskiego Łodzi. B. [w:] Łódzki Ośrodek Geodezji [on-line]. log.lodz.pl. [dostęp 04.07.2018 r.]
  2. Cmentarze m. st. Warszawy. Cmentarze żydowskie. Warszawa: Rokart, 2003 r. ISBN 83-916419-3-7.
  3. Grób Hersza Berlińskiego w bazie danych Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej w Warszawie.
  4. a b Michał Grynberg (oprac.): Pamiętniki z getta warszawskiego. Fragmenty i regesty. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1988 r., s. 369. ISBN 83-01-08364-6.

Oceń: Hersz Berliński

★★★★★
Średnia ocena:4.46 Liczba ocen:6